Kỳ công chơi bonsai mini

Quy trình tạo ra một sản phẩm mang đậm tính nghệ thuật như bonsai mini trải ra rất nhiều công đoạn tỉ mỉ

Công phu

Hiện nay, việc định nghĩa khái niệm "bonsai mini" còn chưa thống nhất giữa những người chơi. Nhiều ý kiến cho rằng bonsai được gọi là "mini" khi kích thước từ mặt chậu đến ngọn cây giới hạn trong khoảng 20 cm. Đặc biệt, chiều cao từ mặt chậu đến ngọn cây dưới 5 cm được gọi là "siêu mini". Đặc trưng của bonsai mini là cả cây và chậu đều rất nhỏ.

Anh Nguyễn Mạnh Hùng ở phường Hải Tân (TP Hải Dương) đã có hơn chục năm chơi bonsai mini. Theo anh, điều quan trọng với người chơi là khâu chọn phôi. Phôi là cây đã có hình dáng nhất định, sau đó được chọn lựa để chơi và cắt tỉa. Với người chơi sành, ngay từ khi nhìn phôi đã biết sau này có thể tạo thế, dáng nào cho cây. Bonsai mini đòi hỏi người chơi phải có kiến thức cơ bản về đặc tính của cây, có kỹ thuật, tay nghề cộng với cả đam mê. Đầu tiên là trồng cây phôi trong chậu nhỏ để tập trung phát triển bầu rễ, tiếp đó sẽ nuôi thân cây, cành. Với anh Hùng, quy trình tạo ra một sản phẩm mang đậm tính nghệ thuật như bonsai mini trải ra rất nhiều công đoạn nhưng khó nhất vẫn là tạo bộ rễ và thân cây bởi nó quá nhỏ cần chăm chút kỹ lưỡng. Người trồng khi phân tán cành, tầng, tỉa cây tạo dáng phải khéo léo, đặc biệt theo dõi sát quá trình sinh trưởng và phát triển của cây để chúng không bị sâu bệnh hoặc quá lớn. Thông thường để hoàn thiện một cây bonsai mini ưng ý, anh Hùng phải qua 6-7 lần thay đổi chậu để phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây. Tùy vào kinh nghiệm, khả năng của mỗi người, để tạo ra một cây bonsai mini hoàn chỉnh cả về dáng thế sẽ mất từ 5-10 năm hoặc có thể lâu hơn. Anh Hùng thường dành thời gian tìm hiểu những kiến thức cơ bản về cách chăm cây, dáng thế qua các tạp chí chuyên về sinh vật cảnh, tham khảo từ những người có cùng sở thích và tự tích lũy, rút ra kinh nghiệm trong quá trình chơi bonsai mini.

Việc phối tiểu cảnh giúp bonsai mini trở nên sinh động

Độc đáo  

Anh Nguyễn Hữu Huy ở phường Tân Hưng (TP Hải Dương) bắt đầu chơi bonsai mini khoảng 5 năm nay. Sở dĩ anh gắn bó với thú vui này vì cho rằng diện tích đất dành cho bonsai mini không cần nhiều, phù hợp với không gian chật hẹp ở thành phố. Do cây nhỏ nên các thao tác xử lý phải khéo léo, tỉ mỉ hơn so với bonsai thông thường. Điều quan trọng là người chơi phải tạo ra một cây bonsai mini trồng trong chậu giống với tự nhiên bên ngoài. Sự độc đáo nằm ở chỗ, tuổi cây có thể chỉ 10-15 năm nhưng bằng ý tưởng sáng tạo, sự tạo tác tỉ mỉ của người chơi nó có thể mang dáng dấp của một cây cổ thụ. Ở mỗi giai đoạn, phong cách chơi bonsai mini lại khác nhau. Ở thời điểm hiện nay, nhiều người thiên về lối chơi cây có hoa hoặc phối tiểu cảnh cho sinh động. Hiện nay, anh Huy theo đuổi cả hai lối chơi này. Anh phối tiểu cảnh với các chi tiết như sông suối, cầu, núi, đá, rêu phong kết hợp với bonsai mini hoặc "siêu" mini để tạo ra những tác phẩm độc đáo. Việc phối tiểu cảnh đòi hỏi phải phù hợp, hài hòa và tỷ lệ cân bằng với cây. Nhìn vào đó, người ta có thể thỏa sức tưởng tượng ra một khung cảnh nên thơ, trữ tình thu nhỏ.

Anh Huy đang sở hữu khoảng 100 chậu bonsai mini và siêu mini, chủ yếu là mai chiếu thủy, linh sam, tùng... Theo anh Huy, những loại cây này có khả năng sống bền, lá nhỏ, tạo nhánh nhiều, dễ chăm sóc. Phần thế có nhiều dáng khác nhau như trực, huyền, hoành. Sau một ngày làm việc bận rộn, anh Huy lại dành thời gian chăm chút những chậu cây nhỏ xinh ở sân nhà. Với anh, việc trồng và chơi bonsai mini cũng vừa tạo không gian xanh, sinh động vừa giúp anh rèn tính kiên nhẫn.

Tuy thú chơi cũng khá công phu, tốn không ít thời gian nhưng khi ngắm nhìn những tác phẩm nghệ thuật từ bonsai mini, các anh Huy, Hùng cảm thấy công sức mình bỏ ra xứng đáng. Niềm vui của họ đôi khi chỉ đơn giản là ngồi với anh em có cùng sở thích, ngắm những chậu cây để cảm thấy thư thái, tạm quên đi những xô bồ, ồn ào của cuộc sống thường nhật.

HUYỀN TRANG