Thưởng Tết dựa vào tiêu chuẩn nào?

Theo điều 103 Bộ luật Lao động (năm 2012), tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động.

Như vậy, theo quy định hiện hành, tiền thưởng (trong đó có thưởng Tết) căn cứ vào 2 tiêu chuẩn là kết quả sản xuất, kinh doanh hằng năm của cơ quan, đơn vị và mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Quy định như vậy còn khá chung chung.

Thực tế mức thưởng Tết có 2 loại là đồng mức và khác mức. Đồng mức tức là tất cả cán bộ, nhân viên, người lao động của cơ quan, đơn vị đều nhận mức thưởng Tết tương đương nhau.

Cách làm này giúp những nhân viên, người mới vào làm việc cảm thấy vui lòng vì được thưởng ngang bằng với người làm lâu năm, người giữ chức vụ quản lý. Có người cho rằng làm như vậy là công bằng, ai cũng hưởng lợi như ai.

ong nhiều người không đồng tình vì cho rằng đây chỉ là sự cào bằng, không phải công bằng. Bởi trong năm đó, người này có kết quả lao động tốt hơn người khác nhưng cũng chỉ nhận thưởng như những người lao động kém hơn. Cơ chế thưởng Tết như trên không khuyến khích được tinh thần thi đua lao động, trách nhiệm với công việc.

Thưởng Tết khác mức nghĩa là cán bộ, nhân viên, người lao động nhận các mức khác nhau. Người sử dụng lao động quyết định thưởng Tết có thể dựa trên các tiêu chuẩn về thâm niên công tác, chức vụ, kết quả lao động, thành tích công tác hoặc kết hợp các yếu tố trên.

Có đơn vị thưởng Tết theo thâm niên công tác, người công tác lâu năm được thưởng cao hơn người làm ít năm. Theo cách này thì người công tác lâu năm hài lòng, song người công tác ít năm lại ngậm ngùi vì có thể xảy ra trường hợp người mới vào lại làm tốt hơn người công tác nhiều năm.

Nếu thưởng Tết nhiều hơn cho người giữ chức vụ cao hơn thì có thể những người không giữ chức vụ, người giữ chức vụ thấp cho rằng bị thiệt thòi... Thưởng Tết theo kết quả công việc trong năm được nhiều người tán thành song một số ý kiến cho rằng chưa toàn diện vì chưa tính đến những người công tác lâu năm, giữ chức vụ cao.

Nói chung, thưởng Tết thế nào để hài lòng tất cả mọi người là điều không đơn giản. Việc quan trọng hơn là tìm ra cơ chế hợp lý nhất để thưởng Tết có tác dụng động viên, khuyến khích người lao động.

Dù thưởng Tết theo cơ chế nào vẫn phải bảo đảm nguyên tắc công bằng, minh bạch và kịp thời. Công bằng không phải là cào bằng. Những người có kết quả, thành tích công tác tốt hơn, đóng góp nhiều hơn cho cơ quan, đơn vị cần có mức thưởng Tết cao hơn những người có kết quả, thành tích kém hơn - đó là sự công bằng.

Các khoản thưởng Tết cần công khai tại nơi làm việc. Tuy nhiên, có những đơn vị không công khai tiền thưởng Tết của lãnh đạo vì cho rằng mức thưởng cao có thể khiến người lao động suy bì, tị nạnh.

Ở những nơi này, tiêu chí để quyết định thưởng Tết thường không rõ ràng. Việc không công khai thưởng Tết càng làm cho mọi người xì xào bàn tán, lợi bất cập hại. Việc công khai, minh bạch các khoản thưởng Tết mang lại nhiều lợi ích.

Thưởng Tết kịp thời đáp ứng nguyện vọng của người lao động, giúp mọi người thêm gắn bó với công việc. Thưởng Tết chậm trễ khiến người lao động thắc mắc, thậm chí bất bình.

Nhiều vụ đình công dịp cận Tết xuất phát từ nguyên nhân chủ doanh nghiệp chậm thưởng Tết cho công nhân. Các cụ đã nói "đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn". Nếu đã có chủ trương thưởng Tết, tốt nhất nên chi sớm.

NINH TUÂN