Vì sao một số công dân bị từ chối tiếp?

Năm 2023, cơ quan hành chính nhà nước các cấp tại Hải Dương đã tiếp 6.583 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền tỉnh, cấp huyện đã chú trọng công tác tiếp công dân. Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của các cấp, ngành, địa phương đã có nhiều chuyển biến. Các vụ việc phản ánh, kiến nghị của công dân trực tiếp hay gián tiếp gửi đến cơ quan Nhà nước được kiểm tra, giải quyết hết thẩm quyền, bảo đảm đúng quy định.

Tuy nhiên, nhiều công dân dù đã được giải quyết các ý kiến, kiến nghị theo đúng quy định vẫn tiếp tục đến trụ sở tiếp dân, gửi đơn thư, khiếu nại kéo dài. Một số công dân trong tỉnh đã bị từ chối tiếp.

Gần đây, 8 công dân ở xã Cẩm Chế (Thanh Hà) có các nội dung kiến nghị, tố cáo liên quan đến trình tự, thủ tục đầu tư xây dựng, thu hồi đất thực hiện Dự án Khu dân cư phía Bắc thị trấn Thanh Hà. Nội dung này đã được UBND huyện Thanh Hà và các sở, ngành liên quan kiểm tra, rà soát, có văn bản trả lời theo đơn của công dân và đã đối thoại, hướng dẫn nhưng 8 công dân này vẫn còn có ý kiến. Để bảo đảm quyền lợi của công dân và thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Trần Đức Thắng, ngày 13/6/2023, UBND tỉnh giao Chủ tịch UBND huyện Thanh Hà chủ trì, tổ chức gặp gỡ, hướng dẫn các công dân theo quy định nhưng 8 công dân trên không thực hiện. Căn cứ theo quy định, Chủ tịch UBND tỉnh từ chối tiếp nhận, trả lời về các nội dung nêu trên của 8 công dân.

Thực tế, phần lớn các trường hợp bị từ chối trước đó đều đã được tiếp và giải quyết đúng, đủ các chế độ theo quy định. Những người bị từ chối đều đã được cơ quan chức năng cấp tỉnh, huyện phụ trách giải thích rõ lý do vì sao từ chối tiếp theo quy định tại Thông tư số 04/2021/TT-TTCP ngày 1/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình tiếp công dân và theo Luật Tiếp công dân 2013.

Tuy nhiên, sau khi được người tiếp dân thông báo về việc từ chối tiếp công dân, một số người dân lại vẫn đến Ban Tiếp công dân cấp tỉnh, huyện kiến nghị, phản ánh lại nội dung cũ với kỳ vọng cứ đến nhiều thì sẽ được giải quyết theo mong muốn. Điều này khiến cán bộ tiếp công dân gặp nhiều khó khăn dù rất thông cảm với người dân.

Việc có hàng chục người dân bị từ chối tiếp công dân trong thời gian qua cho thấy hiểu biết pháp luật của một bộ phận người dân về Luật Tiếp công dân, thông tư, nghị định liên quan đến khiếu nại, tố cáo còn hạn chế. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có một số kết quả, song có lúc, có nơi hiệu quả chưa cao, nhất là cấp cơ sở.

Để hạn chế tình trạng trên, các cấp, ngành chức năng cần thực hiện tốt việc công khai, niêm yết kết quả tiếp công dân, thông báo từ chối tiếp công dân. Đặc biệt cần công khai, minh bạch, thực hiện trách nhiệm giải trình trong quản lý nhà nước, thi hành công vụ, nhất là những lĩnh vực trực tiếp với người dân, lĩnh vực hay xảy ra sai phạm và phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo.

Cấp huyện, xã cần giải quyết kịp thời, có lý, có tình các khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở, nơi phát sinh vụ việc, tránh đùn đẩy, né tránh để người dân bức xúc gây áp lực lên cấp trên. Những nội dung công dân chưa hiểu cần quan tâm giải thích rõ ràng, thuyết phục. Đối với các vụ án tranh chấp dân sự cần các cấp hòa giải, nếu không khởi kiện ra Tòa án Nhân dân theo quy định.

Đối với những vụ việc phức tạp, các cơ quan, đơn vị, địa phương có thể mời Đoàn Luật sư tỉnh, Hội Luật gia tỉnh cùng tiếp công dân. Với tư cách bên thứ ba, luật sư trực tiếp trả lời, giải thích các điều luật, quy định cho người dân sẽ hiệu quả. Ở cấp cơ sở có thể mời người có hiểu biết, kinh nghiệm hòa giải… tham gia tiếp dân. Người dân cần chủ động tìm hiểu pháp luật, nắm rõ các quy định liên quan đến Luật Tiếp công dân, các bước khiếu nại, tố cáo theo đúng trình tự, thủ tục.