Tạo đà từ bước chuẩn bị đầu tư

Tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 của Hải Dương không mấy khả quan khi trong 8 tháng tỉnh chỉ giải ngân được khoảng 30% kế hoạch vốn, thấp hơn trung bình cả nước. Mặc dù kỷ luật, kỷ cương, chỉ đạo, điều hành về đầu tư công của tỉnh từng bước được tăng cường song do nhiều hạn chế, vướng mắc mà giải ngân vốn đã không đạt như kỳ vọng. Đáng chú ý có nguyên nhân chủ quan từ bước chuẩn bị đầu tư.

Chuẩn bị đầu tư là việc xây dựng chi tiết kế hoạch thực hiện, triển khai đầy đủ các thủ tục pháp lý, báo cáo các cấp có thẩm quyền quyết định, phê duyệt để dự án bảo đảm điều kiện thi công ngoài thực địa. Để có thể giải ngân vốn đầu tư công đúng tiến độ thì từ khi hình thành dự án đến lúc có khối lượng công việc cụ thể, dự án phải trải qua nhiều giai đoạn và mỗi quy trình lại chịu sự điều chỉnh của quy định, điều luật khác nhau. Vì vậy, muốn giải ngân vốn đầu tư công thuận lợi thì bước chuẩn bị đầu tư chu đáo, chặt chẽ chính là cơ sở, nền tảng. Nếu quan tâm công tác chuẩn bị đầu tư, nâng cao chất lượng dự án thì sẽ hạn chế tình trạng điều chỉnh dự án để dự án đầu tư không dàn trải, kéo dài và phát huy được hiệu quả như mong đợi.

Tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 đến tháng 8 của tỉnh Hải Dương hơn 7.400 tỷ đồng. Dù đã bước vào thời gian chạy nước rút để giải ngân nhưng tỉnh vẫn còn gần 1.200 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết do chưa đủ điều kiện phân bổ theo Luật Đầu tư công. Chưa tính tới những công trình giải ngân chậm, những dự án chưa được phân bố vốn chi tiết cũng khiến cho hiệu quả sử dụng đồng vốn giảm, làm gia tăng nguy cơ đội vốn. Do đó, công tác chuẩn bị đầu tư phải được thực hiện nhanh nhất, tốt nhất nhằm nâng cao tính sẵn sàng trong triển khai dự án. Đây là nền móng ban đầu giúp dự án đầu tư công triển khai thuận lợi, suôn sẻ, ít gặp vướng mắc trong thi công và giải ngân vốn.

Kế hoạch đầu tư hằng năm phụ thuộc vào nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư các dự án đầu tư công trung hạn. Giai đoạn 2021-2025, kế hoạch vốn đầu tư công của Hải Dương là hơn 41.000 tỷ đồng, giao tăng hơn 18.000 tỷ đồng so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Nếu không làm tốt khâu chuẩn bị đầu tư để sớm phân bổ vốn chi tiết cho dự án trong giai đoạn 2021-2025 sẽ không đủ căn cứ triển khai kế hoạch đầu tư công hằng năm. Vừa qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hải Dương đã điểm tên 39 dự án chưa hoàn thành các thủ tục chuẩn bị đầu tư và yêu cầu cơ quan được giao lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư khẩn trương thực hiện nhiệm vụ, đẩy nhanh triển khai dự án ngoài thực địa.

Chuẩn bị đầu tư là khâu đầu tiên, có vai trò quyết định và tạo đà đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn về sau. Đây cũng là bước quan trọng nhất trong quy trình thực hiện dự án đầu tư công. Việc chuẩn bị đầu tư liên quan tới nhiều cơ quan nên phải có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các sở, ngành, địa phương, tránh tình trạng hồ sơ dự án bị tắc. Song song với đó là công tác giám sát, đánh giá, đôn đốc tình hình triển khai để có phương án xử lý, tháo gỡ vướng mắc kịp thời. Đồng thời, cần vạch ra tiến độ, lộ trình chuẩn bị đầu tư cụ thể, quy trách nhiệm khi bước chuẩn bị đầu tư không hoàn thành đúng hạn.