Giật mình án ly hôn

Tọa đàm "Xây dựng gia đình công chức, viên chức, người lao động no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh" do Liên đoàn Lao động tỉnh Hải Dương tổ chức vừa qua công bố những số liệu rất đáng lo. Đó là năm 2023, toàn tỉnh Hải Dương có 10.674 cặp kết hôn, 5.071 vụ ly hôn và 6 tháng đầu năm 2024, có 4.235 cặp kết hôn, 2.696 vụ ly hôn. Số liệu trên cho thấy, tính từ đầu năm 2023 đến giữa năm nay, số vụ ly hôn bằng hơn 52% tổng số cuộc kết hôn.

Sau sự bất ngờ từ thông tin trên, ngẫm lại thì đúng là lâu nay, xung quanh tôi có khá nhiều gia đình đã tan vỡ, có cả những người đang tìm mọi cách để kết thúc nhanh nhất có thể cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Nhìn hẹp đã thấy có nhiều người mình quen không giữ được một mái ấm trọn vẹn, thì nhìn rộng ra cả tỉnh - với một Hải Dương nhỏ bé thì con số ấy, tỷ lệ ấy thực sự là vấn đề đáng lưu tâm. Đặc biệt, tỷ lệ số vụ ly hôn so với số cặp kết hôn của Hải Dương cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ này của Việt Nam (khoảng 25%, số liệu công bố năm 2023).

Và theo số liệu tổng hợp của Toà án Nhân dân tỉnh Hải Dương, 3 đô thị của tỉnh gồm TP Hải Dương, TP Chí Linh, thị xã Kinh Môn đứng đầu về số vụ án hôn nhân gia đình (chủ yếu là án ly hôn). Thời gian thống kê trong chưa đầy 1 năm (từ ngày 1/10/2023 đến 30/6/2024). Tôi tự hỏi rằng liệu có phải cuộc sống ngày càng khấm khá, ở những nơi kinh tế phát triển hơn, thậm chí là văn minh hơn thì tình cảm gia đình cũng lạnh lẽo hơn chăng? Tôi từng nhiều lần chứng kiến có những gia đình đi ăn, uống cà phê, đủ các thành viên nhưng mỗi người đều chăm chú vào chiếc điện thoại của mình, không hề có sự giao tiếp, kết nối với nhau. Ra ngoài đã vậy thì thử hỏi ở nhà ra sao?

Thống kê năm 2023 của Viện nghiên cứu gia đình và giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) chỉ ra nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến khủng hoảng hôn nhân: 27,7% là mâu thuẫn về lối sống, 25,9% đến từ ngoại tình, yếu tố kinh tế chiếm 13%, bạo lực gia đình chiếm 6,7%, sức khỏe 2,2% và sống xa nhau nhiều ngày chiếm 1,3%. Tất cả những "khủng hoảng" kể trên đều dẫn đến kết cục ly hôn khi không thể tìm được hướng giải quyết.

Một số người lạc quan thì cho rằng tình trạng ly hôn gia tăng là dấu hiệu cho thấy ý thức và suy nghĩ về tự do, hạnh phúc của nhiều người đang thay đổi, đặc biệt là phụ nữ. Có thể thấy điều này qua nhiều thống kê về các vụ ly hôn trong những năm qua thì phần lớn người đệ đơn là phụ nữ.

Phụ nữ đã và đang được “cởi trói” mạnh mẽ khi thoát khỏi định kiến xã hội. Họ sẵn sàng ly hôn khi cảm thấy cuộc hôn nhân trở nên vô nghĩa và thành gánh nặng.

Lại có ý kiến cho rằng lối sống của không ít người trẻ hiện nay rất thoáng, đang Tây hóa khi cho rằng tiến tới không cần kết hôn, hợp thì ở với nhau, không hợp thì chia tay, không nên ràng buộc. Chuyện “gương vỡ lại lành”, vun bồi, chắt chiu tình cảm không phải cặp đôi nào cũng muốn làm và có thể làm được.

Là một người Việt Nam có phần truyền thống tôi không hoàn toàn đồng tình với những quan điểm trên. Tôi vẫn luôn tự hào về truyền thống gia đình của người Việt, những giá trị của mái ấm gia đình mang lại. Đó là nơi chở che, xoa dịu những mệt mỏi của guồng quay cuộc sống ngày càng vội vã bên ngoài. Là nơi nuôi dưỡng những tình cảm thiêng liêng giữa các thế hệ ruột thịt. Những giá trị được tạo nên từ sự gắn kết trong gia đình không gì có thể thay thế. Mối liên kết ấy bị phá vỡ sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy. Từ sự ảnh hưởng lâu dài tới con trẻ, đến sự nuối tiếc cả đời của người trong cuộc...

Ly hôn có thể là khởi đầu của con đường mới hạnh phúc hơn với người này, nhưng cũng có thể là sự đánh mất hạnh phúc với người kia, thậm chí ngã rẽ đem đến hạnh phúc hoặc xấu đi cho cả hai. Đứng trước một cuộc hôn nhân rạn nứt, mỗi người đừng chỉ đặt cái tôi của mình lên trên hết mà trước hết hãy lắng nghe tiếng lòng mình, xem cuộc hôn nhân ấy còn đáng để trân trọng, giữ gìn và khi nó đổ vỡ thì sẽ nảy sinh những vấn đề gì?