Ông Tới đưa cà rốt đi muôn nơi

Cà rốt của gia đình ông Tới được xã Hồng Phong xây dựng làm sản phẩm OCOP năm 2023

Di cư cây cà rốt

Đứng trên triền đê sông Luộc thuộc địa phận thôn My Động 2, xã Hồng Phong (Thanh Miện) phóng tầm mắt ra xa là cánh đồng bạt ngàn cà rốt xanh non mơn mởn. Cùng tôi rảo bước thăm cánh đồng cà rốt này, ông Trần Văn Khoẻ, Chủ tịch UBND xã Hồng Phong chia sẻ: "Cả thảy phải hơn 40 mẫu trồng toàn cà rốt. Tất cả diện tích này do vợ chồng ông Phạm Văn Tới ở xã Đức Chính (Cẩm Giàng) đứng ra canh tác". 

Cũng theo ông Khoẻ, cánh đồng này trước đây phần lớn người dân để hoang, cỏ mọc um tùm cao đến đầu người. Dù đất đai màu mỡ, phì nhiêu nhưng do trồng lúa cho hiệu quả kinh tế không cao nên người dân chẳng mấy mặn mà. Từ khi gia đình ông Tới về đây, những thửa ruộng hoang khi xưa nay đã là những luống cà rốt xanh non mơn mởn, thẳng tăm tắp nhìn thật đã mắt. 

Câu chuyện của chúng tôi nhanh chóng bị cắt ngang khi vợ chồng ông Tới về tới nhà. "Sáng chúng tôi sang Thái Bình để thăm diện tích cà rốt bên đó. Lu bu mấy việc nên giờ mới về tới đây. Các chú vào trong nhà uống nước", ông Tới nói. Là ông chủ của vựa cà rốt rộng lớn cùng gần 150 lao động làm thuê nhưng ông Tới vẫn giữ cho mình bản chất của người nông dân chân chất, hiền lành. Ông niềm nở tiếp đón chúng tôi trong căn nhà nhỏ nằm giữa cánh đồng. Đây là nơi 4 thành viên gia đình ông tá túc hơn 3 tháng qua. Sau khi mời mọi người uống nước, ông Tới bắt đầu kể về quyết tâm di cư cây cà rốt của mình. 

Đó là vào những ngày nắng cao điểm mùa hè 2002, gia đình ông Tới đến xã Đại Đồng (nay là xã Đại Sơn, Tứ Kỳ) để thuê lại hơn 10 mẫu đất ngoài sông Thái Bình. Với đôi bàn tay cần cù, chịu khó, vợ chồng ông Tới nhanh chóng biến vùng đất này thành nơi hái ra tiền từ trồng cà rốt. Do đất tốt nên cà rốt cho mẫu mã rất đẹp. Gia đình ông Tới trồng được bao nhiêu là thương lái ở khắp nơi đến thu mua hết. "10 năm gắn bó với mảnh đất mới này đã cho gia đình tôi có của ăn, của để. Khi kinh tế khá giả tôi tính đến phương án mở rộng sản xuất. Nếu xã Đại Đồng không chuyển đổi vùng đất đó sang mô hình VAC, có lẽ đến bây giờ tôi vẫn bám trụ ở đó", ông Tới kể.

Rời xã Đại Đồng, ông Tới quay trở về quê tiếp tục trồng cà rốt. Do không có đất để thuê nên ông Tới chỉ duy trì sản xuất trên diện tích hơn 6 sào ruộng của gia đình. Trong những năm này, ông Tới vẫn nung nấu ý định tìm vùng đất mới cho cây cà rốt. Năm nào ông cũng dành thời gian để đi khắp nơi khảo sát, hễ chỗ nào có đất bãi rộng là ông đến hỏi thuê. Năm 2018, cơ duyên đã đưa ông đến xã Điệp Nông, huyện Hưng Hà (Thái Bình). Ở đây ông đã đứng ra thuê lại ruộng của hàng trăm hộ dân với tổng diện tích 50 mẫu. Có đất, ông huy động tất cả máy móc của gia đình để cải tạo, san gạt lại. Ngoài số tiền tích cóp được, ông còn đi vay hơn 2 tỷ đồng để đầu tư vào ruộng đồng. Nghĩ lớn, làm lớn nên toàn bộ quy trình sản xuất, ông Tới áp dụng cơ giới hóa đồng bộ từ khâu làm đất đến thu hoạch. Ông còn lắp đặt hệ thống tưới phun sương giúp tiết kiệm nhân công, giảm chi phí sản xuất. Sau hai năm, củ cà rốt đã quen dần với mảnh đất mới nên sinh trưởng và phát triển tốt, cho mẫu mã đẹp, củ to, đều, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu. 

Đến năm 2022, ông Tới tiếp tục tìm về xã Hồng Phong (Thanh Miện) để thuê đất làm giàu và cà rốt vẫn là cây chủ lực. Hiện nay ông đã biến cánh đồng hoang hoá ngày nào trở thành "bờ xôi ruộng mật". Vừa qua, 5 mẫu cà rốt được gia đình ông Tới trồng sớm nhất đã cho thu hoạch với tổng sản lượng khoảng 25 tấn, giá bán mỗi cân 4.000 đồng. Diện tích này khi trồng gặp mưa lớn kéo dài nên chất lượng và năng suất không cao. Dự kiến gần 40 mẫu còn lại sẽ cho năng suất cao hơn vì thời tiết thuận lợi hơn. Nhìn cánh đồng cà rốt chuẩn bị đến vụ thu hoạch, ông Tới tươi cười nói: "Hơn 3 tỷ đồng cùng hàng trăm ngày công lao động để đổi lấy thành quả này thực sự rất đáng. Mặc dù còn nhiều khó khăn phía trước nhưng tôi luôn tin vào quyết định của mình. Có lẽ sau vụ cà rốt này, tôi sẽ trồng thêm rau, dưa hấu, dưa lê ngắn ngày để nâng cao hiệu quả sử dụng đất".

Vượt gian khó

Kể về những gian khó trong quá trình đưa cây cà rốt đến những vùng đất mới, ông Tới nghĩ ngay đến đại dịch Covid-19. Năm đó 50 mẫu cà rốt bên Thái Bình đang đến vụ thu hoạch thì dịch bệnh bùng phát. Hải Dương lúc đó là tâm dịch của cả nước nên bị phong toả tạm thời. Do không thể chuyển về xã Đức Chính để sơ chế, đóng gói và xuất khẩu nên hàng chục tấn cà rốt của gia đình ông Tới ùn ứ, chất đống ngoài ruộng. Tiếc của, vợ chồng ông mất ăn mất ngủ cả tuần trời. Mặc dù được cơ quan chức năng của Hải Dương và Thái Bình hỗ trợ thu mua nhưng thời điểm đó cà rốt đã rớt giá thảm hại.

Ông Tới sử dụng hệ thống tưới phun sương để tiết kiệm nhân lực

Nếu như vụ đông năm 2019, 50 mẫu cà rốt trồng tại Thái Bình đem lại cho gia đình ông Tới hơn 500 triệu đồng thì năm 2020 coi như mất trắng. Số tiền "bán chạy" cà rốt không đủ trả tiền mua giống, thuê đất và nhân công. Phải vất vả lắm gia đình ông mới có thể vực dậy được sau đại dịch. "Chỉ 1/3 trong 80 tấn cà rốt được đưa về xã Đức Chính đóng gói. Phần còn lại được các các cấp, ngành hỗ trợ "giải cứu" và bán cho các hộ chăn nuôi ở vùng lân cận. Gọi là bán nhưng thực chất giá rẻ như cho, xót xa lắm", bà Nguyễn Thị Oanh (48 tuổi) vợ ông Tới chia sẻ. 

Ngoài yếu tố thị trường thì thời tiết và thổ nhưỡng cũng là những rào cản lớn trong sản xuất nông nghiệp. Cứ mỗi lần di cư cây cà rốt đến vùng đất mới là những lần vợ chồng ông Tới mất ăn, mất ngủ. Vì không phải là người bản địa nên ông Tới không thể nắm được chỗ nào đất tốt, đất xấu để cải tạo hợp lý. Hơn 40 mẫu đất mới thuê ở xã Hồng Phong là một ví dụ điển hình. Cùng trên một cánh đồng nhưng ở đây có khu trũng, khu cao nên chất đất cũng có phần khác biệt. Mặc dù đã bỏ ra hơn 3 tháng để cải tạo lại đồng ruộng, mương máng nhưng ông Tới vẫn nhận "trái đắng" ở vùng đất mới này. Vụ gieo trồng đầu tiên gần 1/4 diện tích trồng cà rốt của gia đình ông phải nhổ bỏ. Củ mọc ra chỉ trong thời gian ngắn là tách làm đôi nên không thể xuất bán. 

Khó khăn là vậy nhưng vợ chồng ông vẫn kiên trì thuần đất. Khu ruộng nào cho cà rốt chất lượng không bảo đảm là ông nhổ bỏ và cho máy móc vào san gạt, bổ sung thêm dưỡng chất và phân ủ mục để cải tạo. Ông Tới tin rằng với kinh nghiệm của bản thân cùng sự cần cù, chịu khó thì cà rốt có thể bén rễ ở bất cứ vùng đất nào. Và cứ như thế trên cánh đồng bạt ngàn cà rốt chuẩn bị đến vụ thu hoạch vẫn xuất hiện tiếng máy móc rền vang. Đó là những nơi mà ông Tới đang cải tạo lại đất để hiện thực hoá mong muốn biến cánh đồng thôn My Động 2 trở thành nơi trồng cà rốt lớn nhất huyện Thanh Miện.

Xây dựng sản phẩm OCOP

Để có được cánh đồng cà rốt xanh tốt như ngày hôm nay, 4 thành viên trong gia đình ông Tới đã cùng 70 lao động địa phương phải làm việc 12 giờ/ngày bất kể trời mưa hay nắng gắt. Ngoài đem lại nguồn thu nhập chính cho gia đình thì công việc mà ông Tới đang làm còn góp phần xoá bỏ ruộng hoang, cải thiện đời sống cho nhiều người dân với việc làm ổn định. Đặc biệt hơn là hơn 40 mẫu cà rốt mà gia đình ông đang canh tác ở xã Hồng Phong đang được chính quyền địa phương lựa chọn xây dựng sản phẩm OCOP. 

Hiện nay toàn bộ vùng cà rốt mà gia đình ông Tới đang canh tác đều được áp dụng cơ giới hoá đồng bộ. Hệ thống tưới nước và thoát nước tự động cũng được ông chú trọng đầu tư với chi phí hàng tỷ đồng. Bên cạnh đó, ông đã làm chủ được kỹ thuật chăm sóc và sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học để đưa cà rốt đi xuất khẩu. Vụ đông năm 2021, ông xuất bán hơn 30 tấn cà rốt ra thị trường nước ngoài, chiếm trên 40% tổng sản lượng. Với những lợi thế trong tay, khát vọng xây dựng cà rốt trở thành sản phẩm OCOP chủ lực của xã Hồng Phong sẽ không còn xa. 

"Gia đình ông Tới đã mang đến làn gió mới trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Đây là lần đầu tiên trên địa bàn xã có một mô hình trồng cà rốt quy mô lớn và hiện đại như thế này. Sau khi vụ đông năm nay kết thúc, chúng tôi sẽ xây dựng kế hoạch phát triển sản phẩm cà rốt của gia đình ông Tới trở thành sản phẩm OCOP của địa phương. Để khích lệ, động viên, chúng tôi cũng đang đề xuất huyện có cơ chế hỗ trợ kinh phí cho vùng sản xuất tập trung quy mô lớn này", ông Trần Văn Khoẻ, Chủ tịch UBND xã Hồng Phong cho biết.

Chỉ vài tuần nữa thôi, cánh đồng cà rốt của gia đình ông Tới sẽ đến ngày thu hoạch. Hy vọng rằng dưới màu xanh non kia sẽ là những củ cà rốt tròn, dài, chất lượng, hứa hẹn một mùa vụ bội thu.

ĐỖ QUYẾT