Gửi bình luận
Thứ Bảy, 4/5/2024
Thiên lý là cây ưa ẩm, ưa sáng, sinh sản vô tính và hữu tính. Nhiệt độ tối thiểu là 20 - 35 độ C; chịu rét kém, nhiệt độ không khí dưới 10 độ C cây sẽ không phát triển.
Thiên lý là cây thích vươn lên cao theo chiều thẳng đứng, thích nơi nhiều nắng, gió.
Giống và cách ươm cây:
Chọn dây thiên lý già (da màu xám có vân nhăn nheo) không có bệnh, đường kính tối thiểu 6 - 7 mm, nếu được 10 mm là tốt nhất. Có thể cắt đoạn ngắn (hom) dài khoảng 30 cm để ươm bầu hoặc cắt đoạn dài 80 - 100 cm để khoanh tròn ươm trong chậu hoặc trồng ngay lên hố đã chuẩn bị sẵn. Sau khi cắt cần chấm tro (hoặc tàn hương) để chống chảy nhựa, mất nước và sát khuẩn rồi mới ươm trồng; để đầu thò lên mặt đất 10 cm. Che đậy để tránh người và súc vật va chạm vào. Cắm que cho cây leo, chỉ để 2 mầm thành dây leo lên giàn.
Trồng ngoài đồng, bãi:
Chọn đất pha cát, nơi dễ tưới, tiêu nước. Xung quanh không có cây to, núi cao che khuất. Lên luống cao 40 cm, mặt rộng 40 cm. Cách 3 m bổ 1 hốc 20 x 30 cm; cho phân chuồng hoai mục lót dưới. Khi cây ươm đã leo cao khoảng 50 - 60cm đem ra trồng. Mỗi gốc thiên lý cần có diện tích giàn khoảng 10 - 12m2.
Trồng trong gia đình:
- Nơi hiếm đất, nhà ở đô thị, tối thiểu phải xây bồn cao 30 cm, trong lòng rộng 30 cm, dài 100 cm. Đào sâu xuống đất 50 cm, bốc đất lên, xếp xuống đáy 1 lớp vỏ dừa (đã lấy nước uống), cứ 1 lớp xơ dừa lấp 1 lớp đất 10 cm (để dễ thoát nước và tạo phân bón cây sau này) rồi trồng bầu thiên lý đã phát triển thành cây (dây thiên lý dài 50 cm), lấp đất kín bầu (vừa bằng mặt đất, cách thành bồn 30 cm).
- Trường hợp làm giàn dưới thấp: Chọn nơi không có cây to hoặc không sát nhà cao tường che nắng. Tối thiểu cũng phải có ánh nắng chiếu trực tiếp được 4 - 6 giờ/ngày. Làm giàn hơi nghiêng vào góc có nắng chiếu.
- Trường hợp làm giàn trên nóc nhà cao tầng: Nên làm giàn hơi nghiêng kiểu nhà 2 mái độ dốc khoảng 8 - 100 vừa tránh gió lớn vừa hứng được ánh nắng cả ngày; buộc dây cho thiên lý leo lên (khi cây chưa lên đến giàn, mỗi tuần phải thả chùng dây 1 lần để kiểm tra rệp), khi cây leo lên giàn đã tỏa nhánh thì không cần dây dẫn nữa.
Chăm sóc: Bảo đảm đủ ẩm, úng phải tiêu nước ngay. Khi dây leo cao được 2 m, bộ rễ đã phát triển mới bón thúc bằng nước giải pha loãng 1/20, tưới cách gốc 60 cm. Khi cây nằm trên giàn 50 cm mới cho phát triển nhánh, chủ động dẫn nhánh tỏa kín giàn. Tránh để các nhánh quấn quýt vào nhau. Thường xuyên tỉa lá già, ủ rồi bón lại cho cây.
Sâu bệnh hại và cách diệt trừ:
Rệp nguy hiểm nhất. Nếu không tiêu diệt kịp thời, không bao giờ được ăn hoa thiên lý. Phải kiểm tra hằng ngày từ lúc bắt đầu có lá, giết ngay bằng tay, nếu nhiều phải dùng chổi lông (chổi cạo râu hoặc chổi quét sơn tốt) quét rệp vào tờ bìa cứng rồi đốt cháy rệp. Khi có nụ phải kiểm tra xem rệp có chui vào kẽ chùm nụ hay không, nếu có thì dùng tăm nhọn đẩy rệp ra giết.
(Theo Nông nghiệp Việt Nam)