Bệnh nhân vượt tuyến: Lỗi do phân tuyến bất hợp lý

Lỗi do hệ thống y tế phân tuyến không hợp lý?

- Theo quy định mới,bệnh nhân BHYT khám chữa bệnh không đúng cơ sở khám chữa bệnh ban đầu(trừ trường hợp cấp cứu) thì quỹ bảo hiểm sẽ thanh toán theo 3 mức:70%, 50%, 30% tương ứng với các cơ sở khám chữa bệnh hạng 3, hạng 2,hạng 1. Nhiều ý kiến cho rằng, điều này càng khuyến khích bệnh nhân vượt tuyến và làm cho các bệnh viện tuyến trên quá tải thêm, thưa bà?

-Đúng là trước đây người dân vẫn vượt tuyến ngay cả khi không được bảohiểm thanh toán phần nào viện phí. Và các bệnh viện tiếp tục quá tải dùđã có quy định bệnh nhân BHYT phải đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tạicơ sở.

Nếubệnh nhân đi đúng tuyến, có giấy chuyển từ viện tuyến dưới lên thì họsẽ được bảo hiểm thanh toán theo quy định. Nhưng nếu vượt tuyến trongđiều kiện, quy định hiện nay, mức thanh toán đã hạ xuống rất thấp, lênbệnh viện Trung ương cũng chỉ được thanh toán 30%.

Đượcthanh toán 30% viện phí khi khám chữa ở tuyến trung ương thì cũng khôngthấm thía vào đâu so với tổng chi phí người bệnh phải bỏ ra, vì lêntuyến Trung ương là người bệnh phải chịu các chi phí gián tiếp khác nhưăn, ở, đi lại ...

Dovậy, quy định như trên là nhằm mục đích hạn chế bệnh nhân vượt tuyến.Với những đối tượng bệnh nặng mà chỉ được thanh toán 30% viện phí thìhọ không bao giờ dám lên tuyến trung ương. Chủ yếu những người vượttuyến là những người có đủ điều kiện kinh tế để chi trả.

- Nhưngthưa bà, theo một nghiên cứu năm 2007 về tình trạng quá tải bệnh việncủa Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, lượng bệnh nhân chưa từng quacơ sở y tế nào lên thẳng bệnh viện Bạch Mai khám chữa chiếm 73,7%. Tạibệnh viện Từ Dũ (TP.HCM) và Phụ sản Trung ương có tới 89-97% bệnh nhânbỏ qua y tế cơ sở..

Đặcbiệt là tại viện Nhi Trung ương, có từ 90-95% bệnh nhân đến viện màkhông có giấy giới thiệu của tuyến dưới. Trong khi đó, có tới 94% bệnhnhân đến viện này có thể được điều trị ngay tại tuyến dưới.

Nhưvậy, ngay cả khi không được thanh toán một phần nào của viện phí, vànhững đối tượng sử dụng BHYT đa phần có hoàn cảnh khó khăn thì bệnhnhân vẫn vượt tuyến ồ ạt. Vậy bà giải thích thế nào?

-Đúng là ngay cả khi không được chi trả phần nào viện phí, bệnh nhân vẫnkhông ngừng vượt tuyến. Nhưng hiện nay, hệ thống y tế của ta phân theotuyến nên luật BHYT cũng phải quy định theo tuyến như vậy.

Việcphân tuyến theo địa giới hành chính (Trung ương, tỉnh, huyện) đã bắtbuộc luật BHYT cũng phải quy định theo như thế, gây ra những khó khănbất cập mà thực tế đang có. Việc phân tuyến như vậy là là “cắt ngang”,nhưng khi thu phí lại “bổ dọc”, tức là trên dưới thu viện phí như nhau.

Hiệnnay, các nước khác trên thế giới không quy định nơi khám chữa ban đầunhư ở nước ta, người dân dùng BHYT có thể đăng ký khám chữa bệnh ở bấtkỳ đâu và các viện ở tuyến trên sẽ có phí đắt hơn tuyến dưới, tức làthu phí theo trình độ, khả năng bệnh viện chứ không theo khu vực.

Nhưvậy sẽ hạn chế tận gốc tâm lý muốn vượt tuyến, mỗi khi bệnh nhân địnhvượt lên tuyến trên thì họ phải xem xét, cân nhắc kỹ vì lên tuyến trênsẽ mất nhiều tiền hơn.

BHYT sẽ tiếp tục chảy về viện tư?

- Bà có thể cho biết người bệnh sử dụng BHYT khám chữa bệnh ở viện tư nhân có khác gì viện công lập?

-BHYT mới không phân biệt viện công lập hay bệnh viện tư nhân. Ở đâu thìcác chế độ thanh toán, các quy định vẫn được áp dụng chung, các bệnhviện có quyền bình đẳng và cạnh tranh như nhau.

Điểmkhác duy nhất khi tham gia BHYT ở các bệnh viện tư nhân là nếu mức giácác dịch vụ ở bệnh viện tư đắt hơn thì cơ quan bảo hiểm chỉ thanh toánbằng mức giá ở viện công. Phần trội hơn (do bệnh viện tư không được hỗtrợ gì từ ngân sách nhà nước) sẽ do bệnh nhân tự chi trả.

Vídụ: Giá xét nghiệm A là 100.000 đồng ở viện công. Bảo hiểm sẽ trả cả100.000 đồng cho người bệnh. Nhưng nếu ở viện tư, giá xét nghiệm A là130 ngàn thì người bệnh phải trả thêm 30.000 đồng.

BHYT không phân biệt bệnh viện công,bệnh viện tư. Nếu bệnh viện công không nỗ lực nâng cao chất lượng khámchữa bệnh, nguồn tài chính từ BHYT sẽ tiếp tục bị "chảy máu", gây ranhiều khó khăn (Trong ảnh: Bệnh nhân mất không ít thời gian để chờ đợi đến lượt khám chữa bệnh. Ảnh chụp tại Bệnh viện Bạch Mai)

-Công tác chuẩn bị để triển khai Luật BHYT mới của các bệnh viện côngchưa đâu vào đâu, tình trạng quá tải vẫn tiếp diễn, bệnh nhân tham giaBHYT vẫn phải mất tiền khi đi khám chữa bệnh đúng tuyến (người bệnhphải cùng chi trả 5% đến 20% chi phí khám chữa bệnh). Theo bà, những bất cập này có khiến người bệnh sử dụng BHYT theo quy định mới sẽ quay lưng lại với bệnh viện công lập?

-Thựctế, các bệnh viện tư nhân có chất lượng phục vụ tốt hơn, không quá tảivà không gặp các vấn đề nhức nhối như bệnh viện công.

Kểtừ khi Luật BHYT mới được thông qua và được phổ biến đến các cơ sở, cácbệnh viện có 6 tháng để chuẩn bị nhưng đúng là hiện nay vẫn chưa đâuvào đâu, muốn ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý bệnh viện, việnphí trong thời điểm này để giảm tải, nâng cao chất lượng khám chữa bệnhlà điều không đơn giản.

Thực tế là đang có một dòng chảy của BHYT từ các viện công lập sang viện tư nhân. Và hiện tượng này không phải mới xảy ra.

-Kinh phí thu được từ BHYT là nguồn chính trong chi trả khám chữa bệnhcủa các bệnh viện công lập. Bà có đánh giá gì về tình trạng BHYT “chảy”sang viện tư như hiện nay?

-Khi nguồn tài chính quan trọng này đang bị “chảy máu” như thế thì rõràng nguồn thu của các bệnh viện công lập sẽ bị giảm sút. Các bệnh việncông lập phải xem xét, giám sát, kiểm tra lại việc quản lý, tổ chứcthực hiện để thu hút lại người bệnh.

Luậtmới nào khi thực hiện cũng vấp phải những khó khăn. Nhưng các bệnh việnphải xác định đây là nhiệm vụ. Ở thời điểm này, cần tập trung các nguồnlực để thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ của mình, nâng cao chất lượngkhám chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT. Chỉ có như vậy thì các bệnh việncông lập mới hấp dẫn được bệnh nhân.

- Xin cảm ơn bà!

(Theo VNN)