Vì sao các biến thể SARS-CoV-2 lây lan càng ngày càng nhanh?

Việc Anh phân tích hiệu quả trình tự gen của virus SARS-CoV-2 giúp Cơ quan Y tế Công cộng của nước này có những phân tích chi tiết về quy trình các biến thể phát triển.

Biến thể B.117 được phát hiện lần đầu ở Kent chiếm đa số ca mắc Covid-19 ở Anh nhưng biến thể 1.167.2 được phát hiện ở Ấn Độ lại chiếm tới 58% trình tự gen được phân tích gần đây, tăng tới 44% so với 1 tuần trước đó.

Mối lo ngại chính về sự gia tăng nguy cơ lây nhiễm và các báo cáo cũng đề cập tới điều gọi là "secondary attack rate" (SAR), được hiểu đơn giản là tỷ lệ xuất hiện ca bệnh mới trong nhóm những người có tiếp xúc với các ca bệnh cũ. Sử dụng dữ liệu xét nghiệm và truy vết của Cơ quan Y tế Quốc gia (NHS) và các ca không di chuyển gần đây, ước tính tỷ lệ tấn công thứ phát của biến thể B.117 là 8,1% trong khi tỷ lệ tấn công thứ phát với biến chủng được phát hiện ở Ấn Độ cao hơn đáng kể là 13,5%, mặc dù con số thực sự có thể còn lớn hơn do những hạn chế trong việc truy vết tiếp xúc.

Theo New York Times, tỷ lệ tấn công thứ phát càng lớn thì khả năng lây nhiễm của một biến thể càng cao. Mức độ lây nhiễm gia tăng của các biến thể là một mối đe dọa theo cấp số nhân. Nếu một người nhiễm virus trước đó trung bình chỉ có thể khiến 3 người mắc bệnh thì bây giờ, con số này đã là 4, một số lượng tưởng như nhỏ nhưng nếu với 2 người mắc bệnh trong 2 trường hợp trên, chỉ cần lặp lại 10 lần, trường hợp với mức độ lây nhiễm thứ nhất có thể gây nên khoảng 40.000 ca mắc trong khi trường hợp thứ hai là hơn 524.000 ca mắc, gầp gần 13 lần.

Nhà quan sát Zeynep Tufekci nhận định trên New York Times rằng khi thế giới đối mặt với một mối đe dọa ngày càng gia tăng, tốt nhất chúng ta cần ngăn chặn mọi thứ sớm nhất và quyết liệt nhất có thể bởi chỉ cần một vài tuần trì hoãn cũng có thể gây ra khác biệt lớn.

Adam Kucharski, một nhà dịch tễ học thuộc Trường Y học nhiệt đới và Vệ sinh dịch tễ London cho biết hoàn toàn có khả năng hầu hết số ca tử vong do Covid-19 có thể xảy ra sau khi có đủ vaccine để bảo vệ những người có nguy cơ cao nhất trên toàn cầu. Anh ghi nhận số ca tử vong hàng ngày do Covid-19 trong suốt đợt bùng phát liên quan đến biển thể B.117 còn cao hơn số ca trong làn sóng đầu tiên, thời điểm mà chúng ta thậm chí chưa hiểu rõ về cách điều trị bệnh và không có nhiều phương pháp chữa trị như hiện nay. Thậm chí sau khi chiến dịch tiêm vaccine bắt đầu, B.117 vẫn tiếp tục lây lan nhanh chóng ở những người chưa được tiêm vaccine.

Giống như tất cả đại dịch trước đó, đại dịch Covid-19 chỉ có thể chấm dứt khi hàng triệu hoặc hàng tỷ người mắc bệnh hoặc được tiêm vaccine.

Hiện nay, COVAX - liên minh cung cấp vaccine bình đẳng toàn cầu không có đủ vaccine để phân phối và nguồn cung này hiện được phân phối theo quy mô dân số chứ không phải mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh. Điều này cần phải thay đổi, cũng giống như việc cứu hỏa, chúng ta cần bơm nước trực tiếp vào ngôi nhà đang cháy chứ không phải mọi ngôi nhà trên con phố đó, New York Times đánh giá.

Dễ hiểu là mỗi quốc gia đều muốn ưu tiên tiêm vaccine cho người dân của mình nhất nhưng nguồn cung vaccine cần được chuyển tới nơi mà cuộc khủng hoảng diễn ra tồi tệ nhất để ngăn chặn virus tiếp tục biến chủng.

Thế giới đang ở đâu hiện nay? Số ca mắc Covid-19 vẫn đang tăng trong khi cuộc đua giữa biến thể virus SARS-CoV-2 và vaccine vẫn tiếp diễn với một kết quả hoàn toàn không chắc chắn.

Theo VOV