Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 và Luật Lao động năm 2019, từ ngày 1.1.2022, hàng loạt quy định về tuổi nghỉ hưu, cách tính lương hưu, chế độ bảo hiểm sẽ có thay đổi so với năm 2021.
Tuổi hưu tăng thêm từ 3-4 tháng
Theo lộ trình đã quy định tại Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường sẽ được tăng dần như sau: Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Như vậy, tính từ năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 6 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 8 tháng đối với lao động nữ.
Tiếp tục với lộ trình này, các năm sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ, cho tới mốc nam đủ 62 tuổi và nữ đủ 60 tuổi nghỉ hưu.
Ngoài ra, pháp luật lao động cũng nêu rõ trường hợp người lao động bị suy giảm khả năng lao động hoặc làm nghề, công việc có yếu tố nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người lao động còn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn từ 5-10 tuổi so với độ tuổi nghỉ hưu nói trên.
Lương hưu nam lấy chuẩn 20 năm đóng bảo hiểm
Theo Luật BHXH năm 2014, lộ trình điều chỉnh cách tính số năm đóng BHXH để tính lương hưu được tăng dần từ năm 2018. Theo đó, từ 1.1.2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH và tương ứng với số năm đóng BHXH như sau:
Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm công tác, người lao động được tính thêm 2% và mức tối đa bằng 75%.
Như vậy, từ năm 2022, số năm tối thiểu đóng BHXH của lao động nam là 20 năm với mức hưởng là 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm tính thêm 2% cho tới tỷ lệ tối đa là 75%. Do đó, lao động nam muốn hưởng tỷ lệ tối đa 75% thì phải đóng BHXH từ đủ 35 năm trở lên.
Với lao động nữ, cách tính tỷ lệ này năm 2022 không có sự thay đổi so với năm 2021. Mức hưởng lương hưu năm 2022 của lao động nữ vẫn được tính như năm 2021.
Với việc áp dụng các chính sách hỗ trợ, mức đóng BHXH sẽ có sự thay đổi trong năm 2022. Cụ thể:
Chế độ lương hưu "chào đón" lao động nước ngoài
Liên quan tới chế độ hưu trí của lao động là công dân nước ngoài, Khoản 2 Điều 17 Nghị định 143/2018/NĐ-CP quy định quy định chi tiết Luật bảo hiểm xã hội và Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam: "Các chế độ quy định tại Điều 9 và Điều 10 của Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2022".
Cụ thể, chế độ hưu trí và chế độ tử tuất đối với người lao động nước ngoài sẽ được áp dụng từ ngày 1.1.2022.
Theo đó, Khoản 1 Điều 9 Nghị định 143/2018/NĐ-CP cũng nêu rõ, người lao động nước ngoài được giải quyết hưởng lương hưu hàng tháng nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau như lao động trong nước: Đủ tuổi hưu quy định với lao động nam và nữ, tối thiểu đóng BHXH đủ 20 năm.
Về mức hưởng lương hưu của người lao động nước ngoài được tính tương tự đối với người lao động là công dân Việt Nam.
Luật cũng nêu rõ, nếu không có nhu cầu hưởng lương hưu, người lao động nước ngoài cũng có thể yêu cầu rút BHXH một lần trong một số trường hợp cụ thể, như: Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH; Đang mắc một trong các bệnh như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định; Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam; Khi chấm dứt hợp đồng hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.
Theo Dân trí