Từ vũng bùn đứng lên làm chủ cuộc đời, thấm thoát đã 78 năm người Hải Dương một lòng đi theo ngọn cờ cách mạng, vượt qua những chặng đường dài.
Sáng sớm ngủ dậy, trong không gian như có làn sương vô hình man mác rất mơ hồ gợi chút ngây ngây. Đêm về khuya có những hạt mưa ngẫu hứng, nghe lộp độp trên mái ngói xi măng… Nhìn lên tờ lịch treo tường, mới là thượng tuần tháng 8. Nhưng trời vào tiết lập thu từ ngày 21.6 âm lịch rồi.
Những giọt mưa chớm thu dè dặt, ngắt quãng khiêm nhường thực quý hơn vàng, như liều thuốc bổ trước con bệnh. Cây lá trong vườn, những bông hoa cúc được thuận khí âm dương thắm sắc tự tin hơn. Đầm sen đâu đó bắt đầu như co mình, màu lá như sẫm hơn, bết lại, không còn lả lơi xanh mơn trớn, như chiếc nón ngửa lên trời hứng những hạt sương hiếm nữa.
Như có sự ngẫu nhiên trùng hợp, kỷ niệm 78 năm Cách mạng Tháng Tám năm nay cũng vào tiết thu sang và con người được tận hưởng không khí mát dịu đất trời. Cũng là quy luật tạo hóa, đây là tiết khí chuyển mùa, hoa lá bắt đầu chuyển sang màu vàng, đỏ, gợi ta liên tưởng tới màu sắc lá cờ đỏ sao vàng…
Ngược về thời gian 78 năm trước, hẳn ai vào tuổi ngoại 85, chắc vẫn không quên không khí hào hùng những ngày Cách mạng Tháng Tám năm Ất Dậu 1945.
Ngày 17.8, huyện Cẩm Giàng mở đầu cho cuộc khởi nghĩa long trời lở đất ở tỉnh Hải Dương. Chỉ một ngày sau thì ở Bình Giang, Thanh Miện, tỉnh lỵ Hải Dương cũng đồng loạt vùng lên. Ngày 19.8, hai huyện Nam Sách và Gia Lộc cờ đỏ sao vàng tung bay giữa huyện đường, giải tán chế độ cũ. Ngày 20.8, huyện Ninh Giang khởi nghĩa thành công. Ngày 22.8, ở Tứ Kỳ, Thanh Hà quần chúng xông vào chiếm lỵ sở chính quyền thuộc địa…
Ngày 25.8, từ các phủ, huyện, quần chúng với cờ đỏ sao vàng, biểu ngữ, súng ống, giáo mác kéo về thành phố dự cuộc mít tinh. Tại sân Tòa Công sứ cũ, hàng vạn người chờ đón giờ phút lịch sử của quê hương. Đúng 8 giờ sáng, cuộc mít tinh bắt đầu. Giữa rừng súng gươm giáo mác, hừng hực không khí của cách mạng, vẫn là rực rỡ màu cờ đỏ sao vàng tung bay dưới trời thu.
Cờ, biểu ngữ, dòng người cùng những tiếng hô “Ủng hộ cách mạng, ủng hộ Việt Minh”... vang vọng trong trời đất. Khí thế cách mạng như triều dâng thác đổ. Nhà cách mạng Vũ Duy Hiệu đã đọc diễn văn chào mừng thắng lợi, tuyên bố xoá bỏ chính quyền thực dân phong kiến ở Hải Dương và tuyên bố thành lập UBND cách mạng lâm thời tỉnh do ông làm Chủ tịch.
Lại tuần hành hô vang khẩu hiệu qua các phố lớn. Lại cờ đỏ sao vàng, biểu ngữ tưng bừng như lớp sóng trào dâng. Trong niềm vui sướng ấy, thấp thoáng phía sau có những đôi mắt mờ do tủi hờn oan khổ, những tấm thân gầy guộc trơ xương vì ngục tù, đói khát lầm than, đang hít sâu vào lồng ngực không khí trong lành của giây phút tự do. Họ đã ùa ra đường, ca vang bài ca chiến thắng.
78 mùa thu, từ vũng bùn đứng lên làm chủ cuộc đời, người quê ta đã đi theo ngọn cờ cách mạng của Đảng, vượt qua những chặng đường dài. Chiến tranh và hòa bình, nụ cười và nước mắt, cay đắng và ngọt ngào, dựng xây và đổi mới, rồi từng bước chuyển mình trên con đường hội nhập, để lại bao nhiêu xúc động...
Hôm nay, đi trong man mác hương thu, rạo rực niềm vui và náo nức niềm tin!
Tản văn của KHÚC HÀ LINH