Nhận diện và đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị. Bài 3: Đấu tranh giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ

Một số công chức đi lễ đền Trần (Nam Định) trong giờ hành chính, vi phạm chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện số 240/CĐ-TTg ngày 21.2 về việc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghỉ Tết Mậu Tuất 2018 (ảnh cắt từ clip phát trên VTV1)

Cho nên các thế lực chống phá đã xem đây là trọng tâm, công phá vào nguyên tắc tập trung dân chủ (TTDC) cả trên phương diện lý luận và thực tiễn, có thể khái quát ở những biểu hiện:

Thứ nhất, chúng cho rằng nguyên tắc TTDC mà Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện chỉ là cái bình phong để mị dân còn bản chất là chuyên quyền độc đoán. Thực tế trong Đảng ta có hiện tượng chưa thống nhất cao về một số chủ trương, đường lối, chính sách lớn của Đảng, dao động hoài nghi về con đường chủ nghĩa xã hội. Điều này đã làm cơ sở cho các thế lực thù địch phủ nhận bản chất của nguyên tắc TTDC bằng luận điệu: tập trung quan liêu và dân chủ vô chính phủ là bản chất của nguyên tắc TTDC, là vấn đề thuộc về bản chất của Đảng Cộng sản. 

Thứ hai, cho rằng nguyên tắc TTDC chỉ đúng trên lý thuyết chứ trong thực tế không được thực hiện, càng thực hiện thì hiện tượng mất dân chủ càng rõ ràng. Quan điểm này đã bám lấy những hiện tượng vi phạm nguyên tắc TTDC trong thực tế ở các tổ chức đảng như một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt không gương mẫu, cá nhân chủ nghĩa, cố tình thực hiện sai nguyên tắc TTDC; công tác kiểm tra, giám sát ở nhiều tổ chức đảng bị buông lỏng, việc thi hành kỷ luật đối với những sai phạm chưa nghiêm túc; một số cấp ủy, tổ chức đảng thiếu tôn trọng và không phát huy quyền làm chủ của đảng viên, ít lắng nghe ý kiến cấp dưới; một số cán bộ lãnh đạo độc đoán, trù dập, ức hiếp quần chúng; trong các tổ chức đảng vừa có tình trạng mất dân chủ, dân chủ hình thức, vừa có tình trạng dân chủ cực đoan, tự do vô kỷ luật... 

Thứ ba, một số tổ chức đảng lúc thì khuếch đại tập trung, khi thì cường điệu dân chủ và ngược lại, làm cho tập trung bị biến dạng thành độc đoán gia trưởng, dùng dân chủ thành thứ ban phát ân huệ cho cấp dưới, buộc họ phải quỵ lụy làm theo. Những biểu hiện lợi dụng như vậy đã làm biến dạng nguyên tắc TTDC, là kẽ hở cho kẻ thù xuyên tạc chống phá rất nguy hiểm.

Thứ tư, dùng thủ đoạn núp sau dân chủ nhằm cát cứ, tách tổ chức đảng ở địa phương, cơ quan, đơn vị khỏi hệ thống. Tình trạng thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, không chấp hành chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, báo cáo không trung thực dẫn đến hiện tượng trên có luật thì dưới có lệ, trên có chính sách thì dưới có đối sách, tạo ra tình trạng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”, trên bảo dưới không nghe, không thực hiện hoặc là thực hiện sai. Sự vô ý thức tổ chức kỷ luật này rất nguy hiểm, kìm hãm và triệt tiêu sự phát triển của dân chủ, đồng thời kiềm tỏa, phá vỡ tập trung, một dạng vi phạm và làm biến dạng nguyên tắc TTDC.

Để đấu tranh chống các biểu hiện làm biến dạng, lợi dụng, phủ nhận nguyên tắc TTDC, cần thực hiện các giải pháp sau đây:

Một là, từng tổ chức đảng và toàn thể cán bộ, đảng viên phải nhận thức một cách sâu sắc, nắm chắc, hiểu đúng, vận dụng một cách đúng đắn, sáng tạo về nguyên tắc TTDC trong quá trình hoạt động thực tiễn. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về nguyên tắc TTDC cho cán bộ, đảng viên đi đôi với phát huy dân chủ rộng rãi trong Đảng và trong nhân dân nhằm khai thác, phát huy mọi tiềm năng, sáng tạo của họ.

Hai là, nguyên tắc TTDC phải được cụ thể hóa một cách đầy đủ, chính xác thành những tiêu chuẩn, quy định như là một cơ chế buộc mọi tổ chức, cán bộ, đảng viên phải chấp hành. Cụ thể hóa nội dung, yêu cầu của nguyên tắc TTDC thành chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ, chế độ công tác của từng cán bộ, đảng viên, từng tổ chức đảng, thể hiện ở các quy chế, quy định. Soạn thảo và ban hành quy chế làm việc là một việc làm nghiêm túc, quan trọng, không được qua loa, sơ sài, hình thức. Quy chế là cơ sở để thực hiện nghiêm túc nguyên tắc TTDC, là căn cứ để đánh giá, nhận xét, kiểm điểm, giúp cho việc xây dựng tổ chức đảng và đảng viên có chất lượng. 

Ba là, nâng cao chất lượng sinh hoạt của cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng. Trong sinh hoạt phải phát huy dân chủ thực sự, với tinh thần để mọi đảng viên hoàn toàn bình quyền tham gia vào công việc của Đảng. Người lãnh đạo phải thường trực ý thức dân chủ, bình đẳng trong tranh luận, thảo luận, khắc phục thói gia trưởng, coi thường hoặc gò ép, áp đặt ý kiến đối với cấp dưới. Mọi chủ trương, biện pháp lãnh đạo đều phải được quyết định bằng trí tuệ tập thể, tránh cục bộ, bè phái hoặc quan liêu, duy ý chí, dân chủ hình thức, độc đoán chuyên quyền. 

Bốn là, thực hiện nghiêm túc, có chất lượng chế độ tự phê bình và phê bình. Có quy định cụ thể để bảo vệ những người dám phê bình thẳng thắn những hiện tượng sai trái, vi phạm nguyên tắc của cán bộ, đảng viên. Đồng thời xử lý nghiêm minh những trường hợp lợi dụng phê bình để vu cáo, đả kích cá nhân, gây rối nội bộ.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, quy chế hoạt động của các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên. Kịp thời phát hiện, xem xét, xử lý kỷ luật thích đáng đối với những đảng viên độc đoán, chuyên quyền, hoặc tình trạng xuê xoa, giấu giếm khuyết điểm, “xử lý nội bộ”. Mọi hành vi vô tổ chức, vô kỷ luật không chấp hành nghị quyết, gây ra chia rẽ bè phái đều phải xử lý nghiêm minh. Đồng thời đề cao cảnh giác và kiên quyết đấu tranh với những âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, phủ nhận của các thế lực thù địch đối với nguyên tắc TTDC.

ĐẶNG ĐÌNH CHIẾN