Mùi Tết bắt đầu từ đâu?

Mùi Tết trong tôi lạ lắm, lạ như chính tâm trạng của tôi bây giờ, không theo một thứ tự, không gian hay thời gian nhất định, cứ thế mà nhớ, nhớ đâu thì thấy mùi Tết ở đó, nó như hiện hữu trước mắt mà cũng rất xa vời.

Tôi nhớ mùi Tết về trên tấm áo lao động đẫm đầy mồ hôi mặn mòi tất bật của bố mẹ và trong nôn nao háo hức của hai chị em đếm từng ngày đợi Tết. Chừng đến những ngày “hăm” (ngày hai mươi trở đi) tháng chạp là hai chị em biết Tết sắp đến rồi. Sáng sớm tinh mơ tỉnh dậy đã thấy bố chuẩn bị củi gộc, chất đầy trong chái bếp, phòng trừ mấy ngày giáp Tết có mưa phùn rớt xuống không có củi để nấu bánh chưng, sên mứt, nấu nồi thịt đông… 

Mẹ trở về từ ruộng rau, nghe chừng lòng mẹ đang hoan hỉ lắm! Mẹ thủ thỉ những luống rau cũng đang ngập tràn màu xanh rồi, chỉ chờ vài ba hôm nữa là có thể thu hoạch được. Những ngày cuối chạp, giáp Tết mẹ lúc nào cũng bận rộn. Mùi ruộng rau tỏa ra bao trùm cả một không gian yên lành, quyện lẫn với mùi khổ cực, vất cả sớm khuya mẹ nhổ từng cây rau, rồi tỉ mẩn bó, còng lưng mang ra chợ bán tạo nên mùi hy vọng vào một cái Tết ấm áp, đàn con có quần áo mới, giầy dép đẹp, trong nhà có thêm dăm ba cân thịt lợn…

Tôi nhớ như in năm tháng Tết xưa nghèo khó, sớm mai khi tiếng gà còn chưa vang rền trên đống rơm trước ngõ, đã nghe mùi khói từ gian bếp quê đung đưa phập phồng nơi cánh mũi. Cận Tết giáp với mùa cày cấy, những người nông dân phải dậy từ rất sớm chuẩn bị bữa cơm rang đạm bạc với tóp mỡ, hoặc khi thì củ sắn, củ khoai. Mặc cho mùi bùn, mùi đồng ruộng quyện đầy chân tay, mặt mũi cùng gió đông lạnh buốt nhưng không ai có một lời thở than mà cùng động viên nhau cố gắng làm cho xong công việc, để Tết chạm tới nơi là mọi bận rộn cũng xin gác vào ngăn mùa xuân yêu dấu. Mùi của sự háo hức vẫy gọi miếng bánh chưng xanh nhân đỗ, thịt ba chỉ béo ngậy, miếng mứt gừng cay nồng thơm nơi đầu lưỡi, chén trà ấm nóng, thoang thoảng ngoài thềm giếng bưởi đã trổ hoa trắng xóa…

Nhớ chiều ba mươi Tết mẹ sai ra ngoài vườn cắt từng cây mùi già cho vào nồi nước sôi sùng sục để tắm tất niên, gột bỏ những bụi trần, những vướng bận, tị hiềm trong năm cũ. Hương lá mùi già theo tôi suốt cả năm tháng ấu thơ, những cái Tết nghèo thấm vào da thịt. Rồi chờ mẹ làm mâm cơm cúng tất niên. Mâm cơm Tết có năm thật nghèo, chẳng có gì ngoài đĩa bánh chưng bố gói, bát canh măng và ít thịt kho với trứng. Nhưng bấy nhiêu thôi cũng đã thấy hạnh phúc rồi. Ngồi quân quần bên gia đình trong mùi hương thoang thoảng, thời tiết se se lạnh, bố cười, mẹ nói, chỉ còn ít giờ nữa thôi là ai cũng thêm một tuổi. Hồi đó tôi cứ mong mình lớn thật nhanh, thêm tuổi mới là vui sướng ở trong lòng. Nhưng lớn lên, mỗi lần về Tết thấy bố mẹ thêm tuổi, trên đầu mẹ thêm nhiều sợi tóc trắng lại chạnh lòng xót xa. Chẳng biết còn có bao nhiêu cái Tết nữa được quây quần bên bố mẹ? Lòng chỉ biết cầu mong gia đình ai nấy đều thật khỏe mạnh, bình an.

CAO THƠM