Dự án bất động vì không có mặt bằng

Dự án đầu tư xây dựng trạm biến áp 500 kV Phố Nối chưa thể hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng do liên quan tới 19 hộ dân

Thời gian qua, do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) nên nhiều dự án sản xuất, phát triển đô thị, khu dân cư mới bị chậm tiến độ, ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Chậm tiến độ

GPMB là vấn đề nhạy cảm, phức tạp, liên quan trực tiếp tới quyền lợi của người bị thu hồi đất. Mặc dù UBND tỉnh cùng các sở, ngành và địa phương đã nỗ lực tháo gỡ vướng mắc, khó khăn nhưng vẫn còn nhiều dự án gặp khó trong GPMB, làm chậm tiến độ, ảnh hưởng đến ngân sách nhà nước. Ông Nguyễn Hữu Lộc, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường nêu ví dụ như dự án đầu tư xây dựng khu du lịch dịch vụ, dân cư hồ Mật Sơn và xây dựng cải tạo hồ Mật Sơn (Chí Linh). Mặc dù có quyết định thu hồi, giao đất cho dự án từ năm2008 nhưng đến nay vẫn còn 13 hộ chưa nhất trí với phương án bồi thường, GPMB do UBND thị xã Chí Linh lập. Chính vì những vướng mắc này, đến nay, công tác GPMB dự án xây dựng khu du lịch dịch vụ, dân cư hồ Mật Sơn và xây dựng cải tạo hồ Mật Sơn vẫn chưa hoàn thành.  

Cũng được UBND tỉnh cho thuê đất từ năm 2009 nhưng đến nay dự án của Công ty CP Sản xuất và Thương mại SD vẫn chưa hoàn thiện công tác GPMB. Tổng diện tích đất phải thu hồi là 16.814 m2 nằm trong cụm công nghiệp Ba Hàng do Công ty Thương mại vận tải Thành Đạt quản lý. Sau gần 10 năm triển khai, hiện vẫn còn 5 hộ chưa nhận tiền bồi thường với tổng diện tích 3.412 m2; 6 hộ với diện tích 618 m2 và 2 thửa đất công điền của UBND xã Nam Đồng với diện tích 536 m2 chưa lập phương án bồi thường, GPMB. 

Gần đây nhất là dự án đầu tư xây dựng trạm biến áp 500kV Phố Nối và các đường dây đấu nối tại xã Cẩm Hưng (Cẩm Giàng) cũng chưa thể hoàn thiện công tác GPMB do liên quan đến 19 hộ dân có đất thuộc phạm vi ảnh hưởng của công trình. Theo lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cẩm Giàng, phương án thu hồi, tái định cư đã được phê duyệt nhưng vẫn không nhận được sự đồng thuận của người dân. Các hộ dân đề nghị phải GPMB xong, xây dựng hạ tầng giao thông, điện, nước, có giá đất cụ thể tại vị trí tái định cư; tổ chức giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại vị trí tái định cư mới được tiến hành kiểm kê tài sản, thu hồi đất và thi công dự án. Ngoài ra, một số hộ dân còn đề nghị Nhà nước thu hồi đất phải trả bằng đất theo diện tích thu hồi, không nộp tiền sử dụng đất chênh lệch nếu có...

Nhiều diện tích thuộc dự án khu đô thị mới phía tây TP Hải Dương vẫn chưa được giải phóng mặt bằng

Tháo gỡ thế nào?

Theo đại diện lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, sở dĩ công tác GPMB gặp nhiều vướng mắc xuất phát một phần từ cơ chế, chính sách về đất đai không ổn định, thường xuyên thay đổi. Có những nội dung của luật và các văn bản hướng dẫn không phù hợp thực tế, rất khó áp dụng. Việc áp dụng quy định của chính sách ban hành sau có lợi hơn nên việc xử lý bồi thường, GPMB các dự án chuyển tiếp giữa chính sách cũ và mới cũng gặp khó. Việc áp dụng cơ chế thỏa thuận và cơ chế thu hồi đất đối với từng dự án dẫn đến sự tị nạnh, so bì của người dân. Ngoài ra, quy định về đơn giá bồi thường GPMB có nhiều thay đổi, không theo kịp diễn biến và yêu cầu thực tế làm cho một dự án phải điều chỉnh phê duyệt nhiều lần. Có những dự án gặp khó khăn trong xác định nguồn gốc đất. Sự phối hợp giữa chính quyền và chủ đầu tư chưa chặt chẽ cũng là nguyên nhân làm cho nhiều dự án gặp khó trong GPMB. Ngoài những nguyên nhân xuất phát từ cơ chế, chính sách chưa phù hợp, nhận thức của một bộ phận người dân có đất bị thu hồi chưa đúng dẫn đến việc GPMB nhiều dự án không thể triển khai.

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong GPMB, rõ ràng cơ chế, chính sách pháp luật cần bổ sung cho phù hợp, nhất là những văn bản cụ thể hóa của tỉnh để bảo đảm lợi ích cao nhất của người dân có đất bị thu hồi. Công tác tuyên truyền, vận động cần được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc chấp hành chính sách, pháp luật về đất đai. Chính quyền các địa phương cần tập trung quyết liệt, nâng cao tinh thần trách nhiệm, bố trí cán bộ đủ năng lực, đáp ứng được yêu cầu của công việc. Ngoài ra, cơ quan chức năng cần xem xét có biện pháp xử lý kiên quyết những cá nhân, tổ chức cố tình chây ỳ, không chấp hành, gây khó khăn cho công tác GPMB. 

 VỊ THỦY