Dòng họ Bùi - điểm sáng khuyến học ở Kinh Môn

Họ Bùi ở thôn Ngoại là một trong những dòng họ lớn và xuất hiện sớm tại xã Minh Hoà với lịch sử hơn 300 năm. Cụ tổ của họ Bùi trước đây cũng làm nghề dạy học.

Dù trước đây điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng dòng họ Bùi luôn có phong trào tự học nổi danh trong làng, ngoài xã, nhiều gia đình con cái thành đạt, trở thành những tướng lĩnh trong quân đội, công an và doanh nhân thành đạt.

Họ Bùi hiện có 325 hộ dân, hơn 1.000 nhân khẩu. Với truyền thống hiếu học lâu đời, đến nay, họ Bùi có 215 người đạt trình độ đại học, cao đẳng, 2 thạc sĩ, 1 tiến sĩ và 20 giáo viên. Con cháu tại địa phương chịu thương, chịu khó, đoàn kết phát triển kinh tế; chăm ngoan học tập, tỷ lệ học sinh giỏi, khá và trúng tuyển đại học năm sau luôn cao hơn năm trước.

Để phong trào khuyến học, khuyến tài phát triển, năm 2008, họ Bùi thành lập Ban Khuyến học, có quy chế hoạt động cụ thể, công khai, tạo không khí thi đua trong mỗi gia đình. Dịp giỗ tổ hằng năm, Ban Khuyến học dòng họ đã vận động các gia đình ủng hộ 10.000 đồng/nhân khẩu và có hơn 500 nhân khẩu đóng góp. Ban còn gửi thư vận động con em xã quê có điều kiện ủng hộ gây Quỹ Khuyến học.

Đến nay, quỹ duy trì 50-60 triệu đồng/năm. Từ nguồn quỹ này, trước năm học mới, Ban Khuyến học dòng họ tổ chức khen thưởng cho khoảng 70 cháu đạt thành tích cao trong học tập tại nhà thờ tổ với mức thưởng từ 70.000-250.000 đồng/cháu. Ban Khuyến học dòng họ còn phối hợp các trường quản lý con em trong họ học tập; thường xuyên gặp gỡ, động viên những trường hợp khó khăn để có biện pháp giúp đỡ như hỗ trợ 50% học phí, tặng sách vở đầu năm học mới...

Nét riêng trong công tác khuyến học của họ Bùi là gia đình nào có từ 3-5 người học đại học sẽ được cấp giấy chứng nhận gia đình học tập của dòng họ. Cháu nào đạt học sinh giỏi 3 năm liên tục cũng được trao giấy chứng nhận.

Cách làm trên đã góp phần thúc đẩy phong trào thi đua giữa các gia đình trong dòng họ, động viên con em phấn đấu vươn lên. Hầu hết các gia đình đều đăng ký danh hiệu gia đình học tập. 91% số hộ đạt danh hiệu gia đình học tập. Năm 2017, dòng họ Bùi đã được UBND xã Minh Hòa công nhận dòng họ học tập.

Nhờ làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài nên truyền thống hiếu học bao đời nay của dòng họ Bùi luôn được phát huy. Các hộ trong họ luôn chấp hành tốt các hương ước, quy ước của địa phương, các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.

Ông Bùi Xuân Sánh (84 tuổi), Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Bùi cho biết để làm tốt khuyến học trong dòng họ quan trọng nhất là tuyên truyền, vận động để các gia đình nhận thức được lợi ích của công tác khuyến học. Thành viên trong Ban Khuyến học phải tận tâm, tận lực, thu chi công khai, minh bạch. Cùng với đó là phải tranh thủ sự quan tâm của chính quyền địa phương và Hội Khuyến học các cấp. “Để thúc đẩy hơn nữa phong trào khuyến học, năm tới dòng họ sẽ xem xét khen thưởng cả những cháu đạt học sinh tiên tiến”, ông Sánh nói.

Ông Trương Minh Khuya, Chủ tịch Hội Khuyến học xã Minh Hoà cho biết toàn xã có 14 dòng họ lớn nhỏ, trong đó có 12 dòng họ thành lập Ban Khuyến học. Họ Bùi là một trong những dòng họ khuyến học, khuyến tài tiêu biểu trong xã, đã được Hội Khuyến học xã Minh Hòa, Hội Khuyến học thị xã khen thưởng. Dòng họ Bùi đang được đề nghị Hội Khuyến học tỉnh tặng bằng khen năm 2023.