Điều gì xảy ra với người sống sót sau khi bị sét đánh?

Sét - hiện tượng có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng

Đa số người chết do sét đánh đều là chết ngay lập tức do ngưng tim, vì điện áp cực lớn của tia sét làm gián đoạn nhịp tim tự nhiên. Sét đánh cũng có thể khiến nạn nhân thủng màng nhĩ do sóng áp suất, làm tê liệt hệ hô hấp hoặc gây bỏng thứ phát do tóc hoặc quần áo bốc cháy.

Nhưng sét không giết chết tất cả các nạn nhân. Tia sét xuyên qua cơ thể người trong một phần nhỏ của giây và khoảng 90% người bị tấn công vẫn sống sót, Live Science hôm 15.7 đưa tin.

Tuy nhiên, những người sống sót thường bị tổn thương thần kinh, rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD) và có các triệu chứng thần kinh tương tự như tổn thương sau chấn động mà cầu thủ bóng đá gặp phải, ví dụ như suy giảm khả năng phán đoán và khó tập trung, theo Mary Ann Cooper, chuyên gia về an toàn sét tại Hội đồng An toàn Sét Quốc gia Mỹ, giáo sư danh dự về y học cấp cứu tại Đại học Illinois, Chicago.

Cooper cho biết, chưa rõ chính xác những chấn thương não này xảy ra như thế nào do số trường hợp bị sét đánh ít và tương đối thiếu kinh phí cho nghiên cứu. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân là sự phá vỡ mô do tia sét kết hợp với chấn thương kín do thay đổi áp suất khí quyển đột ngột. Những tổn thương này có thể trở nên nghiêm trọng, thậm chí gây suy nhược. Một số người sống sót cho biết, họ bị mất trí nhớ, đau thần kinh mãn tính, trầm cảm.

Một số người sống sót xuất hiện những hình hoa sét (hình Lichtenberg) giống cây dương xỉ trên da, được cho là do những mạch máu tổn thương rò rỉ dịch vào các mô xung quanh. Trong báo cáo trên tạp chí The New England Journal of Medicine năm 2020, một người đàn ông 54 tuổi bị sét đánh ban đầu cảm thấy choáng váng, một số bộ phận cơ thể tê liệt, hoa sét xuất hiện trên cánh tay trái, đùi, lưng và mông. Người này cho biết, các hoa sét không gây đau đớn và biến mất sau hai ngày.

Kỷ lục thế giới về số lần bị thương do sét đánh thuộc về Roy Sullivan, kiểm lâm tại công viên quốc gia Shenandoah, Mỹ. Năm 1942 - 1977, Sullivan bị sét đánh 7 lần. Dù bị bỏng do tóc và quần áo bắt lửa, ông vẫn sống sót sau cả 7 lần gặp nạn. Ông mất ở tuổi 72 do tự tử vào năm 1983. Ý nghĩ tự tử là một triệu chứng khác mà một số người sống sót sau sét đánh gặp phải, họ có thể chịu đau đớn dữ dội và gặp vấn đề về hồi phục sau tai nạn, theo Steve Mashburn, người bị gãy lưng trong một vụ sét đánh năm 1969.

Nhà nghiên cứu bệnh học pháp y Ryan Blumenthal cảnh báo, chỉ khoảng 3% - 5% các trường hợp thương tích do sét đánh là trực tiếp. Chấn thương do tiếp xúc - xảy ra khi một người chạm vào vật khác như cây hoặc nhà bị sét đánh - chiếm thêm 5%.

Chấn thương phổ biến nhất là từ những tia sét ở gần và dòng điện từ mặt đất, tổng cộng chiếm hơn 80%. Trong trường hợp sét gần, nạn nhân đang đứng gần một vật thể bị sét đánh, chịu một phần điện thế "bắn" sang. Trường hợp dòng điện mặt đất cũng tương tự, nhưng xảy ra khi sét đánh vào mặt đất dưới chân nạn nhân. Những sự cố này có thể gây hại cho nhiều đối tượng cùng lúc. "Đây là lý do tại sao có những đàn động vật bị sét đánh toàn bộ", Blumenthal giải thích. 10% - 12% trường hợp thương tích do sét đánh còn lại bắt nguồn từ hiện tượng "luồng hướng lên", xảy ra khi các lực điện mang điện tích dương trên mặt đất bị những đám mây giông mang điện tích âm hút lên.

Theo VnExpress