Dân Hải Dương ngại xây nhà kiểu "chìa khóa trao tay"

Tiện thì có tiện...

Vừa “nghiệm thu” hạng mục ép cọc bê tông để chuẩn bị xây móng nhà, anh Nguyễn Hữu Kiên, sinh năm 1976 ở xã Vĩnh Hòa (Ninh Giang) vừa tấm tắc khen đơn vị thi công. Chỉ 5 tháng nữa, trên mảnh đất 200 m2 của gia đình, một căn nhà khang trang, kiểu dáng hiện đại sẽ hoàn thành.

“Gọi là nghiệm thu, chứ tôi không có chuyên môn về xây dựng. Cũng vì thế tôi đã thuê trọn gói một đơn vị tư vấn thi công. Họ làm cho mình từ đầu đến cuối, từ chọn phương án xây móng, đổ mái đến điện, nước, nội thất... Quan trọng nhất là có người giám sát trực tiếp trên công trường, tiến độ và mức độ chuyên nghiệp trong thi công. Đó là những điều mà nếu gia đình tôi tự lo liệu thì khó có được”, anh Kiên chia sẻ.

Anh Kiên chi phí trọn gói 7,5 triệu đồng/m2 cho căn nhà 2 tầng, diện tích xây dựng 100 m2/tầng. Toàn bộ quá trình xây dựng đều được nhân viên của đơn vị tư vấn thi công giám sát.

Cuối năm 2023, sau vài lần bàn thảo cùng 2 tuần chờ đợi, anh Dương Văn Bé ở xã Tân Trào (Thanh Miện) đã được đơn vị tư vấn xây dựng gửi bản dự thảo mẫu thiết kế nhà, kèm theo bảng dự toán chi phí cho từng hạng mục cụ thể. Từng tham gia xây nhà cho một người trong gia đình hơn 4 năm trước nên anh Bé thấy rõ sự khác biệt của phương thức “chìa khóa trao tay”.

“Lúc ấy gần như toàn bộ các khâu từ tính vật tư, dựng cột thép cho đến đổ mái, cất nóc đều dựa chủ yếu vào kinh nghiệm của người thợ cả. Dù chỉ giúp đỡ trong việc tính toán giá thành nguyên vật liệu xây dựng song cũng đủ làm tôi đau đầu, nhất là phần thiết kế. Mượn ý tưởng của người này một ít, người kia một ít, do vậy căn nhà mới xây nhưng không có nhiều nét mới. Đặc biệt là không tối đa được tiện ích trong công năng sử dụng”, anh Bé cho biết.

Với hơn 6 triệu đồng/m2 chi phí thi công trọn gói, căn nhà 3 tầng của anh Bé được đơn vị tư vấn tính toán chi tiết lượng vật tư xây dựng, phương pháp đổ móng, số lượng cọc ép cho đến phương án nội thất từng phòng.

Ngoài ra, với hợp đồng thi công xây dựng trọn gói, từng điều khoản đều được thể hiện rõ ràng, chi tiết, giúp những khách hàng như anh Kiên, anh Bé cũng như đơn vị tư vấn biết rõ quyền lợi và trách nhiệm, tránh những rủi ro pháp lý không mong muốn trong quá trình xây dựng.

Một điểm cộng khác trong phương án xây dựng “chìa khóa trao tay”, đó là sự đồng bộ giữa từng hạng mục xây dựng riêng biệt. Nói cách khác, nếu xây nhà theo cách này, công ty tư vấn sẽ chủ động bố trí từng đơn vị để thực hiện. Nghĩa là tương ứng từng phần việc như ép hoặc khoan cọc móng, cung cấp bê tông, xây dựng... sẽ có từng đơn vị phù hợp đảm nhận.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, chi phí thi công trọn gói hiện ở mức từ 6 triệu đồng/m2. Chi phí cụ thể tùy thuộc khả năng đầu tư của khách hàng, diện tích xây dựng, cũng như theo từng chủng loại như nhà ống, nhà góc... Thông thường, chi phí này sẽ gồm cả nhân công bảo vệ vật liệu, tài sản trong quá trình thi công.

... nhưng chưa tin dùng

Tuy nhiên, thực tế ở Hải Dương, phương pháp xây dựng công trình nhà dân dụng trọn gói chưa thực sự được ưa chuộng. Theo kiến trúc sư Vũ Khiêm, Giám đốc Công ty CP Tư vấn và Đầu tư xây dựng I.DAY (TP Hải Dương), nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ niềm tin của khách hàng và uy tín của đơn vị tư vấn. “Khác với những thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, chìa khóa trao tay ở Hải Dương vẫn đang trong giai đoạn sơ khai. Phương pháp này vẫn chỉ dừng lại ở góc độ tìm hiểu, tham khảo là chính”, anh Khiêm thông tin.

Đồng quan điểm, kĩ sư xây dựng Nguyễn Hữu Hùng (Ninh Giang) cho rằng người dân nói chung, nhất là ở những vùng nông thôn nói riêng vẫn giữ quan điểm muốn tự quản lý, trông coi công trình, gọi thợ xây, mua nguyên vật liệu... “Vì chưa đủ niềm tin với đơn vị thi công trọn gói nên người dân muốn tự giám sát, hoặc thông qua người thân, hàng xóm để tự tìm hiểu, thuê mướn. Tâm lý của họ là để tránh nguy cơ bị bớt xén nguyên vật liệu, hoặc bị đội chi phí xây dựng”, anh Hùng cho biết.

Với phương pháp “chìa khóa trao tay”, đơn vị tư vấn thi công nắm vai trò quyết định. Do vậy rủi ro lớn nhất là việc lựa chọn sai đơn vị. Hậu quả là công trình không phù hợp với yêu cầu của chủ nhà, tiến độ thi công chậm hơn dự kiến, ảnh hưởng tới chất lượng hay bảo hành không đúng như cam kết trong hợp đồng. Một số rủi ro khác như đơn vị thi công “ăn bớt” công đoạn, trà trộn vật liệu kém chất lượng hoặc “vẽ” ra những phần việc phát sinh ngoài hợp đồng để thu tiền. Niềm tin của người dân với phương pháp thi công này cũng vì thế bị ảnh hưởng. Dù chưa có số liệu thống kê cụ thể, song theo một số đơn vị tư vấn xây dựng trọn gói, lượng khách hàng ở Hải Dương lựa chọn phương pháp này chiếm không quá 15% tổng lượng khách hàng thuê thiết kế.

“Nếu không có sự hỗ trợ, những người bị bó buộc về thời gian như làm trong cơ quan nhà nước hoặc công nhân, người kinh doanh... không thể vừa đi làm vừa tự trông coi công trình. Có thể trong nhiều năm nữa, chìa khóa trao tay trong thi công nhà dân dụng sẽ được lựa chọn nhiều hơn. Song điều quan trọng nhất là chủ nhà cần xem xét kỹ lưỡng đơn vị tư vấn hay nhà thầu có đủ kinh nghiệm, năng lực”, anh Hùng nói thêm.