Có phải làm hợp đồng giả cách khi bán nhà sẽ có lợi hơn?

THÚY LOAN (TP Hải Dương)

Trả lời: Pháp luật Việt Nam hiện hành không có khái niệm về hợp đồng giả cách. Tuy nhiên, thực tế xuất hiện các hợp đồng được xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu đi một giao dịch dân sự khác thường được gọi là hợp đồng giả cách.

Ví dụ: Hiện nay, thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng nhà đất là 2% giá trị chuyển nhượng ghi trong hợp đồng chuyển nhượng. Do đó, nhiều trường hợp bên bán muốn giảm tiền thuế thu nhập cá nhân phải đóng nên các bên làm hai hợp đồng, bao gồm: Hợp đồng viết tay ghi giá trị thật của giao dịch; hợp đồng công chứng ghi giá trị mua bán nhà đất nhỏ hơn rất nhiều so với giá trị thật (còn gọi là hợp đồng giả cách, sử dụng trong việc kê khai thuế và làm thủ tục sang tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất).

Lưu ý, việc ghi giá chuyển nhượng nhà đất trên hợp đồng thấp hơn giá thực tế là vi phạm pháp luật. Tùy vào mức độ vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế. Cụ thể, theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi trốn thuế sẽ bị phạt từ một lần đến ba lần số thuế trốn. Trường hợp số thuế trốn từ 100 triệu đồng trở lên, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017), hình phạt thấp nhất là bị phạt tiền từ 100 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.