Câu chuyện 10 điểm

Cuối tháng 10/2023, có dịp tới gian hàng giới thiệu sản phẩm OCOP tại khu du lịch Mai Châu (Hòa Bình), tôi khá bất ngờ khi người bán hàng ở đây vừa giới thiệu sản phẩm OCOP 3 sao cơm lam Mường Động vừa kể câu chuyện các bố, các mế trong Mường xưa kia sáng tạo ra cơm lam như thế nào. Câu chuyện thú vị đến nỗi người đến nghe ngày một đông hơn. Nghe và hiểu câu chuyện của cơm lam ai nấy đều hào hứng mua vài ống về làm quà. Thậm chí, một số khách nước ngoài vì tò mò cũng mua và thưởng thức ngay tại chỗ. Ban đầu không có ý định mua cơm lam nhưng qua câu chuyện sản phẩm hấp dẫn, tôi quyết định mua vài ống về làm quà và kể cho các con nghe về câu chuyện sản phẩm đã được giới thiệu ở đây.

Tìm hiểu thêm tôi mới biết câu chuyện sản phẩm là tiêu chí quan trọng trong bộ tiêu chí quốc gia về đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Tiêu chí này chiếm 10/100 điểm trong thang đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Qua sự việc này, tôi nhận thấy câu chuyện sản phẩm đã góp phần thay đổi cảm xúc của khách hàng khi mua sắm, sử dụng dịch vụ, góp phần tạo nên thương hiệu riêng cho sản phẩm. Dù mang giá trị vô hình nhưng câu chuyện sản phẩm đã chạm đến cảm xúc của người tiêu dùng, làm thay đổi hành vi của khách hàng, trong đó có tôi.

OCOP là báu vật của mỗi vùng miền, mỗi sản phẩm thấm đẫm giá trị văn hóa, thổ nhưỡng và kỹ năng của người làm ra. Vì thế, mỗi sản phẩm OCOP sẽ có những câu chuyện hấp dẫn khác nhau. Câu chuyện sản phẩm có thể tạo ra thương hiệu riêng ngoài yếu tố bao bì, chất lượng sản phẩm…

Các địa phương trong tỉnh đang đánh giá, phân hạng nhiều sản phẩm OCOP. Chắc chắn trong quá trình phân hạng, đánh giá, chấm điểm sản phẩm phải có tiêu chí 10 điểm trên. Một số sản phẩm của Hải Dương đã bước đầu phát huy được điểm 10 này. Chẳng hạn như sản phẩm OCOP bánh đậu xanh Hoàng Gia của Công ty CP Hoàng Giang đã giúp người Sài Gòn hiểu hơn về sản phẩm khi tại các cửa hàng bán bánh đậu xanh Hoàng Gia đều có bảng giới thiệu câu chuyện bánh đậu xanh Hải Dương. Mỗi vị khách đến mua hàng nếu muốn đều được người bán giới thiệu hoặc hướng dẫn đến đọc bảng câu chuyện sản phẩm được treo trang trọng trong cửa hàng.

Nói như vậy để thấy rằng câu chuyện sản phẩm OCOP nếu được làm tốt sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường. Không những vậy, nó còn giúp nâng sao hiệu quả. Bộ tiêu chí quốc gia về đánh giá phân hạng sản phẩm OCOP gồm nhiều tiêu chí, chỉ tiêu. Riêng phần câu chuyện sản phẩm chiếm 10 điểm. Đây là điểm số rất quan trọng bởi tiêu chí khó như xuất khẩu hay đạt chứng nhận hữu cơ cũng chỉ được chấm cao nhất 5 điểm. Câu chuyện sản phẩm có thể giúp hồ sơ OCOP đạt điểm tốt hơn là điều không phải bàn cãi.

Nhìn xa hơn để thấy ý nghĩa câu chuyện sản phẩm OCOP tại những quốc gia khởi nguồn như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan. Ở nơi đây, câu chuyện sản phẩm được coi là nơi truyền tải văn hóa vùng miền. Trên mỗi sản phẩm OCOP, họ đều tìm cách thể hiện sáng tạo nhất câu chuyện sản phẩm. Họ làm đồ họa, sáng tạo hình ảnh in trên bao bì sản phẩm hay kể chuyện từ mỗi điểm bán. Thậm chí cầu kỳ hơn như ở Nhật Bản, một số sản phẩm OCOP còn được gắn mã quét QR để có thể truy cập vào link một video ngắn kể về câu chuyện sản phẩm.

Có nhiều cách để kể về câu chuyện sản phẩm, có điều là chủ thể OCOP quan tâm và thực hiện như thế nào mà thôi. Hiện nay, mạng xã hội là kênh quảng bá khá hiệu quả. Ngoài ra, trên báo điện tử Hải Dương, mục sản phẩm OCOP cũng là nơi để các chủ thể giới thiệu và kể câu chuyện thú vị về sản phẩm của mình.