Bi hài chuyện doanh nghiệp "mượn" tài sản thế chấp vay vốn, không trả được nợ

Nợ quá hạn

Năm 2019, công ty A ở phường Hải Tân (TP Hải Dương) ký kết hợp đồng tín dụng vay 15 tỷ đồng của một ngân hàng để bổ sung vốn lưu động.

Để bảo đảm cho khoản vay trên, công ty này đã thế chấp và được bảo lãnh bằng tài sản của ông Nguyễn Văn C. (bên thứ 3) là toàn bộ giá trị quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với mảnh đất tại phường Yên Sở, quận Hoàng Mai (Hà Nội).

Tính đến ngày 21/9/2022, ngân hàng đã giải ngân cho doanh nghiệp tổng số tiền hơn 10 tỷ đồng. Tuy nhiên, quá trình thực hiện hợp đồng tín dụng, doanh nghiệp này chưa trả lãi đến kỳ, chưa trả gốc khi đến hạn khoản vay, số dư nợ của công ty dẫn đến nợ quá hạn.

Trong quá trình xử lý nợ, ngân hàng đã giải chấp (xóa đăng ký thế chấp tài sản bảo đảm) trước khi khởi kiện là 1 hợp đồng tiền gửi 3 tỷ đồng và 1 tài sản là xe ô tô mang tên công ty A. Số tiền nợ gốc của công ty còn nợ ngân hàng đến ngày xét xử sơ thẩm hơn 6,5 tỷ đồng.

Phía nguyên đơn là ngân hàng đề nghị buộc công ty A phải thanh toán số tiền nợ gốc hơn 6,5 tỷ đồng, nợ lãi hơn 40,5 triệu đồng, lãi quá hạn hơn 2,4 tỷ đồng, lãi phạt chậm trả hơn 8 triệu đồng. Tổng số tiền cần thanh toán hơn 9 tỷ đồng. Trường hợp công ty A không thanh toán thì đề nghị phát mại toàn bộ giá trị quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại mảnh đất ở phường Yên Sở, quận Hoàng Mai (Hà Nội). Trường hợp sau khi xử lý tài sản bảo đảm vẫn chưa thanh toán được hết dư nợ thì công ty A phải tiếp tục thanh toán cho đến khi tất toán khoản vay.

Khi bị khởi kiện ra toà, được tiệu tập nhưng công ty A và người đại diện theo pháp luật vẫn vắng mặt, không có bản tự khai, tòa án không lấy được lời khai của người đại diện. Tòa án sơ thẩm đã thực hiện việc niêm yết tài liệu văn bản theo quy định pháp luật và Tòa án xét xử vắng mặt bị đơn.

Kháng cáo bất thành

Tòa án nhân dân TP Hải Dương đã xử chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ngân hàng và xử buộc công ty A có nghĩa vụ thanh toán cho ngân hàng toàn bộ số tiền dư nợ gốc, lãi trong hạn, lãi quá hạn, lãi phạt chậm trả theo hợp đồng tín dụng hạn mức tổng số tiền hơn 9 tỷ đồng.

Về xử lý tài sản thế chấp, nếu công ty A không thực hiện thanh toán toàn bộ số nợ như trên thì ngân hàng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền tiến hành việc phát mại tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất tại phường Yên Sở để thu hồi nợ. Trường hợp số tiền phát mại tài sản cao hơn số tiền còn nợ thì trả lại cho chủ sở hữu tài sản, nếu số tiền phát mại tài sản không đủ để thanh toán hết khoản nợ trên thì công ty A phải có trách nhiệm thanh toán hết nợ cho ngân hàng.

Về phía ông C., theo trình bày, vợ chồng ông dùng nhà và quyền sử dụng đất của mình thế chấp cho ngân hàng để bảo lãnh cho công ty A vay tiền là do có thỏa thuận để vay doanh nghiệp này 1,8 tỷ đồng. Ông C. cho rằng do thiếu hiểu biết nên khi ký hợp đồng thế chấp đã ký với nội dung dùng toàn bộ tài sản thế chấp để bảo đảm khoản vay của công ty A.

Ông C. cho rằng ông không có trách nhiệm nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng thay cho công ty A. Ông này không chấp nhận trả ngân hàng khoản tiền gốc hơn 6,5 tỷ đồng mà chỉ chấp nhận trả khoản tiền định giá tài sản nhà đất khi ông bà thế chấp tài sản là hơn 4,3 tỷ đồng tiền gốc.

Sau đó, ông C. và người đại diện của công ty A đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. Khi xét xử phúc thẩm, đại diện của công ty A vắng mặt lần thứ 3 không có lý do chính đáng nên tòa đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với kháng cáo của doanh nghiệp này; giữ nguyên nội dung bản án sơ thẩm yêu cầu công ty A phải trả cho ngân hàng tổng số tiền hơn 9 tỷ đồng.

Đối với kháng cáo của ông C., Hội đồng xét xử xét thấy hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản trên đất mà ông C. tự nguyện ký kết đúng quy định, trình tự pháp luật và cũng không chấp nhận quan điểm của ông C.

Từ những nhận định trên, Hội đồng xét xử xét thấy không có căn cứ chấp nhận kháng cáo của ông C. Vì vậy, Hội đồng xét xử giữ nguyên bản án sơ thẩm.

(Tên các đương sự trong vụ án đã được thay đổi)