Tiếng đập cánh rộn ràng của cảm xúc

"Bay theo bầy thiên nga" (là tên tập sách thứ 9 của tác giả Nguyễn Thu Hằng, hội viên Ban Văn xuôi, Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Hải Dương (Nhà xuất bản Quân đội nhân dân năm 2022), tập hợp những truyện ngắn được chị sáng tác thời gian gần đây. Với gần 300 trang, tập trung vào khai thác chủ đề thân phận con người trong những hoàn cảnh điển hình, Nguyễn Thu Hằng đã gửi gắm tâm huyết, sự rung động của người viết với hiện thực cuộc sống trong hoàn cảnh xã hội khá bộn bề hiện nay.

Bằng khả năng quan sát tinh tế, sự rung động của trái tim nhân ái, mỗi truyện ngắn trong tập truyện là một lát cắt ngọt sắc của nhà văn đối với hiện thực cuộc sống. Những số phận người được chị khắc họa, mổ xẻ tâm lý làm bật lên nét đẹp nhân hậu, thẳm sâu trong mỗi lát cắt đó, đồng thời dẫn dắt người đọc đi từ rung cảm này tới rung cảm khác, vui cùng cái vui và đau cùng cái đau của từng nhân vật. Số phận nhân vật được giãi bày, được khắc họa, được thắt nút và cởi gỡ hài hoà hợp lý trong không gian điển hình gắn bó cùng cuộc sống của họ.

Chảy suốt 14 truyện ngắn trong tập, có thể thấy nhân vật mà Nguyễn Thu Hằng tập trung thể hiện (nhân vật chính) phần lớn là phụ nữ. Họ tiêu biểu cho thân phận nữ giới trong xã hội hiện tại. Họ sinh sống trên nhiều địa bàn với khoảng thời gian rất gần gũi dung dị ở thời của họ - cái thời mà chúng ta đang sống. Đó là cô giáo Thơm trong "Dã quỳ miền biên viễn"; là cô Nhâm lỡ thì trong "Duyên bánh đậu"; là bà thím Miền trong "Bếp làng Gianh"; là nhân vật cô giáo trong "Bay theo bầy thiên nga"; là Thanh trong "Bình minh yên tĩnh"... Tất cả dù ẩn giấu trong vóc dáng xinh đẹp hay hình thù thô mộc không được ưu ái của tạo hóa thì tựu trung lại, họ đều giàu tính nhân văn, đậm chất phụ nữ Việt Nam, hiếu thảo, biết hy sinh và chia sẻ. Những nhân vật nữ ấy cùng tuyến các nhân vật phụ khác trong 14 truyện ngắn của tập khiến "Bay theo bầy thiên nga" tạo dấu ấn với bạn đọc.

Cùng với bút pháp khắc hoạ tính cách và tâm lý nhân vật, ngôn ngữ trong tập truyện ngắn “Bay theo bầy thiên nga” của Nguyễn Thu Hằng khá mượt mà, giàu tính biểu cảm. Vốn từ vựng giàu có cùng cách sử dụng ngôn ngữ tinh tế, Nguyễn Thu Hằng đã tạo nên những trang viết đẹp, giàu chất trữ tình như những vần thơ nhất là khi tác giả miêu tả thiên nhiên. "Mảnh sân trước nhà nước dâng lên chân tường... Trước vườn, mấy luống ngô vừa đẫy bắp nước ngập lưng cây, râu thâm thẽo phơ phất cùng những tàu lá vàng úa rã rượi. Nhìn ra sân trường, cây phượng đổ gục dưới làn nước đùng đục phù sa mênh mang nối ra đồng bãi..." (trong “Bay theo bầy thiên nga"; "Cỏ xanh một màu bình thản và xa xăm trong làn khói nhang lảng bảng, có vài bông hoa li ti nở trắng bên bờ mương" (Cỏ màn tiên)...

Với vốn từ vựng phong phú và sự tài hoa trong lối viết, Nguyễn Thu Hằng còn dẫn dụ người đọc tới những trang viết khá táo bạo, mới mẻ về tính dục, về sự chuyển biến tinh tế trong cơ thể con người, khiến người đọc cảm nhận được cái đẹp thôn dã, mới mà không dung tục, thô thiển: "... toàn thân lâm râm cỏ châm, mùi cúc tần bị vần nát xộc lên thoang thoảng cánh mũi, hơi trăng lạnh phủ mơn trớn lên người thì Ngần bỗng giật mình sững sờ, mở mắt thấy người đã trắng nõn không còn mảnh vải, đang riết róng trên cỏ... Ngần rướn cong như mảnh trăng trên trời khi mũi rìu phập sâu vào thân cây non đẵn hạ, dòng nhựa tứa ra, nhói rát, rách xoạc, choáng váng, điếng đơ, tê dại..." (trong Đoài)!

Đọc “Bay theo bầy thiên nga” người đọc còn thích thú với những món ăn dân dã: cá nấu chua với trái tò vò, với những kinh nghiệm dân gian trong sản xuất nông nghiệp trồng cấy, mùa màng, cây cối, giống má mạ lúa hay trong việc sử dụng thuốc Nam trị bệnh người Nam. Điều đó khẳng định đề tài, không gian tác phẩm trong tập truyện thực sự được rút ra từ gan ruột người viết. Qua đó, tác giả Nguyễn Thu Hằng thêm một lần khẳng định: muốn thu hút người đọc, tác giả phải lăn vào thực tế cuộc sống, quan sát, ghi nhận và tích luỹ để rồi tái hiện cuộc sống lên trang viết. Nguyễn Thu Hằng mang đến cho người đọc quyền hy vọng ở những trang viết tiếp theo của chị, một cây bút đang rất sung sức trong thể loại văn xuôi của văn đàn Hải Dương và cả nước!