Sau 83 năm thành lập (15/5/1941 - 15/5/2024), Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đã và đang tiếp tục phát huy vai trò, sứ mệnh là “trường học giáo dục thiếu nhi Việt Nam”.
Lớp lớp thế hệ măng non được rèn luyện, lớn lên cùng đất nước đã viết tiếp trang vàng truyền thống vẻ vang của tổ chức Đội, góp sức dựng xây lịch sử hào hùng của dân tộc.
“Tuổi nhỏ chí lớn” con Lạc cháu Hồng
Noi gương anh Kim Đồng - người Đội trưởng đầu tiên của tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, đội viên, thiếu nhi cả nước không ngừng phấn đấu tiếp tục học tập, lao động, rèn luyện góp phần làm ngời sáng thêm những trang sử Đội, phát huy tinh thần “Tuổi nhỏ chí lớn” con Lạc cháu Hồng. Những khát khao, động lực và thành tích của các em được tiếp lửa từ những giá trị sâu sắc của lịch sử dân tộc, từ những tấm gương sáng của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
Giải thưởng Kim Đồng là phần thưởng cao quý của Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trao tặng hàng năm cho đội viên, cán bộ chỉ huy Đội có thành tích xuất sắc trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi cả nước. Về với Thủ đô Hà Nội, các em tham gia nhiều hoạt động bổ ích, ý nghĩa như tham quan Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long, Nhà Xuất bản Kim Đồng và tham gia giao lưu "Những người bạn từ trang sách - Cùng em đọc và làm theo báo Đội"; trải nghiệm tour đêm Văn Miếu “Tinh hoa đạo học”; viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh...
Năm nay, có 125 gương mặt gồm 34 thiếu nhi nam, 91 nữ; có 14 em là người dân tộc thiểu số được trao tặng phần thưởng cao quý này. Các em là những tấm gương tiêu biểu, hăng say với công tác Đội và phong trào thiếu nhi; chăm chỉ trong học tập, rèn luyện; tích cực tham gia hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, giành nhiều giải thưởng quốc gia, quốc tế; luôn chia sẻ yêu thương, giúp đỡ bạn có hoàn cảnh khó khăn.
Tiêu biểu là em Phan Lê Gia Hân, lớp 9A4, Trường THCS Vân Đồn (quận 4, TP Hồ Chí Minh) là Liên đội trưởng, học giỏi, yêu thích văn hóa văn nghệ, đam mê khiêu vũ và ca hát từ nhỏ. Em đã tham gia rất nhiều cuộc thi, chương trình và gặt hái được nhiều giải thưởng lớn với 3 huy chương vàng, 1 huy chương bạc, 1 huy chương đồng cá nhân Giải Quốc tế Dancesport WDSF Superstrar Championships 2022; giải thưởng ở Giải Khiêu vũ thể thao quốc gia 2022; Giải nhất đơn ca Liên hoan Tiếng hát họa mi toàn thành năm 2022; 6 huy chương vàng Liên hoan khiêu vũ thể thao mở rộng các Nhà Thiếu nhi TP Hồ Chí Minh 2023…
Bên cạnh những giải thưởng lớn về nghệ thuật, ở trường, Gia Hân luôn là học sinh giỏi, được thầy cô và bạn bè yêu mến bởi sự hòa đồng, chăm chỉ, luôn tích cực tham gia các hoạt động Đội. Nhiều năm liền em giành danh hiệu học sinh giỏi và nhiều thành tích trong công tác Đội. Em vinh dự là đại diện của trường tham gia Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” lần thứ I năm 2023; cử tri tham gia Chương trình “Dân hỏi - Chính quyền trả lời” do HĐND TP Hồ Chí Minh tổ chức. Trong năm học này, niềm vui của em được nhân lên với Giải thưởng danh giá mang tên Kim Đồng.
Còn Đặng Hoàng Lý Linh lớp 9A, Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học cơ sở Pác Nặm (huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn) là Liên đội trưởng người dân tộc Tày gương mẫu, chăm ngoan, chịu khó học tập, rèn luyện. Lý Linh, đã đạt được nhiều giải thưởng, thành tích trong công tác Đội, học tập và rèn luyện. Em nhiều năm liền là học sinh giỏi, xuất sắc; Chỉ huy Đội giỏi toàn quốc lần thứ IV năm 2023. Em còn giành nhất cấp tỉnh Cuộc thi hùng biện tiếng Anh năm học 2023 - 2024; giải nhì kì thi cấp huyện Cuộc thi Olympic tiếng Anh trên internet dành cho học sinh phổ thông. Với những thành tích xuất sắc đó, em được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn tặng Giấy khen trong đợt thi đua kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam và danh hiệu Thiếu nhi Pác Nặm làm theo lời Bác năm học 2021 - 2022. Năm học 2023-2024, Đặng Hoàng Lý Linh là một trong 14 đội viên tiêu biểu người dân tộc thiểu số được tặng giải thưởng Kim Đồng.
Em Lê Bảo Trung, lớp 8/1, Trường THCS Lê Văn Thiêm (TP Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) là một Liên đội trưởng tràn đầy năng lượng. Trong công tác Đội, với vai trò là thủ lĩnh, em luôn là người khơi dậy tinh thần, dẫn dắt các đội viên toàn trường nhiệt tình tham gia, gặt hái nhiều kết quả tích cực và nhận được sự yêu mến của tất cả mọi người. Dành rất nhiều thời gian cho công tác Đội nhưng Bảo Trung cũng gặt hái được thành tích xuất sắc trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế. Em được tặng bằng khen của Hội đồng Đội Trung ương vì đạt thành tích cao trong Vòng Chung kết sân chơi tài năng Anh ngữ Việt Nam năm 2020; huy chương bạc cuộc thi tiếng Anh quốc tế HIPPO năm 2019 - 2020; giải ba cuộc thi tiếng Anh quốc tế TOEFL năm 2019 -2020; giải khuyến khích Đại sứ Văn hóa đọc cấp quốc gia năm 2019...
Trường học tích cực cho thiếu nhi Việt Nam
Ngày 15/5/1941 mãi là mốc son, dấu ấn của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, từ 5 đội viên đầu tiên những ngày đầu thành lập, đến nay, cả nước đã có hơn 15,9 triệu đội viên, thiếu niên, nhi đồng đang sinh hoạt trong cả nước, gần 25.000 giáo viên làm tổng phụ trách Đội.
Các em tham gia nhiều phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp trên toàn quốc, từ phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” đến các chương trình “Thiếu nhi Việt Nam - Học tập tốt, rèn luyện chăm”, “Tuổi trẻ Việt Nam - Rèn đức luyện tài, dẫn dắt tương lai”, cuộc vận động “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp, một cuốn sách hay, một tấm gương sáng”, sân chơi “Thiếu nhi Việt Nam - Vươn ra thế giới”, Ngày hội sắc màu, “Em yêu khoa học - Tài năng công nghệ nhí”; Viết thư quốc tế UPU hay cuộc thi “Sáng tạo trong thanh thiếu niên và nhi đồng”, “Tin học trẻ”, “Hành trình khoa học”, hoạt động “Giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo”; “Trải nghiệm trên nền tảng số”… Từ những phong trào, hoạt động này đã xuất hiện nhiều tấm gương thiếu nhi vượt khó vươn lên, thi đua làm việc tốt; góp phần phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, trang bị kỹ năng số và hội nhập quốc tế.
Với tinh thần “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” nhằm giáo dục các em thiếu nhi biết làm kế hoạch nhỏ để tạo nên việc lớn, thiếu nhi Việt Nam đã xây nên những công trình lớn như: Nhà máy Nhựa Thiếu niên Tiền phong, Khách sạn Khăn quàng đỏ, Đoàn tàu lửa Thống nhất Bắc Nam, khu di tích lịch sử anh hùng Kim Đồng, ngôi nhà Khăn quàng đỏ dành tặng các bạn thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn. Phát huy truyền thống “Tương thân tương ái”, hàng ngàn em nhỏ ở mọi xóm phố, làng quê đã quan tâm, san sẻ với đồng bào khó khăn hơn mình bằng những việc làm tuy nhỏ nhưng chân thành, tràn đầy yêu thương.
Có thể nói phong trào nhân ái: “Nghìn việc tốt”, “Về với cội nguồn”, “Áo lụa tặng bà”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Đôi bạn cùng tiến”, “Vòng tay bè bạn”… đã góp phần giáo dục thiếu nhi, giúp các em phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ. Các em còn sáng tạo, cho ra đời nhiều mô hình, cách làm nhằm thúc đẩy quyền tham gia của trẻ vào các vấn đề của chính trẻ em như “Hòm thư Điều em muốn nói”; “Hội đồng trẻ em”; Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” … Đây là các mô hình thúc đẩy sự tham gia sớm của trẻ em vào các hoạt động chính trị, xã hội, nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão trở thành người có ích cho đất nước trong tương lai.
Chủ tịch Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang cho biết, các phong trào, cuộc vận động, chương trình của Đội ngày càng được được triển khai sâu rộng với nhiều nội dung, hình thức hoạt động phong phú, có ý nghĩa giáo dục sâu sắc, tạo môi trường học tập và rèn luyện, góp phần bồi dưỡng, hình thành cho các em thiếu niên, nhi đồng những giá trị phẩm chất tốt đẹp của người công dân thời kỳ mới. Những buổi sinh hoạt Đội đã lan tỏa mạnh mẽ ngọn lửa về tình yêu quê hương đất nước, thắp lên trong các em ước mơ, khát vọng phụng sự, cống hiến xây dựng quê hương, đất nước. Thông qua đó, tổ chức Đội phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng được nhiều chỉ huy đội xuất sắc, năng động, nhiệt tình để đóng góp phát triển đất nước trong tương lai.