Mỗi lần nghe tiếng hát hồn nhiên, trong trẻo vui tươi của lớp măng non vai quàng khăn đỏ cất lên: “Em đi giữa biển vàng/Nghe mênh mang trên đồng lúa hát/Hương lúa chín thoang thoảng bay...” là lòng tôi lại rạo rực, dâng lên những niềm vui về mùa vàng, mùa no ấm, gợi nhớ quê hương vàng rực mùa lúa chín chạy từ chân tre làng mình đến tận làng Bình An, Lý Dương, Lý Đỏ, Bùi Khê... Những cánh đồng như Đồng Đạ, Đồng Quang, Đồng Cộc, Quãng Hàn... cứ bát ngát một màu vàng óng. Nhớ cánh đồng mỗi mùa lúa chín về, nhớ con sông trung thủy nông đào từ thời mới hòa bình lập lại năm 1955 của thế kỷ trước, nay đã 65 năm. 65 mùa vàng, lúa bội thu, xóa đi cảnh úng ngập nước trắng đồng, hay những ngày nắng hạn, không có nước, lúa khô héo, ruộng nẻ toác, mất mùa mà người dân quê tôi phải lên các bờ đống bòn rau má, ăn độn chống đói. Con sông đào chạy từ sông Neo, dọc theo đường 20, qua các làng mạc, thị tứ sầm uất: Phố Chương, Cầu Sồi, Phủ Cũ cuối cùng đổ ra sông Cậy. Lòng sông rộng, nước ăm ắp đầy. Những buổi chiều thả trâu trên cánh đồng làng, chúng tôi thi nhau nhảy xuống sông bơi lội, ngụp lặn trốn tìm.
Lớn lên, trong lứa chúng tôi, mỗi người đi một ngả. Người vào bộ đội đóng ở trong Nam, ngoài Bắc, ra đảo xa, người vào Tây Nguyên lập nghiệp, người đi làm công nhân. Nhưng chẳng một ai không nhớ về quê hương, nhớ cánh đồng vàng rực mùa lúa chín, nhớ những buổi mang cơm ra đồng cho mẹ, cho chị, tha thẩn cùng các bạn đuổi bắt châu chấu, cào cào. Nay, lâu lâu lại điện hỏi thăm nhau, hỏi dòng sông có còn trong xanh như ngày xưa chúng mình tắm không? Mùa vàng năm nay lúa làng mình có tốt, mấy tạ một sào?... Canh tác bây giờ đã khác xưa. Từ làm đất, cày bừa chủ yếu bằng máy. Hệ thống mương máng thủy lợi tưới tiêu đưa nước vào ruộng, không còn cảnh vục từng gầu nước như xưa. Gặt đập đã có máy gặt liên hoàn. Người đi gặt, đứng trên máy chỉ việc cho thóc vào bao, chất lên bờ. Cuối buổi cho xe cải tiến chở về phơi. Cơ giới hóa, công nghiệp hóa đang về trên quê hương, trên những cánh đồng: “Hương lúa chín thoang thoảng bay/Làm lung lay hàng cột điện/Làm xao động cả rặng cây” mà bồi hồi trong dạ. Quê nhà đổi thay nhiều quá, cuộc sống đủ đầy, no ấm hơn.
Lúa năm nay tốt hơn mọi năm. Niềm vui được mùa hòa với niềm vui xã đạt chuẩn nông thôn mới, đang phấn đấu lên nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Đại hội Đảng bộ xã, huyện đã thành công. Tất cả đang hướng tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Tôi đi trên con đường làng mênh mang gió, đi giữa mùa vàng trên quê mình, giữa rừng cờ, pa nô, giữa niềm vui rộn ràng hướng về Đại hội Đảng, lòng cứ lâng lâng nghĩ về khát vọng làm giàu của quê hương.
VŨ HOÀNG LUYẾN