Khó khăn xác định tình trạng nghiện ma túy

Thiếu thốn

Cơ sở vật chất của Trạm Y tế xã Hưng Đạo (Tứ Kỳ) hiện khá khang trang, cơ bản đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân. Tuy nhiên, để thực hiện nhiệm vụ xác định tình trạng nghiện ma túy, trạm còn gặp khó khăn. Bác sĩ Nguyễn Duy Cường, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Hưng Đạo chia sẻ: "Khoảng một năm nay, trạm không được cấp test xét nghiệm ma túy. Trạm cũng không có loại thuốc nào để điều trị liên quan đến nghiện ma túy. Theo tôi được biết, đây là tình trạng chung chứ không phải riêng của trạm".

Cùng với thiếu thốn trên, quy định thời gian theo dõi để xác định trạng thái cai các chất ma túy tối đa là 5 ngày. Trong khi trụ sở công an, trạm y tế của hầu hết cơ sở cấp xã không bảo đảm các quy định về tạm giữ người theo thủ tục hành chính nên không thực hiện được việc này. Thiếu tá Phạm Quý Dương, Trưởng Công an thị trấn Ninh Giang cho biết: "Do cơ sở vật chất và một số điều kiện khác khó khăn nên không thể thực hiện được quy trình 6 bước để xác định tình trạng nghiện tại đại phương. Công việc này đều phải đưa đi thực hiện ở cơ sở y tế cấp tỉnh".

Hiện nay, mỗi trạm y tế cấp xã thường chỉ có một người đủ điều kiện chẩn đoán xác định tình trạng nghiện nhưng còn phải thực hiện nhiều công việc chuyên môn khác. Đội ngũ này cũng chưa thực sự đủ năng lực chuyên môn và kinh nghiệm để xử trí hội chứng cai nghiện trong theo dõi đánh giá bệnh nhân. Nhiều cán bộ y tế chưa thực hành thực tế, chưa được tham gia đào tạo, cập nhật kiến thức mới về chẩn đoán xác định tình trạng nghiện, chưa xác định được tình trạng nghiện của người nghiện ma túy tổng hợp.

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh), toàn tỉnh hiện có 227 cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy. Do thiếu nhân lực và một số điều kiện nên 23 xã, phường, thị trấn chưa được phép thực hiện công việc này.

Sớm tháo gỡ

Theo Sở Y tế, hiện Chính phủ đã có quy định cấp tỉnh bố trí ngân sách thực hiện xác định tình trạng nghiện ma túy. Tuy nhiên, đến nay tỉnh ta chưa giao cho đơn vị cụ thể lập kế hoạch kinh phí để đáp ứng công tác này. Vì vậy, đội ngũ cán bộ liên quan đến thực hiện xác định tình trạng nghiện chưa được hỗ trợ kinh phí. Các đơn vị cũng không có kinh phí mua test xét nghiệm, vật tư tiêu hao... để trang bị thường xuyên cho các cơ sở y tế đủ điều kiện chẩn đoán. Nhiều trường hợp, cán bộ thực hiện việc này phải dùng tiền cá nhân để mua test xét nghiệm và một số chi phí liên quan...

Cũng từ việc chưa có quy định cụ thể nên hiện nay, việc quản lý, xác định tình trạng nghiện ma túy còn hạn chế. Công việc này chỉ thực hiện được đối với số chấp hành và tự nguyện, trường hợp thuộc diện lang thang rất khó quản lý. Những trường hợp này, sau khi đưa vào cơ sở cai nghiện ma túy để xác định tình trạng nghiện, trong thời gian 5 ngày họ được chọn hình thức cai nghiện phù hợp là tự nguyện hoặc bắt buộc. Nhưng trong thời gian này, luật chưa quy định quản lý người nghiện ở đâu dẫn đến cơ sở cai nghiện và chính quyền cấp xã lúng túng. Một số cơ quan chức năng sau khi xử phạt vi phạm hành chính đối với người sử dụng ma túy trái phép nhưng không có thông báo về địa phương hoặc chậm muộn dẫn đến việc lập hồ sơ quản lý gặp khó khăn, đôi lúc không thực hiện được.

Theo Công an thị trấn Lai Cách, một khó khăn nữa ở cơ sở gặp phải đó là thời gian gần đây, nhiều người dân sử dụng, nghiện ma túy ở các tỉnh miền núi phía bắc như Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang... về làm ăn, sinh sống tại địa phương. Tuy nhiên, công tác phối hợp chia sẻ thông tin về tình trạng nghiện của các địa phương chưa được kịp thời. Nhiều trường hợp người có sử dụng ma túy liên tục thay đổi chỗ ở khiến việc quản lý, nắm bắt, xác định tình trạng nghiện gặp khó khăn. Việc này tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh, trật tự trên địa bàn.

Để việc xác định tình trạng, quản lý người nghiện ma túy hiệu quả góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, Sở Y tế đề nghị tỉnh sớm phê duyệt quy chế phối hợp xác định tình trạng nghiện ma túy trên địa bàn; giao cho đơn vị tham mưu xây dựng kế hoạch ngân sách chi trả chế độ đối với cán bộ tham gia chẩn đoán, bố trí kinh phí mua test xét nghiệm, vật tư tiêu hao. Thường xuyên tập huấn nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ y, bác sĩ. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các trạm y tế để bảo đảm đủ điều kiện, làm tốt việc xác định tình trạng nghiện...