"Hà Nội giờ này không tắc đường mới lạ"

Là nhà sử học, ông đi khắp trong Nam ngoài Bắc, dự hội thảo quốc tế, đi công tác khắp nơi trên thế giới. Ông đã viết riêng hơn một chục cuốn sách, khoảng 100 cuốn với cương vị chủ biên hay đồng tác giả và hàng nghìn trang viết trên các báo về các vấn đề lịch sử và thời cuộc. Vừa làm công tác quản lý, ông còn hướng dẫn, phản biện cho 80 luận án tiến sĩ, góp phần đào tạo những trí thức, nhà khoa học cho đất nước.

Ở Hải Dương, dường như những sự kiện lịch sử, nhân vật lịch sử quan trọng đều có tiếng nói của giáo sư tham gia, làm cho vấn đề thêm minh triết rõ ràng. Ví như: Tọa đàm về học giả Phạm Quỳnh và Tạp chí Nam Phong, Hội thảo về phát huy bảo tồn cố trạch Tự lực văn đoàn, Hội thảo về họ Khúc thế kỷ X, Hội thảo về “Chí Linh bát cổ “, về nữ thương gia làm từ thiện thời Lê Trịnh-Bổi Lạng ...

Năm 2010, Kênh truyền hình VTC10 làm bộ phim tài liệu “Lấp lánh sao Khuê” kể về cuộc đời Nguyễn Trãi. Kịch bản có phần ghi hình phỏng vấn giáo sư… Đạo diễn liên hệ với giáo sư, mời ông tham gia và cho xin lịch cụ thể để đến tận nhà ghi hình, ghi âm. Được giáo sư nhận lời, anh em trong đoàn rất phấn khởi. Đạo diễn lên lịch chi tiết để làm việc, bởi ông chỉ dành cho 2 giờ.

Hôm ấy, đoàn làm phim phải về ghi hình đền thờ quê hương Nguyễn Trãi, lúc trở về Hà Nội không ngờ đúng vào giờ cao điểm, liên tục bị tắc đường. Càng gần đến giờ hẹn càng thấy sốt ruột, lo lắng. Khi đến nhà, bước lên gác 2 khu nhà tập thể gần Đại học Bách Khoa, phố Lê Thanh Nghị đã thấy giáo sư quần áo tươm tất ngồi đợi sẵn bên bàn, cùng một chồng tài liệu.

Mọi người vừa hồi hộp vừa ngại ngùng. Đạo diễn rụt rè ngỏ lời xin lỗi, không khí im như tờ. Bỗng giáo sư cười độ lượng: “Các bạn bị tắc đường à? Hà Nội giờ này không tắc đường mới lạ”. Mọi người thở phào nhẹ nhõm.

Ông nhận xét, đánh giá phân tích tài năng và tầm chiến lược của Nguyễn Trãi rất uyên thâm.

Nhờ Giáo sư Văn Tạo chuẩn bị kỹ nên ghi hình chỉ một đúp đạt yêu cầu ngay.