Giá thịt lợn và bài học điều hành nền kinh tế thị trường

Trong những ngày qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhiều người dân được nghe ý kiến chỉ đạo của "tư lệnh" các ngành nông nghiệp, công thương về việc điều hành để giảm giá thịt lợn trên thị trường. Đặc biệt, tại cuộc họp Thường trực.

Chính phủ với Ban Chỉ đạo điều hành giá ngày 20.3 về giải pháp bình ổn giá thịt lợn, thúc đẩy sản xuất và chế biến nông sản, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các địa phương, cơ quan liên quan kiên quyết triển khai các giải pháp để ngay trong tháng 4.2020 đưa giá lợn hơi về mức bình thường như trước khi có dịch bệnh tả lợn châu Phi (khoảng 60.000 đồng/kg) bằng các biện pháp phù hợp. 

Sau hơn 2 tuần đầu tháng 4, theo chủ các trang trại chăn nuôi lợn ở các huyện Thanh Hà, Nam Sách, Cẩm Giàng... giá lợn hơi đã xuống nhưng vẫn còn ở mức 78.000 - 80.000 đồng/kg, chỉ giảm từ 3.000 - 5.000 đồng/kg so với những ngày cuối tháng 3, đầu tháng 4. Tuy nhiên, giá bán thịt lợn ở các chợ vẫn không hề giảm.

Vì sao lại có hiện tượng như vậy? Tại sao thị trường không nghe ý kiến chỉ đạo? 

Sau đợt dịch tả lợn châu Phi, tổng đàn lợn trên toàn quốc đã giảm rất mạnh. Những đàn lợn nuôi nhỏ lẻ trong dân (chiếm khoảng 60% tổng đàn) hầu như đã bị tiêu hủy do dịch bệnh. Lúc này, cung giảm trong khi cầu tăng, nhất là vào dịp Tết Nguyên đán, lượng thịt lợn tiêu thụ lớn, càng làm cạn nguồn cung vào tháng 2 và tháng 3, vì thế giá thịt lợn tăng mạnh.

Chúng ta biết rằng nền kinh tế nước ta đã và đang vận hành theo kinh tế thị trường, tức là giá cả hàng hóa phụ thuộc vào quan hệ cung - cầu. Giá thành sản xuất ra một kg lợn hơi hiện nay chỉ xoay quanh 70.000 đồng/kg, nhưng giá thịt tại các chợ luôn trên 100.000 đồng/kg, nhiều loại như thịt vai, mông, thăn... đều bán với giá 160.000-180.000 đồng/kg trong nhiều tháng qua. Ở đây có mấy vấn đề. Thứ nhất, các khâu trung gian đã đẩy giá thịt lợn. Thực chất người chăn nuôi không được hưởng lợi nhiều như thế. Thứ hai, nhu cầu thịt lợn vẫn rất cao và giá cả thị trường bị điều tiết bởi quan hệ cung-cầu chứ không bị chi phối bằng những mệnh lệnh hành chính đơn thuần. Thứ ba, các siêu thị, cửa hàng tiện ích có thịt lợn cấp đông, nhưng ít người sử dụng.

Thói quen của đa số người tiêu dùng vẫn là mua thịt lợn tươi ngoài chợ.

Vẫn biết nền kinh tế của nước ta là nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, nhưng sự điều tiết ấy phải vận dụng quy luật thị trường đúng lúc, đúng chỗ.

Qua câu chuyện giá thịt lợn trên đây, chúng ta cần rút ra những bài học về quản lý, điều hành trong nền kinh tế thị trường.

LƯƠNG ANH TẾ(TP Hải Dương)