Đổi tiền dịp Tết: Khó ngân hàng, dễ chợ đen

Dịch vụ đổi tiền mệnh giá thấp hưởng chênh lệch đăng công khai trên Facebook

Năm nào nhu cầu đổi tiền mệnh giá thấp (quen gọi là tiền lẻ) để đi lễ đầu xuân của người dân cũng tăng cao dịp Tết.

Ngân hàng khan hiếm

Trước Tết 1 tháng, chị Phạm Thị Loan ở khu 6, phường Tân Bình (TP Hải Dương) đến một ngân hàng ở TP Hải Dương để đổi tiền lẻ. Nhưng số lượng tiền chị đổi được rất ít. Chị nhờ người quen làm tại một ngân hàng khác trên địa bàn tỉnh đổi hộ nhưng cũng không được bao nhiêu. “Ngân hàng nào cũng kêu khó trong khi tôi thấy dịch vụ đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch bên ngoài lại rất sôi động”, chị Loan cho biết.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh cho rằng nguyên nhân có thể do trong năm, các ngân hàng thương mại đẩy một lượng tiền nhất định ra thị trường để cân đối lưu thông. Tranh thủ thời điểm này, nhiều người đã ra ngân hàng đổi lượng lớn, sau đó găm lại chờ Tết mới bung ra đổi, hưởng chênh lệch. Đại diện Ngân hàng Nhà nước tỉnh cũng khẳng định: “Tiền mệnh giá dưới 5.000 đồng mà nhiều người rao đổi để hưởng chênh lệch đa phần đã qua lưu thông từ những năm trước, không có tiền mới in năm nay”.

Còn theo lý giải của chị Phạm Thị Ngọc Anh, nhân viên Ngân hàng TMCP Công thương chi nhánh khu công nghiệp Hải Dương thì tiền mệnh giá thấp tại các ngân hàng khan hiếm chủ yếu do mấy năm gần đây Ngân hàng Nhà nước liên tục không in thêm loại tiền này. Lượng tiền từ 10.000 đồng trở xuống người dân cũng ít nộp vào ngân hàng nên muốn đổi tiền mệnh giá này ở các ngân hàng không dễ.

Để đáp ứng nhu cầu của người dân, năm nào Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh cũng đưa vào lưu thông một lượng tiền mệnh giá thấp phù hợp. Trong khi lượng tiền đưa ra lưu thông không nhiều, nhu cầu của người dân lại tăng cao đã tạo cơ hội cho dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch nở rộ.

Nhộn nhịp chợ đen

Không đổi được nhiều tiền mệnh giá thấp ở ngân hàng, anh Hoàng Đình Phan ở phố Quang Trung (TPHải Dương) đã tìm đến dịch vụ đổi tiền tại một địa chỉ trên đường Vũ Hựu (TP Hải Dương). Anh Phan cho biết: “Ngân hàng kêu khan hiếm nhưng ở ngoài, tôi muốn đổi bao nhiêu cũng có”.

Không ít người như anh Phan đã tìm đến các dịch vụ đổi tiền ngoài ngân hàng. Liên hệ với một địa chỉ Facebook có tên Khoa Vũ, chuyên đổi tiền trên địa bàn Hải Dương, người này cho biết: "Có thể đổi được mọi mệnh giá. Tiền từ 10.000-50.000 đồng số lượng không giới hạn. Giao tiền ngay, bảo đảm tiền mới với mức chênh lệch 5%. Tiền lẻ từ 5.000 đồng trở xuống thì mức chênh lệch cao hơn là 10%". Người này cũng cam kết tiền còn mới, nguyên cọc và niêm phong của ngân hàng.

Trước Tết khoảng 2 tháng, dịch vụ đổi tiền lẻ, nhất là trên các trang mạng xã hội đã sôi động. Nhiều tài khoản Facebook, Zalo đăng công khai thông tin đổi tiền lẻ. Càng gần Tết thì mức chênh lệch đổi tiền càng cao. Nhiều trang mạng ngoài đổi tiền mệnh giá thấp còn có thêm dịch vụ đổi tiền có số seri đẹp hoặc số sê ri trùng với ngày, tháng, năm sinh. Những người làm dịch vụ này thường không trực tiếp giao hàng mà hẹn gặp khách hàng tại một địa chỉ đã thỏa thuận. Một số người còn thông qua dịch vụ giao hàng tận nhà.

Theo Nghị định 96/2014/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, những trường hợp đổi tiền lẻ trái phép, có thu phí nếu bị phát hiện sẽ bị phạt từ 20-40 triệu đồng. Trước và sau Tết Mậu Tuất, Ngân hàng Nhà nước sẽ tổ chức kiểm tra đột xuất việc lưu thông, sử dụng tiền lẻ tại các ngân hàng, nhất là một số khu di tích trên địa bàn tỉnh. Những trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm. Ngân hàng đã ký kết với lực lượng quản lý thị trường tỉnh tăng cường phối hợp kiểm soát thị trường tiền tệ, nhất là việc kinh doanh tiền lẻ hưởng chênh lệch. Các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh cũng đã nghiêm cấm nhân viên phát hành tiền lẻ ra ngoài trục lợi.

Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh cũng khuyến cáo người dân không nên đổi tiền qua mạng bởi ngoài phải chịu phí đổi cao còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít trường hợp chuyển khoản để đổi tiền lẻ xong thì chủ tài khoản chặn luôn Facebook và số điện thoại, có trường hợp nhận được tiền nhưng số tiền trong các cọc tiền còn không đủ.

HẢI MINH