Không chỉ tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng, TP Hải Dương đã và đang nỗ lực xây dựng nếp sống văn minh đô thị (VMĐT), đặc biệt khi thành phố đã được công nhận là đô thị loại I.
>> Bài 1: Kinh tế phát triển nhanh
>> Bài 2: Mở rộng không gian đô thị
>> Bài 3: Xây dựng TP Hải Dương xanh-sạch-đẹp
Chung tay gìn giữ môi trường xanh, sạch, đẹp
Thay đổi tư duy
TP Hải Dương được công nhận là đô thị loại I cũng đồng nghĩa với việc hình thành một lối sống, cách ứng xử mới so với trước đây.
Sau 3 năm thực hiện Đề án xây dựng đô thị văn minh giai đoạn 2016-2020, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP Hải Dương đã tập trung khai thác các nguồn lực, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, tăng cường quản lý và xây dựng văn hóa đô thị.
Đặc biệt, việc thực hiện nếp sống văn hóa, VMĐT gắn với phong trào toàn dân đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa, gia đình văn hóa đã mang lại hiệu quả tích cực.
Đến nay, trên 90% số gia đình trong thành phố đạt danh hiệu văn hóa, trên 98% số thôn, khu dân cư văn hóa, trên 75% số cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa. Đây là cơ sở vững chắc để thành phố xây dựng VMĐT.
Điều dễ nhận thấy trong quá trình phát triển chung của thành phố là sự đổi thay về điều kiện sống và văn hóa ứng xử của người dân. Giai đoạn quá độ với những xung đột giữa thói quen ứng xử cũ và mới, truyền thống và hiện đại, lạc hậu và tiên tiến… đã dần qua đi, nếp sống VMĐT ngày càng hình thành rõ nét.
Việc kiểm tra, xử lý vi phạm về lắp đặt biển hiệu, biển quảng cáo tại các tuyến phố thời gian qua đã góp phần đưa trật tự đô thị vào nền nếp.
Cùng với rà soát, giải tỏa các biển hiệu, biển quảng cáo sai quy định, các ngành chức năng, cán bộ phụ trách văn hóa, thông tin thành phố còn tích cực tuyên truyền, vận động từng hộ dân ký cam kết không vi phạm.
Thành phố phấn đấu 100% số tuyến đường, phố không còn các biển quảng cáo vẫy (biển chiếm dụng khoảng không đường, phố), xử lý trên 60% số biển quảng cáo sai quy định gắn vào các công trình có sẵn. Nhờ những thay đổi tích cực trong nhận thức và hành động, diện mạo TP Hải Dương ngày càng khang trang, sáng, xanh, sạch, đẹp; lối sống văn hóa, văn minh định hình rõ nét hơn.
Theo ông Bùi Dương Nghĩa, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa TP Hải Dương, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo thành phố, sự quan tâm phối hợp của các ban, ngành, địa phương nên các quy định trật tự đô thị được người dân thực hiện nghiêm túc.
Tình trạng đổ rác thải bừa bãi, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè dần được chấn chỉnh, bước đầu tạo thói quen bảo vệ môi trường, gìn giữ cảnh quan đô thị xanh, sạch, đẹp.
Hành trình bền bỉ
Thời gian qua, các cấp chính quyền từ thành phố đến cơ sở đều nỗ lực xây dựng văn hóa, VMĐT. Các tổ công tác, cán bộ khu phố đã trực tiếp đến từng nhà, rà từng ngõ để vận động, kêu gọi người dân chung tay hưởng ứng, xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại.
Tuy nhiên, hình thành và duy trì nếp sống mới không thể trong một sớm, một chiều mà đây là một quá trình lâu dài để thay đổi tư duy, nhận thức, suy nghĩ của người dân.
Nếp sống văn minh bắt nguồn từ những việc nhỏ trong mỗi gia đình, từ đó lan tỏa ra toàn xã hội. Mỗi người cùng chung tay giữ gìn cảnh quan đường phố, chăm sóc và bảo vệ cây xanh, công trình công cộng, sống đoàn kết, tương thân tương ái...
Mỗi việc làm tuy nhỏ nhưng sẽ mang đến sự thay đổi lớn cho cả thành phố. Ông Trần Thế Toàn ở phố Nhị Châu (phường Nhị Châu) cho rằng: "Những truyền thống, văn hóa lâu bền không thể tự nhiên sinh ra hoặc mất đi.
Nếp sống văn hóa, văn minh trong từng gia đình góp phần xây dựng con người Hải Dương thời đại mới với tác phong, văn hóa ứng xử hiện đại, văn minh, lịch sự, tạo điểm tựa vững chắc giúp thành phố phát triển nhanh, mạnh và bền vững".
Một trong những khó khăn kéo lùi nếp sống VMĐT chính là ý thức của một bộ phận người dân chưa cao. Ở nhiều nơi vẫn còn tình trạng học sinh ngang nhiên vi phạm pháp luật giao thông. Một số gia đình lấn chiếm lòng đường, hè phố làm nơi kinh doanh hoặc dựng rạp tại các tuyến phố cấm khi có việc hiếu, hỷ. Tờ rơi quảng cáo vẫn được lén lút dán ở nhiều nơi gây mất mỹ quan đô thị…
Trong khi xây dựng nếp sống văn minh tại nhiều nơi tương đối thuận lợi thì ở một số tuyến phố cổ gặp nhiều khó khăn do cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, một số khu dân cư xen lẫn chợ khiến môi trường và cảnh quan bị ảnh hưởng.
Cuộc vận động xây dựng nếp sống văn hóa, VMĐT, các phong trào tự nguyện, tự quản chưa được duy trì thực hiện thường xuyên, liên tục, thiếu sự kiểm tra, giám sát.
Ông Nghĩa cho biết thêm: "Muốn thay đổi thói quen, suy nghĩ, ứng xử của người dân, từng bước hình thành nếp sống văn minh, hiện đại nơi đô thị, trước hết các ban, ngành, địa phương cần xác định đây là hành trình bền bỉ, dài lâu. Không thể vội vàng, chạy theo thành tích, làm cho có phong trào.
Mỗi người dân cần nhận thức rằng mình là một công dân của đô thị loại I, từ đó có ý thức và trách nhiệm cùng chung tay xây dựng nếp sống văn minh, thanh lịch từ lời nói đến việc làm, từ những việc nhỏ trong gia đình cho tới những hoạt động cộng đồng".
HÀ KIÊN