Đề xuất mới về giải quyết với người sử dụng đất có vi phạm trước 1/7/2014

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi sẽ được trình xem xét thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 5, dự kiến khai mạc ngày 15/1.

Căn cứ xem xét, xác định khi cấp giấy chứng nhận

Đáng chú ý tại dự luật đã quy định về giải quyết đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 1/7/2014.

Báo cáo tiếp thu, giải trình nội dung này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết có ý kiến đề nghị cân nhắc các quy định này trong dự luật.

Bởi đây không phải là chính sách mới của luật, do đó, đề nghị đưa xuống phần điều khoản thi hành và có thời hạn phải hoàn thành xong việc này (thời hạn do Chính phủ đề xuất). Nếu không sẽ tồn tại các vi phạm này mãi mãi theo hiệu lực của luật.

Giải trình nội dung này, Thường trực Ủy ban Kinh tế nêu rõ quy định này bản chất là căn cứ xem xét, xác định khi cấp giấy chứng nhận cho người đang sử dụng đất, không phải quy định chuyển tiếp.

Việc quy định thời hạn hoàn thành cấp giấy chứng nhận là chưa thống nhất với quy định của Bộ luật Dân sự về "cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận" và quy định của pháp luật đất đai là giấy chứng nhận được cấp theo nhu cầu của người sử dụng đất.

Chính sách quy định ở đây chỉ áp dụng đối với các trường hợp sử dụng đất trước ngày 1/7/2014. Những trường hợp phát sinh sau 1/7/2014 cũng đã được quy định cụ thể trong dự thảo.

Quy định cụ thể về xử lý

Tại dự thảo Luật Đất đai sửa đổi mới nhất cũng đã nêu cụ thể các trường hợp và việc xử lý.

Trong đó trường hợp sử dụng đất lấn chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang hoặc lấn chiếm lòng, lề đường, vỉa hè sau khi Nhà nước đã công bố chỉ giới xây dựng hoặc lấn chiếm đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì Nhà nước thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích bị lấn, chiếm.

Trường hợp đã có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà nay diện tích đất lấn chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng, không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông, không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp giấy chứng nhận và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Bên cạnh đó, quy định cụ thể về trường hợp sử dụng đất lấn chiếm đã được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất cho các nông, lâm trường quốc doanh, Ban quản lý rừng, trung tâm, trạm, trại, công ty nông, lâm nghiệp.

Đồng thời quy định cụ thể xử lý trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà có vi phạm pháp luật về đất đai không thuộc các trường hợp trên.

Theo đó trường hợp người đang sử dụng đất ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn thì được xem xét, cấp giấy chứng nhận và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Trường hợp không thuộc quy định trên đây thì người đang sử dụng đất được tạm thời sử dụng cho đến khi Nhà nước thu hồi nhưng phải giữ nguyên hiện trạng và phải kê khai đăng ký đất đai theo quy định.

Ngoài ra hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp giấy chứng nhận theo hạn mức do UBND cấp tỉnh quy định; nếu vượt hạn mức thì diện tích vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất.

Đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật quy định ở trên, kể từ ngày 1/7/2014 trở về sau thì Nhà nước không cấp giấy chứng nhận và xử lý theo quy định của pháp luật.