Để hàng rào bảo vệ không trở thành rào cản

Dự kiến, từ năm học 2019 - 2020, với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ngành y tế sẽ phối hợp với ngành giáo dục triển khai thí điểm thực hiện quy định: các trẻ đi học mẫu giáo cần có chứng nhận tiêm chủng đầy đủ. Quy định này sẽ được thí điểm tại Hà Nội vào cuối năm 2019 và triển khai tại các địa phương khác trong năm 2020. Mục đích của quy định nhằm bảo đảm tất cả trẻ tới trường đều được tiêm chủng đầy đủ vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia, ngăn ngừa các loại bệnh dịch xuất hiện và lây lan trên diện rộng.

Quy định trên được đưa ra trong bối cảnh 6 tháng đầu năm 2019, dịch sởi tiếp tục bùng phát ở nhiều nơi trong cả nước, dù nhiều năm trước đây bệnh này đã được khống chế nhờ tỷ lệ trẻ được tiêm vaccine phòng bệnh cao. Tại Hải Dương, đến ngày 28.6, đã có 5 ổ dịch sởi, trong đó 3ổ dịch có nhiều trẻ em mắc. Nhiều bệnh nhi không (hoặc chưa) được tiêm vaccine phòng bệnh sởi. Đây cũng là tình trạng chung ở nhiều ổ dịch sởi tại các tỉnh, thành phố khác. Trẻ không được tiêm vaccine thường do hai nguyên nhân chính, cha mẹ chưa ý thức được tầm quan trọng của việc tiêm chủng nên quên đưa con đi tiêm; đang xuất hiện phong trào bài trừ vaccine vì lo ngại ảnh hưởng không tốt tới trẻ. Nhưng tựu trung đều xuất phát từ nhận thức của người lớn đối với sự cần thiết của việc tiêm chủng.

Quy định trẻ em tới trường phải có giấy chứng nhận tiêm chủng được hy vọng sẽ khiến cha mẹ các em buộc phải cho con tiêm chủng đầy đủ. Ở nhiều nước trên thế giới cũng có quy định tương tự bởi khi số lượng trẻ được tiêm chủng đạt một tỷ lệ nhất định thì mới tạo được hàng rào bảo vệ cộng đồng khỏi dịch bệnh. Nhưng trong bối cảnh hiện tại, quy định này cũng có thể gây khó cho nhiều gia đình vì lý do khách quan mà chưa tiêm chủng cho con em đầy đủ. Ở nhiều nơi, nhất là những nơi có đông người dân nhập cư, vẫn xảy ra tình trạng thiếu vaccine. Trong phạm vi toàn tỉnh, đợt tiêm vaccine sởi/rubella đang bị tạm hoãn do nguồn vaccine của Văn phòng Tiêm chủng quốc gia chưa đáp ứng cho các địa phương. Việc tra cứu lịch sử tiêm chủng của trẻ không phải ở đâu cũng dễ dàng, chính xác nên có thể dẫn đến việc trẻ bị bỏ sót mũi tiêm mà không biết… 

Để quy định trẻ đi học mẫu giáo cần có chứng nhận tiêm chủng đầy đủ không trở thành rào cản cho việc tới trường của trẻ thì trước hết ngành y tế cần giải quyết ngay tình trạng thiếu vaccine phục vụ chương trình tiêm chủng mở rộng. Cần xây dựng hệ thống lưu trữ dữ liệu tiêm chủng của trẻ một cách đồng bộ trong phạm vi cả nước để có thể tra cứu dễ dàng, chính xác lịch sử tiêm chủng của trẻ, tránh nhầm lẫn hoặc gian lận. Đối với những trường hợp trẻ đến tuổi tới trường mà chưa được tiêm chủng đầy đủ, cần có phương án tiêm bổ sung kịp thời để trẻ đủ điều kiện nhập học. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của toàn dân về tầm quan trọng của tiêm chủng, chống lại những phong trào nguy hại phản khoa học như bài trừ vaccine, thuận tự nhiên… 

Quy định về tấm giấy chứng nhận chỉ là hàng rào cơ học buộc cha mẹ trẻ phải tuân thủ việc tiêm chủng cho con, hàng rào bảo vệ thực sự hữu hiệu lâu dài phải là tinh thần trách nhiệm đối với con cái cũng như cả cộng đồng kết hợp với những hiểu biết đúng đắn và đầy đủ.

VIỆT HÒA