"Chiến lược 3T" mà cha mẹ cần ghi nhớ để giúp con phát triển toàn diện

Sự thấu hiểu giúp các bậc phụ huynh biết được trẻ đang suy nghĩ gì 

Tiến sĩ Dana Suskind - Giáo sư chuyên về phẫu thuật và nhi khoa tại Trung tâm Y tế Đại học Chicago (Mỹ), nhà sáng lập và là đồng giám đốc Trung tâm TMW về Giáo dục sớm và Y tế Công cộng tại Đại học Chicago. Bà cũng là tác giả của cuốn sách Parent Nation: Unlocking Every Child's
Potential, Fulfilling Society's Promise (Tạm dịch: Vương quốc của bố mẹ: Khai phá tiềm năng mỗi đứa trẻ, thực hiện lời hứa với xã hội).

Vị chuyên gia này đã nghiên cứu và đưa ra "chiến lược 3T" nhằm giúp trẻ phát triển trí não, đồng thời tạo ra sợi dây gắn kết giữa con cái và cha mẹ.

Giai đoạn đầu đời là thời kỳ bộ não con người có sự phát triển cực kỳ nhanh chóng. 90% sự phát triển bộ não của trẻ em xảy ra trước khi chúng lên 5 tuổi, và phần lớn trong giai đoạn này phụ thuộc vào môi trường ngôn ngữ của trẻ.

Đó là lý do tại sao các tương tác 2 chiều thường xuyên và phong phú rất quan trọng cho sự phát triển về mặt não bộ và xã hội. Các hoạt động nuôi dưỡng như nói chuyện, mỉm cười, chỉ tay, trả lời, hát, tường thuật… sẽ giúp trẻ phát triển 2 nhóm kỹ năng: Kỹ năng nhận thức (ví dụ: đọc, ghi nhớ, ngôn ngữ) và Kỹ năng phi nhận thức, còn gọi là kỹ năng mềm (ví dụ: sự gan góc, kiên cường).

Là một bác sĩ phẫu thuật nhi khoa nghiên cứu về sự phát triển não bộ trẻ em, Tiến sĩ Dana nhận thấy có rất nhiều bậc cha mẹ không làm đủ những điều cần thiết cho con. Đó là nguyên do chính khiến bà dành hầu hết sự nghiệp của mình vào việc phát triển các chương trình dựa trên bằng chứng để giúp các bậc phụ huynh tạo ra một môi trường ngôn ngữ hữu ích cho trẻ.

"Chiến lược 3T" chính là: Thấu hiểu, Trò chuyện nhiều hơn và Thay phiên.

1. Thấu hiểu

Sự thấu hiểu sẽ khuyến khích cha mẹ nỗ lực để chú ý xem con mình có đang tập trung vào điều gì và sau đó nói chuyện về chủ đề đó với chúng.

Giả sử bạn đang cùng con ngồi ở bàn ăn để thưởng thức một món nào đó nhưng trẻ lại chăm chăm nhìn ra ngoài cửa sổ. Bạn hãy cố gắng theo dõi tầm nhìn của chúng và thấu hiểu xem con đang suy nghĩ điều gì. Sau đó, bạn hãy đặt câu hỏi, chẳng bạn: "Con đang quan sát chú chim ngoài cửa sổ đúng không? Nhìn nó thật sặc sỡ"...

Ngoài ra, các bậc cha mẹ hãy chú ý đến những hình ảnh hay âm thanh thu hút con bạn trong từng thời điểm. Trẻ vốn rất tò mò, nên luôn thay đổi sự tập trung. Nhiệm vụ của bạn là hướng cuộc nói chuyện hướng với bất kỳ chủ đề nào đang khiến trẻ chú ý nhất vào thời điểm hiện tại.

2. Trò chuyện nhiều hơn

Sau khi bạn đã thấu hiểu được gì mà con bạn đang quan tâm, hãy trò chuyện với con nhiều hơn và sử dụng ngôn ngữ một cách phong phú. Việc trò chuyện nhiều hơn sẽ giúp tăng số lượng từ ngữ trong não của con trẻ. Càng nhiều từ được thêm vào thì đứa trẻ đó càng xây dựng được nhiều kết nối trong não bộ và vốn từ cũng phát triển hơn.

Quay trở lại với ví dụ của chúng ta, bây giờ bạn đã biết con mình đang tập trung đến chú chim ở bên ngoài, hãy tiếp tục thu hút chúng vào cuộc trò chuyện bằng cách sử dụng ngôn ngữ đa dạng khuyến khích sự tập trung và gắn kết. Chẳng hạn, có thể nói: "Chúng ta có thể vừa quan sát chú chim này vừa ăn món này nhé! Hãy xem chú chim sẽ ở lại bao lâu nào".

3. Thay phiên

Những cuộc trò chuyện tuyệt vời nhất chính là khi cha mẹ và con cái đều kết nối tương đương. Dù con bạn ở độ tuổi nào, bạn cũng có thể thay phiên trò chuyện, nói hoặc bập bẹ hay chỉ tay và ra tín hiệu cũng được coi là đối thoại.

Việc tạo ra những cuộc trò chuyện bằng cách đặt những câu hỏi khuyến khích con bạn mô tả thế giới xung quanh hoặc bày tỏ cảm giác của chúng.

Bạn cũng đừng quên thêm những quan sát và cảm xúc của bạn để khuyến khích sự trao đổi 2 chiều. Chẳng hạn: "Cha/ mẹ nhìn thấy những chiếc lông màu xanh lam, nâu và xám. Con nhìn thấy những màu sắc gì trên cơ thể chú chim nhỉ? Con có thích nó không? Cha/mẹ nghĩ nó là chú chim đẹp nhất mà cha/mẹ từng thấy"...

Lợi ích của "chiến lược 3T"

Các nghiên cứu của tiến sĩ Dana Suskind đã chỉ ra rằng, "chiến lược 3T" có hiệu quả trong việc tăng khả năng tương tác và trò chuyện của cha mẹ với con cái của mình.

Hơn thế, một điểm tuyệt vời nữa của chiến lược này là giúp cha mẹ kết nối với con cái khi chúng đến tuổi dậy thì và thậm chí là hơn thế nữa. Tiến sĩ Dana Suskind vẫn đang sử dụng chiến lược này với đứa con đầu lòng vừa mới tốt nghiệp đại học của mình.

"Chiến lược 3T" không yêu cầu các tiện ích cao cấp hay trình độ chuyên ngành nào đó. Chúng có thể được sử dụng trong khi đọc sách, chơi hay trong mọi khoảnh khắc hằng ngày, chẳng hạn như giặt quần áo, đi xe buýt…

3T sẽ luôn nhắc nhở các bậc cha mẹ rằng họ là những người thầy đầu tiên và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ nhất với những đứa trẻ. Và chính những sự tương tác 2 chiều yêu thương giữa cha mẹ và con cái sẽ giúp xây dựng một nền tảng lành mạnh cho việc học hỏi suốt đời của con trẻ.

Theo Dân trí