"Cháy" lên tinh thần phòng cháy

"Nhất thuỷ, nhì hỏa" hay "giặc phá không bằng nhà cháy" là kinh nghiệm được nhân dân ta đúc kết bao đời về hậu quả của thiên tai lũ lụt và hỏa hoạn gây ra. Sức tàn phá của giặc hỏa vô cùng khủng khiếp, mà nếu không có những biện pháp phòng chống, ngăn chặn và xử lý kịp thời, thì thiệt hại về người cũng như tài sản sẽ rất lớn.   

                                       Một cuộc diễn tập phòng cháy, chữa cháy (ảnh minh họa)

Chủ trương nhất quán, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp phòng cháy, chữa cháy (PCCC) là trách nhiệm của toàn dân, trong đó lực lượng cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ (CNCH) giữ vai trò nòng cốt.    

Tuy nhiên, vì nhiều lý do cả khách quan lẫn chủ quan, một phần lực lượng chức năng triển khai chưa đủ quyết liệt, chế tài pháp luật xử lý vi phạm PCCC chưa đủ sức răn đe, một phần do ý thức phòng chống cháy nổ của một bộ phận nhân dân và doanh nghiệp còn hạn chế, chủ quan, nên những năm gần đây nước ta liên tục chứng kiến nhiều vụ hỏa hoạn lớn, gây thiệt hại đáng kể về người và tài sản.   

Theo báo cáo của Bộ Công an tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác PCCC diễn ra ngày 12.9 vừa qua, trong 5 năm (giai đoạn 2017-2021), toàn quốc xảy ra 17.055 vụ cháy, cướp đi sinh mạng của 433 người, làm 790 người bị thương, tài sản thiệt hại sơ bộ ước tính lên tới 7.043 tỷ đồng. Riêng trong 8 tháng năm 2022, cả nước chứng kiến 1.136 vụ cháy, làm 57 người chết, 52 người bị thương, tài sản thiệt hại sơ bộ ước tính 532 tỷ đồng. Số vụ hỏa hoạn và thiệt hại do cháy gây ra tập trung trong khu vực dân cư, nhà dân, nhà ở kết hợp kinh doanh (chiếm hơn 45% tổng số vụ cháy) và tại các cơ sở sản xuất, kho tàng...

Nguyên nhân cháy chủ yếu do sự cố hệ thống, thiết bị điện, chiếm trên 45% tổng số vụ. Cháy lớn xảy ra tập trung tại các tỉnh, thành phố có tốc độ phát triển kinh tế và tốc độ đô thị hóa nhanh, có nhiều khu công nghiệp, khu dân cư tập trung.     

Thiên tai hay tai nạn là điều không ai mong muốn, song cần thẳng thắn nhìn nhận hầu hết số vụ cháy lại liên quan tới yếu tố con người, mà lẽ ra đã có thể tránh được nếu chúng ta trách nhiệm hơn, ý thức tốt hơn và được trang bị kiến thức tốt hơn. Để giảm thiểu số vụ hỏa hoạn tại doanh nghiệp hay khu chung cư, chúng ta cần nhà đầu tư trách nhiệm hơn, tuân thủ an toàn lao động và lắp đặt các thiết bị PCCC đúng tiêu chuẩn hơn; chúng ta mong mỏi mỗi người dân nâng cao ý thức hơn, xin đừng tích trữ vật liệu dễ cháy nổ trong nhà, hay đơn giản là tạo thói quen tắt các thiết bị điện không cần thiết khi ra khỏi nhà… 

Việc cung cấp trang bị chuyên dụng và hạ tầng hỗ trợ cho lực lượng PCCC cũng có vai trò vô cùng quan trọng. Tại Việt Nam, những năm gần đây, lực lượng cảnh sát PCCC đang ngày càng chuyên nghiệp, ngày càng được trang bị tốt hơn. Tuy nhiên, để mang lại hiệu quả thiết thực hơn thì rõ ràng chỉ riêng nỗ lực của lực lượng PCCC là chưa đủ, mỗi người dân cần quán triệt phương châm “phòng cháy” hơn “chữa cháy”, quan tâm đến sự an toàn về cháy nổ trong chính ngôi nhà mình đang sinh sống, như trang bị bình chữa cháy xách tay; trang bị cho mình kỹ năng xử lý tình huống khi hỏa hoạn xảy ra như cách chữa cháy, cách để chống bị ngạt khói, cách thoát nạn.   

Bên cạnh đó, chế tài xử phạt vi phạm trong lĩnh vực PCCC cần đủ mạnh, bảo đảm tính răn đe để tránh tình trạng chây ỳ, kéo dài không khắc phục vi phạm. Việc xử phạt vi phạm nhiều nơi, nhiều lúc còn chưa nghiêm, thậm chí buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, thanh tra, kiểm tra.    

TRẦN THANH TUẤN