Canh bạc đẫm máu của thủ lĩnh Hamas với các con tin Israel

Tình thế khó khăn của Israel

Trang Yahoo News ngày 6/3 dẫn thông tin từ các hãng thông tấn phương Tây cho biết, trong 5 tháng qua, Israel đã tiêu diệt hàng nghìn tay súng Hamas, phá hủy hàng chục đường hầm của nhóm này và cơ sở hạ tầng dân sự ở Dải Gaza.

Nhưng Israel vẫn phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan đã được dự báo ngay từ đầu cuộc chiến và tình thế này cuối cùng sẽ quyết định kết quả của cuộc chiến. Israel có thể tìm cách xóa sổ Hamas, có nghĩa là gần như chắc chắn sẽ khiến khoảng 100 con tin còn ở Gaza thiệt mạng. Hoặc Israel có thể đồng ý với một thỏa thuận mà theo đó Hamas sẽ giành được chiến thắng lịch sử.

Cả hai kết quả trên đều khiến người Israel khó chịu đựng.

Tuy vậy, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu bác bỏ rằng nước này đang lâm vào tình huống tiến thoái lưỡng nan. Ông đã cam kết sẽ tiêu diệt Hamas và giải cứu tất cả con tin, thông qua các nhiệm vụ giải cứu hoặc thỏa thuận ngừng bắn, đồng thời tuyên bố rằng sẽ có chiến thắng sau vài tuần nữa.

Tuy vậy, dường như sẽ đến lúc Israel phải đưa ra lựa chọn giữa con tin và chiến thắng quân sự.

Canh bạc đẫm máu của Hamas

Trong khi đó, Hamas dường như không vội đạt được lệnh ngừng bắn tạm thời trước tháng chay Ramadan của người Hồi giáo bắt đầu vào tuần tới. Hamas cũng không vội vàng tìm cách trì hoãn Israel thực hiện kế hoạch tấn công thành phố Rafah ở phía Nam Gaza.

Thủ lĩnh Hamas, ông Yehya Sinwar, có lý do để tin rằng miễn là lực lượng này giữ được con tin, cuối cùng họ có thể kết thúc cuộc chiến theo điều kiện của mình.

Trong hơn hai thập kỷ ở trong các nhà tù của Israel, ông Sinwar đã học thông thạo tiếng Do Thái và nghiên cứu xã hội Israel, đồng thời ông đã xác định được điểm yếu của Israel.

Ông biết rằng Israel không thể chấp nhận việc người dân của mình, đặc biệt là binh lính, bị giam giữ và sẽ cố gắng hết sức để đưa họ về. Bản thân ông Sinwar cũng là một trong số trên 1.000 tù nhân Palestine được thả để đổi lấy một người lính Israel bị giam giữ vào năm 2011.

Đối với ông Sinwar, vụ tấn công Israel ngày 7/10/2023 có thể chỉ là động thái phụ để phục vụ hoạt động chính là đưa một số lượng lớn con tin vào mê cung đường hầm rộng lớn bên dưới Gaza, nơi Israel sẽ không giải cứu được họ và nơi con tin sẽ làm lá chắn sống cho các thủ lĩnh Hamas.

Khi đạt được điều đó, ông Sinwar có một quân bài thương lượng mạnh mẽ có thể dùng để đổi lấy một số lượng lớn tù nhân Palestine, bao gồm cả các thủ lĩnh hàng đầu Hamas đang thụ án chung thân, đồng thời có thể chấm dứt cuộc tấn công của Israel mà Hamas đã lường trước.

Không có vũ khí nào có thể vượt qua được chiến lược này của Hamas.

Các đường hầm trải dài hàng trăm km và một số nằm dưới lòng đất nhiều tầng, được bảo vệ bằng cửa chống nổ và bẫy mìn. Ngay cả khi Israel xác định được vị trí của các thủ lĩnh Hamas, bất kỳ chiến dịch nào nhằm tiêu diệt họ cũng sẽ khiến các con tin cầm chắc cái chết.

Theo Amos Harel, phóng viên quân sự tại tờ Haaretz của Israel, các mục tiêu khá mâu thuẫn. Có thể nói rằng sẽ mất một năm để đánh bại Hamas và Israel đang tiến tới mục tiêu đó, nhưng vấn đề là không ai có thể đảm bảo rằng các con tin sẽ còn sống. Ngay cả khi Israel bằng cách nào đó tiêu diệt được ông Sinwar và các nhà lãnh đạo hàng đầu Hamas, thì những người khác sẽ thăng cấp và thay thế họ, như trước đây.

Israel đã giải cứu thành công 3 con tin kể từ khi bắt đầu cuộc chiến nhưng tất cả đều ở trên mặt đất. Binh sĩ Israel cũng đã vô tình giết chết ba con tin, còn Hamas cho biết một số con tin đã thiệt mạng trong các cuộc không kích hoặc các hoạt động giải cứu thất bại. Khoảng 100 con tin đã được thả trong một thỏa thuận ngừng bắn để đổi lấy các tù nhân Palestine.

Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu cho rằng áp lực quân sự cuối cùng sẽ giúp giải thoát 100 con tin còn lại và mang về hài cốt của 30 người khác mà Hamas đang nắm giữ.

Nhưng hồi tháng 1, ông Gadi Eisenkot, thành viên Nội các Chiến tranh Israel, cho rằng sẽ là ảo tưởng nếu đòi giải thoát con tin mà không cần thỏa thuận ngừng bắn.

Hamas không bao giờ thả những con tin có giá trị nhất chỉ để ngừng bắn tạm thời. Vì sau đó, Israel sẽ tiếp tục nỗ lực tiêu diệt nhóm này. Hamas cũng đã bác bỏ đề xuất rằng các thủ lĩnh sẽ đầu hàng và sống lưu vong.

Đối với ông Sinwar, tốt nhất là ở dưới lòng đất cùng với các con tin và xem liệu canh bạc của mình có thành công hay không.

Kịch bản kết thúc

Chính phủ Israel đang chịu áp lực ngày càng lớn từ gia đình các con tin cũng như từ phía người dân vốn coi việc giải thoát con tin là một nghĩa vụ thiêng liêng.

Có một đề xuất mà Hamas đưa ra để các con tin sống sót trở về. Nhóm này kêu gọi thả theo từng giai đoạn tất cả con tin để đổi lấy việc Israel dần dần rút quân khỏi Gaza, thực hiện lệnh ngừng bắn và tái thiết lâu dài. Israel cũng sẽ thả hàng trăm tù nhân, kể cả cả các nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu của Palestine và các tay súng bị kết tội giết hại dân thường.

Hamas gần như chắc chắn sẽ vẫn kiểm soát Gaza và thậm chí có thể tổ chức các cuộc diễu hành mừng chiến thắng. Dần dần, Hamas có thể tuyển mộ tay súng mới, xây dựng lại đường hầm và bổ sung kho vũ khí của mình.

Đó sẽ là một chiến thắng cực kỳ đắt giá khi trên 30.000 người Palestine đã thiệt mạng và phần lớn Gaza bị phá hủy.

Nhưng một cuộc thăm dò hiếm hoi trong thời chiến năm 2023 cho thấy 40% người Palestine ở Bờ Tây và Gaza ủng hộ Hamas.

Ông Tahani Mustafa, nhà phân tích cấp cao về Palestine tại tổ chức tư vấn quốc tế Crisis Group, bình luận rằng tỷ lệ ủng hộ sẽ chỉ tăng lên nếu Hamas thành công trong việc dỡ bỏ phong tỏa Gaza.

Ông Netanyahu bác bỏ đề xuất của Hamas vì coi đó là ảo tưởng, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy nhóm này sẽ từ bỏ những yêu cầu cốt lõi đó.

Israel có thể tiếp tục chiến đấu trong nhiều tuần, nhiều tháng hoặc nhiều năm. Binh sĩ nước này có thể tiêu diệt nhiều tay súng Hamas hơn và phá hủy nhiều đường hầm hơn, sao cho tránh những khu vực mà họ cho rằng con tin bị giam giữ.

Nhưng đến một lúc nào đó, giới chức Israel có thể sẽ phải đưa ra một trong những quyết định khó khăn nhất trong lịch sử.