Cân nhắc khi hưởng bảo hiểm thất nghiệp

Người lao động đăng ký tham gia bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Hải Dương

Trợ cấp thất nghiệp là chính sách nhân văn nhằm tạo ra một khoản tiền để bù đắp một phần thu nhập cho người lao động (NLĐ) khi bị mất việc làm, hỗ trợ NLĐ học nghề, tìm việc làm mới. Nhưng không ít NLĐ có tâm lý "ăn xổi" hoặc muốn lợi dụng kẽ hở của quy định trong hưởng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nên dẫn đến nhiều hệ lụy.

Tâm lý "ăn xổi"

Cuối năm 2017, chị Nguyễn Thị T., quê ở huyện Giao Thủy (Nam Định) thanh lý hợp đồng lao động với Công ty TNHH Embossa Việt Nam (TP Hải Dương). Trường hợp này do chị T. chủ động xin nghỉ để về quê xin việc làm mới cho thuận tiện, chứ không phải công ty hết việc làm. Bởi vậy, trước khi nghỉ, chị T. đã chủ động tìm hiểu và xin được việc làm mới tại quê nhà. Nhưng vì có chế độ BHTN nên chị T. vẫn làm hồ sơ xin hưởng trợ cấp. Với thâm niên 5 năm tham gia BHTN, chị T. được giải quyết hưởng 5 tháng trợ cấp. Vì vậy chị T. quyết định hưởng đủ số tiền của 5 tháng trợ cấp trên trước khi đi làm trở lại.

Tương tự, anh Đặng Ngọc T. ở phường Bình Hàn (TP Hải Dương) sau khi nghỉ việc ở một công ty tư nhân tại Quảng Ninh cũng làm thủ tục đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Theo quy định, anh T. được hưởng 6tháng trợ cấp thất nghiệp. Theo chia sẻ của anh T., anh hoàn toàn có thể xin được việc làm mới ngay nhưng anh vẫn quyết định hưởng hết 6 tháng tiền trợ cấp rồi mới đi làm.

Trung tâm Dịch vụ việc làm Hải Dương (Sở Lao động, Thương binh và Xã hội) là đơn vị đầu mối tiếp nhận hồ sơ đăng ký hưởng BHTN của NLĐ tỉnh ta. Theo báo cáo của trung tâm, trong 8 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh có gần 6.000 người nhận quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng. Cũng trong khoảng thời gian này, toàn tỉnh chỉ có 224 người chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng do có việc làm mới. Ngoài số ít trường hợp chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp vì những lý do khác nữa thì đa phần NLĐ còn lại lựa chọn hưởng đủ số tháng trợ cấp BHTN theo quy định. 

Cần hưởng đúng, hưởng đủ

Bản chất của BHTN là hỗ trợ cho NLĐ trong thời gian mất việc làm, chưa xin được việc làm ngay. Nhưng do quy định của chính sách này hiện vẫn còn kẽ hở nên xảy ra tình trạng có không ít NLĐ khi "nhảy" việc cũng đăng ký tham gia và được giải quyết. Về mặt pháp lý điều này không vi phạm. Nhưng NLĐ nên cân nhắc khi hưởng BHTN, trong trường hợp không cần thiết thì không nên lạm dụng. Bởi khi hưởng BHTN đồng nghĩa với việc NLĐ sẽ tạm dừng tham gia bảo hiểm xã hội. Chỉ khi nào NLĐ đi làm trở lại mới tiếp tục được tham gia bảo hiểm xã hội. Vì vậy, thời gian NLĐ hưởng BHTN càng dài thì thời gian tham gia bảo hiểm xã hội càng bị ngắt quãng lâu. Và thời điểm khi tính thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu sẽ bị kéo dài hơn so với việc không hưởng BHTN hoặc chỉ hưởng trong thời gian ngắn. Trong trường hợp NLĐ muốn nghỉ sớm nhưng chưa đủ số năm tham gia bảo hiểm xã hội thì ít nhiều cũng gây ra phiền toái.

Cũng theo thống kê của cơ quan chức năng, đa phần NLĐ hưởng trợ cấp BHTN ở độ tuổi từ 25-40, là lao động chính trong gia đình. Trong khi đó, lúc nghỉ hưởng trợ cấp BHTN thì số tiền hằng tháng nhận được ít hơn rất nhiều so với mức tổng thu nhập khi đi làm. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sống của bản thân và gia đình.

Ông Nguyễn Văn Nghiêm, Giám đốc Bảo hiểm Xã hội huyện Thanh Hà cho biết còn có trường hợp NLĐ có thể nắm rất rõ quy định không được tham gia bảo hiểm xã hội khi đang hưởng trợ cấp BHTN. Do đó, trong quá trình hưởng BHTN, NLĐ vẫn đi làm bình thường và không kê khai với cơ quan chức năng. Sau khi hết thời gian hưởng BHTN, NLĐ phối hợp cùng doanh nghiệp, đơn vị nơi đang làm việc truy đóng số tiền bảo hiểm xã hội của những tháng trước đó đã hưởng BHTN. Việc làm này không qua mắt được cơ quan bảo hiểm, bởi hệ thống nhận dữ liệu của ngành sẽ thông báo lỗi ngay. Theo quy định, NLĐ buộc phải trả lại số tiền đã hưởng trong những tháng có việc làm thì mới được giải quyết tham gia bảo hiểm xã hội.

NLĐ trong trường hợp chưa hưởng hết số tháng trợ cấp BHTN thì sẽ được bảo lưu để sau này nếu họ không may bị mất việc làm, khi đăng ký hưởng trợ cấp BHTN số thời gian đó sẽ tiếp tục được cộng dồn vào thời gian hưởng. Vì vậy, NLĐ nên hưởng đúng, hưởng đủ quy định về trợ cấp BHTN, không nên vi phạm chính sách vì cái lợi trước mắt để tránh ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống hiện tại cũng như lâu dài.

NGỌC THANH