Xuất phát điểm từ mô hình cũ nhưng Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Cẩm Văn (Cẩm Giàng, Hải Dương) không ngừng đổi mới để đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu thụ nông sản của nông dân địa phương.
Chủ động
Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Cẩm Văn (gọi là Hợp tác xã Cẩm Văn) bắt đầu hoạt động độc lập từ năm 1998. Giống như các mô hình hợp tác xã khác trong tỉnh, đơn vị đảm nhận dịch vụ thủy lợi, cung ứng vật tư nông nghiệp và chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân. Thời gian đầu, hợp tác xã phải đối mặt với nhiều khó khăn trong phân phối, điều hành kinh doanh các hoạt động nông nghiệp, nhất là khi nông dân vẫn còn canh tác tự phát. Vì thế, xã Cẩm Văn vốn có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp nhưng hiệu quả chưa cao.
Trước thực trạng này, Hợp tác xã Cẩm Văn đã xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp thực tế và yêu cầu thị trường. Sau khi chuyển đổi theo Luật Hợp tác xã năm 2012, Hợp tác xã Cẩm Văn ngày càng phát huy vai trò “bà đỡ” trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Ban quản lý hợp tác xã gồm 7 thành viên thường xuyên sâu sát với công việc nội bộ và quán xuyến điều hành chung. Hợp tác xã có gần 30 thành viên làm việc trực tiếp và 1.239 thành viên tham gia. Thay vì phục vụ dịch vụ theo đặt hàng, hợp tác xã chủ động định hướng sản xuất, giúp nông dân lựa chọn cây trồng phù hợp. Dần dần, xã Cẩm Văn hạn chế được tình trạng canh tác manh mún, nhỏ lẻ. Điểm khác biệt trong sản xuất nông nghiệp tại địa phương là tính chuyên canh cao. Mỗi năm, Hợp tác xã Cẩm Văn xây dựng từ 2-3 vùng lúa tập trung, 8 vùng rau màu có quy mô từ 10 ha/vùng trở lên. Ngoài vùng trồng cà rốt đã gây dựng được thương hiệu, xã cũng duy trì gần 200 ha rau gia vị. Đây là một trong số ít vùng trồng gia vị lớn trong tỉnh.
Bên cạnh tập trung quy vùng sản xuất, Hợp tác xã Cẩm Văn tích cực tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, trang bị kiến thức làm nông nghiệp theo quy trình sản xuất VietGAP. Đến nay, xã có 98 ha rau màu được cấp giấy chứng nhận VietGAP, 3 vùng sản xuất được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu với tổng diện tích 31 ha. Hợp tác xã đang đề xuất xây dựng gần 70 ha nuôi cá truyền thống theo quy trình VietGAP.
Sản xuất, kinh doanh hiệu quả, ổn định
Nhờ sự chủ động, nhạy bén, Hợp tác xã Cẩm Văn luôn đạt kết quả tốt trong sản xuất, kinh doanh. Trong khi nhiều hợp tác xã loay hoay tìm hướng đi và vẫn “bình cũ rượu mới” sau chuyển đổi thì Hợp tác xã Cẩm Văn liên tục làm ăn có lãi, bảo đảm thu nhập cho các thành viên.
Doanh thu mỗi vụ của Hợp tác xã từ 1,3-1,5 tỷ đồng, lãi tùy thuộc vào từng dịch vụ cung cấp. Giá trị sản xuất nông nghiệp tại địa phương đạt từ 360-400 triệu đồng/ha/năm. Hợp tác xã Cẩm Văn là 1 trong 5 hợp tác xã tiêu biểu của tỉnh được lựa chọn để tham gia Đề án lựa chọn, hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới hiệu quả tại các địa phương trên cả nước giai đoạn 2021-2025. Hợp tác xã kiểu mới sẽ có hoạt động nổi trội về huy động vốn sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, hợp tác liên kết theo chuỗi giá trị…
Hướng tới xây dựng hợp tác xã kiểu mới, Hợp tác xã Cẩm Văn luôn chú trọng tới phát triển liên kết giữa sản xuất, tiêu thụ. Hiện hợp tác xã phối hợp doanh nghiệp bao tiêu nông sản cho người dân với quy mô vùng trồng hơn 30 ha. Ông Nguyễn Văn Mịch, Giám đốc Hợp tác xã Cẩm Văn cho biết: “Dù nhận được một phần hỗ trợ từ trên để triển khai xây dựng hợp tác xã kiểu mới nhưng chúng tôi không trông chờ, ỷ lại mà chủ động trong các hoạt động, duy trì sản xuất, kinh doanh hiệu quả, ổn định. Hợp tác xã là chủ thể sản phẩm cà rốt OCOP 3 sao. Đó là cơ sở để hợp tác xã thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ nông sản chủ lực tại địa phương. Thời gian tới, hợp tác xã nghiên cứu, đề xuất việc xây dựng kho lạnh nhằm điều tiết cung-cầu hiệu quả, hợp lý. Do nông sản có tính thời vụ, nếu không có kho dự trữ sẽ không chủ động trong sản xuất, tiêu thụ, bị chèn ép giá”.
Theo đánh giá của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cẩm Giàng, Hợp tác xã Cẩm Văn là mô hình kinh tế tập thể tiêu biểu của huyện. Không chỉ tự chủ phát triển mà hợp tác xã có đóng góp quan trọng trong xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Huyện đã thẩm định xã Cẩm Văn hoàn thành tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu năm 2023, đang đề nghị các cấp tiếp tục rà soát, thẩm định. Trong đó, xã lựa chọn tiêu chí kiểu mẫu là tổ chức sản xuất. Đây là tiêu chí khó nhưng địa phương đã đạt được nhờ phát huy vai trò của hợp tác xã. “Hợp tác xã Cẩm Văn là đại diện của huyện tham gia thực hiện xây dựng hợp tác xã kiểu mới, hiệu quả. Huyện mong muốn từ hoạt động hiệu quả của Hợp tác xã Cẩm Văn sẽ tạo động lực để các hợp tác xã trên địa bàn tìm được hướng phát triển phù hợp”, ông Nguyễn Văn Thiện, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cẩm Giàng cho hay.
PV