Vinamit - dự án 10 năm để hoang đất

Mặc dù đã được bàn giao đất sạch gần chục năm nay nhưng dự án Nhà máy chế biến - tổng kho bảo quản rau, củ, quả và mô hình giới thiệu quy trình sản xuất các sản phẩm nông nghiệp của Công ty CP Vinamit (gọi tắt là dự án Vinamit) vẫn chưa được triển khai. Hàng trăm nghìn m2 đất hiện vẫn để hoang.

Xót ruộng bỏ hoang

Khu đất của dự án Vinamit thuộc xã Nam Đồng và phường Ái Quốc (TP Hải Dương) được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào cuối năm2007. Theo kế hoạch, ở đây sẽ xây dựng nhà máy sản xuất nước ép đóng chai quy mô 500 lít/giờ; chế biến nông sản; kho cấp đông, trữ đông quy mô từ 3.000 - 4.000 tấn/năm. Ngoài ra, còn có mô hình giới thiệu quy trình sản phẩm nông nghiệp. Dự án sử dụng 349.616 m2 đất, chủ yếu thuộc phường Ái Quốc, được thực hiện trong giai đoạn 2008 - 2009 với tổng vốn đầu tư trên 284,4 tỷ đồng.

Mặc dù đã được tỉnh gia hạn nhiều lần nhưng sau 10 năm, dự án Vinamit mới chỉ xây dựng tường bao và 2 nhà kho rộng khoảng 4.000 m2. Diện tích còn lại để hoang, cỏ mọc lút đầu người.

Theo một số người dân ở gần dự án, hơn chục năm trước, nơi đây là đất bãi dùng để cấy lúa 2 vụ mỗi năm. Gần 50% diện tích bị thu hồi là đất đồng cao. Trên diện tích ấy, người dân vừa trồng lúa vừa trồng hoa màu rất hiệu quả. Vì vậy, chứng kiến cảnh hàng nghìn m2 đất “bờ xôi, ruộng mật” bị bỏ hoang lãng phí họ không khỏi xót xa. Ông Bùi Văn Vinh ở khu Ngọc Trì, phường Ái Quốc nói: “Trước kia, đây là khu đất cao, nằm giáp quốc lộ5, rất thuận tiện cho người dân đi lại, canh tác. Năng suất lúa ở khu này luôn cao hơn so với các khu khác của xã. Dù gia đình tôi không có đất bị thu hồi nhưng nhìn ruộng bỏ hoang như thế thấy rất tiếc".

Là người có gần 6 sào ruộng bị thu hồi để lấy đất thực hiện dự án, ông Đào Văn Ngọ (69 tuổi) ở khu Vũ Xá, phường Ái Quốc bức xúc: “Tôi không nghĩ ruộng đất đẹp như thế sau khi bị thu hồi lại để cỏ mọc. Lúc bàn giao ruộng, chúng tôi nghĩ khu đất này sẽ được đầu tư xây dựng nhà máy, tạo việc làm cho lao động địa phương và góp phần phát triển kinh tế. Vì thế, chúng tôi mới đồng thuận nhận tiền bồi thường dù giá thấp, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư sớm triển khai dự án". Gia đình ông Ngọ hiện chỉ còn hơn 1sào ruộng trồng rau. Hằng ngày, ông vẫn ra khu dự án bỏ hoang để lấy mùn về bón cho rau.  

Sớm thu hồi dự án

Giải trình với tỉnh về lý do chậm triển khai dự án, đại diện Công ty CP Vinamit cho biết do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế, nhà đầu tư gặp khó khăn về tài chính. Giai đoạn năm 2009 - 2013, thương hiệu của công ty bị đối thủ cạnh tranh lấy mất, phải mất nhiều thời gian và tiền của để theo đuổi vụ kiện tụng. Công ty đã phải giải quyết tranh chấp thương mại với một doanh nghiệp của Trung Quốc trong khi đây là thị trường chính của công ty. Ngoài ra, nhà đầu tư phải điều chỉnh lại quy hoạch dự án để phù hợp với sự thay đổi của hệ thống cơ sở hạ tầng ở địa phương...

Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, từ tháng 1.2011 đến tháng 6.2013 tỉnh đã cho phép nhà đầu tư 2 lần gia hạn thời gian thực hiện dự án. Tuy nhiên, từ đó đến nay, công ty vẫn không triển khai thực hiện. Đầu năm 2016, Công ty CP Vinamit có văn bản xin tỉnh chấp thuận chủ trương thay đổi mục đích sử dụng đất dự án đầu tư, đề nghị chuyển đổi từ đất sản xuất, kinh doanh sang đất dân cư đô thị. Cuối tháng 12.2016, công ty này đã có hợp đồng thanh lý một phần tài sản trên đất và khu đất 1 ha thuộc địa phận xã Nam Đồng cho công ty khác.

Có thể khẳng định Công ty CP Vinamit đã vi phạm nghiêm trọng Luật Đầu tư. Dự án đã được cấp giấy chứng nhận đầu tư nhưng không triển khai thực hiện theo tiến độ đăng ký mặc dù đã được tháo gỡ khó khăn, gia hạn nhiều lần. Được biết Sở Kế hoạch và Đầu tư đã trình UBND tỉnh quyết định chấm dứt hoạt động dự án Vinamit trước thời hạn, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho công ty. Để nâng cao hiệu quả đầu tư, hạn chế lãng phí trong sử dụng đất, đề nghị UBND tỉnh sớm thu hồi dự án này, tạo điều kiện thuận lợi cho đơn vị khác đến đầu tư.

LAN NGUYỄN