NHNN cho biết mục đích của việc giảm lãi suất USD là để ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, nhằm góp phần thực hiện có hiệu quả các giải pháp về chính sách tiền tệ...
Đêm 27-9, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phát đi thông báo về việc điều chỉnh giảm trần lãi suất tiền gửi USD đối với tổ chức từ 0,25%/năm về 0%/năm và với cá nhân từ 0,75%/năm về 0,25%/năm. Quy định này được thực hiện ngay từ ngày 28-9.
Giảm lãi suất USD là để ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, nhằm góp phần thực hiện
có hiệu quả các giải pháp về chính sách tiền tệ
Giảm áp lực cho tỷ giáTheo các chuyên gia, động thái của NHNN khá bất ngờ bởi lẽ chính sách được công bố và áp dụng gần như ngay lập tức. NHNN cho biết mục đích của việc giảm lãi suất USD là để ngăn chặn tình trạng găm giữ ngoại tệ, nhằm góp phần thực hiện có hiệu quả các giải pháp về chính sách tiền tệ, hoạt động ngân hàng trong những tháng cuối năm 2015.
Bình luận về vấn đề này, giới phân tích cho rằng quyết định của NHNN không phải để giải quyết tình huống mà là một chính sách nhắm tới 3 mục tiêu, đó là tái khẳng định ổn định tỷ giá từ nay đến cuối năm, giữ ổn định lãi suất tiền VND và khẳng định giá trị tiền VND. Tuy vậy, mục tiêu chính của NHNN trong quyết định này là để giảm áp lực lên tỷ giá. Mặc dù từ đầu năm tới giờ NHNN đã điều chỉnh tỷ giá thêm 3% và nới biên độ giao dịch lên +/-3%, nhưng thị trường vẫn còn nhiều kỳ vọng. Không ít lần NHNN khẳng định không điều chỉnh tỷ giá, dù Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) có điều chỉnh lãi suất, thị trường vẫn còn kỳ vọng. “Quyết định này của NHNN như một động thái khẳng định thêm một lần nữa về việc sẽ giữ ổn định tỷ giá từ nay đến cuối năm dù FED có điều chỉnh lãi suất hay không. Việc đưa lãi suất huy động USD về 0% là để bảo vệ tỷ giá, giảm áp lực tăng tỷ giá”, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính nhận định.
TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên chương trình Fulbright - chuyên gia trong lĩnh vực tài chính ngân hàng cho biết với việc duy trì lãi suất USD ở mức thấp như trong thời gian vừa qua đã khiến tình trạng đô la hóa trong nền kinh tế giảm xuống nhưng vẫn còn ở mức cao. Việc giảm tình trạng găm giữ USD trong nền kinh tế sẽ giúp NHNN thực hiện các chính sách điều hành hiệu quả hơn vì có thể tác động lên khối tiền của nền kinh tế ở mức cao hơn thông qua các nghiệp vụ trên thị trường mở. "Lãi suất 0% được hiểu là đối với các hợp đồng phát sinh kể từ ngày 28-9, doanh nghiệp không thu được lãi với các khoản tiền gửi bằng USD tại ngân hàng. Trên thế giới, Nhật Bản từng áp dụng lãi suất tiền gửi 0% để khuyến khích người dân tiêu dùng trong nước, chống lại tình trạng giảm phát. Hay Ngân hàng Trung ương châu Âu từng áp dụng lãi suất tiền gửi dự trữ với các ngân hàng thương mại ở mức âm 0,1% để khuyến khích các ngân hàng cho vay", TS Tuấn cho biết thêm.
Hạ nhiệt áp lực tăng lãi suất VND Dù có thế nào thì NHNN cũng không thể đẩy lãi suất tiền VND lên cao trong thời điểm này. Thực tế, lãi suất đang có áp lực tăng và chính sách này được kỳ vọng bắn trúng thêm đích nữa là hạ nhiệt áp lực lãi suất. Ông Nguyễn Thanh Toại, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng ACB cho rằng quyết định này của NHNN nhằm hạ nhiệt áp lực tăng lãi suất VND. “Áp lực tăng lãi suất huy động tiền VND đã xuất hiện và NHNN không muốn lãi suất tăng vào thời điểm này. Cách duy nhất để hạ lãi suất tiền đồng là khống chế khoảng cách giữa lãi suất của hai đồng tiền USD và VND”, ông Toại phân tích.
Thực tế, thời gian qua, nhiều ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động và đã tăng nhẹ 0,2%. Tuy xu hướng này mới diễn ra ở những ngân hàng nhỏ nhưng nếu không ngăn chặn thì đà này sẽ lan rộng trong hệ thống.
Đồng tình với quan điểm này, TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết đúng là các ngân hàng đang tăng lãi suất huy động. Có hai nguyên nhân, đó là ngân hàng muốn giữ chân khách hàng để không rút tiền đầu tư vào kênh khác và lạm phát đang ở mức rất thấp nhưng không thể giảm lãi suất được. Tuy nhiên ông Hiếu cho biết việc giảm lãi suất USD sẽ tạo ra tác dụng phụ là khó giảm lãi suất VND. “Việc giảm lãi suất tiền USD của NHNN là để khuyến khích người dân giữ tiền VND và từ đó giảm áp lực cho tỷ giá. Quyết định này sẽ tạo khoảng cách USD và VND giãn và như vậy lãi suất tiền VND khó giảm được. Vì nếu giảm lãi suất tiền VND thì khoảng cách giữa 2 đồng tiền lại giảm”, ông Hiếu phân tích.
Thực tế, lãi suất tiền VND không thể tăng trong thời điểm này, nhất là lạm phát đang rất thấp. Theo số liệu Tổng cục Thống kê vừa công bố, chỉ số giá tiêu dùng cả nước trong tháng 9 tăng trưởng âm 0,21% so với tháng trước và ở mức thấp nhất trong vòng 10 năm qua. Nếu so với cuối năm 2014, CPI của 9 tháng năm nay chỉ tăng ở mức cực thấp là 0,4%, mức chưa từng có trong hàng thập kỷ nay. Ông Hiếu phân tích, cái khó ở Việt Nam hiện nay đó là lạm phát thấp, nhưng lại không thể giảm lãi suất được. “Muốn giảm lãi suất thì NHNN phải đẩy ra ngoài thị trường một lượng tiền lưu thông rất lớn, nhưng như vậy sẽ áp lực lên tỷ giá. Chính vì thế NHNN không đẩy ra ngoài lưu thông một lương tiền lớn nhưng lại muốn giữ chân khách hàng gửi tiền. Thành ra lãi suất tiền VND khó giảm được”, ông Hiếu bình luận.
PHƯƠNG LINH (tổng hợp)
