Vì sao chưa thực hiện Dự án Phát triển giao thông đô thị TP Hải Dương?

Mở rộng không gian đô thị

Dự án phát triển giao thông đô thị TP Hải Dương được UBND tỉnh đề xuất chủ trương đầu tư từ đầu năm 2017, sử dụng vốn vay từ Quỹ Phát triển quốc tế của các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC (Quỹ OFID).

Tại thời điểm đó, Hải Dương đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án này với 2 hợp phần gồm phát triển giao thông đô thị và tái định cư. Trong đó việc đầu tư phát triển giao thông đô thị sẽ triển khai xây dựng 4 hạng mục gồm: xây dựng đường Phố Văn, phường Việt Hòa; xây dựng đường trục xã Thượng Đạt - An Châu; xây dựng đường trục phường Ái Quốc và xây dựng đường 62m kéo dài.

Theo UBND TP Hải Dương, do thời gian triển khai thủ tục đầu tư kéo dài, trong khi nhu cầu chỉnh trang đô thị của thành phố cấp bách nên thành phố đã triển khai thực hiện 4 hạng mục giao thông trên bằng nguồn vốn khác. UBND TP Hải Dương đã báo cáo UBND tỉnh đề xuất đầu tư xây dựng cầu vượt sông Thái Bình (cầu Bùi Thị Xuân) và các tuyến đường kết nối thay cho việc xây dựng 4 tuyến đường trên. UBND tỉnh đã có văn bản đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định, trình Thủ tướng phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án phát triển giao thông đô thị TP Hải Dương.

Tháng 3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án phát triển giao thông đô thị TP Hải Dương bằng nguồn vay vốn Quỹ OFID. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1.341 tỷ đồng (tương đương hơn 58 triệu USD). Trong đó vốn vay OFID hơn 31 triệu USD, còn lại là vốn đối ứng. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2022-2025.

Dự án được phê duyệt gồm 3 hợp phần: Phát triển giao thông đô thị; bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư và hỗ trợ đầu tư thực hiện. Đối với hợp phần phát triển giao thông đô thị, sẽ xây dựng cầu vượt sông Thái Bình tại vị trí cuối đường Bùi Thị Xuân sang phường Nam Đồng (cầu Bùi Thị Xuân). Chiều dài cầu hơn 1,1 km, bề rộng cầu 23 m. Xây dựng đường kết nối giữa cầu Bùi Thị Xuân với đường vành đai I, tuyến đường có tốc độ thiết kế 60 km/giờ, chiều dài hơn 1,6 km, mặt cắt nền đường 32 m và xây cầu (vượt sông Hương) với chiều dài 50 m, mặt cắt ngang 23 m. Tổ chức giao thông kết nối cầu với đường Bùi Thị Xuân và giao thông trong khu vực, trong đó thiết kế nút giao đảo xuyến…

Theo đánh giá của UBND TP Hải Dương, dự án này nhằm mở rộng không gian phát triển đô thị về phía đông của thành phố nói riêng và phía đông nam của tỉnh nói chung. Việc đầu tư xây dựng các hạng mục của dự án sẽ góp phần quan trọng tăng tính kết nối giữa khu vực nội thị và ngoại thị, tạo mối quan hệ năng động, linh hoạt giữa các khu vực trong đô thị nhằm tạo động lực trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố; đồng thời góp phần hoàn thiện các tiêu chí đô thị loại I.

Đề nghị tạm dừng

Để thực hiện dự án này, tháng 5/2022, UBND tỉnh giao UBND TP Hải Dương làm chủ đầu tư. Theo Ban Quản lý dự án phát triển tổng hợp các đô thị động lực TP Hải Dương, thời gian vừa qua, UBND thành phố đã triển khai các bước, tổ chức thi tuyển phương án kiến trúc cầu Bùi Thị Xuân, chọn được phương án kiến trúc “Tinh hoa Việt” của Công ty CP Tư vấn thiết kế đường bộ. Theo kế hoạch, thành phố dự kiến sẽ hoàn tất các bước đầu tư để triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, hiện nay dự án đang gặp một số khó khăn trong quá trình thực hiện. Phương án kiến trúc trúng tuyển được Hội đồng thi tuyển đề xuất làm phương án lập dự án đầu tư xây dựng có sự thay đổi về quy mô công trình (loại cầu, chiều dài, số nhịp…) so với báo cáo đề xuất chủ trương được duyệt (cầu đúc hẫng). Do đó, cần đề xuất điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Ngoài ra, hiện nay chính sách lãi suất cho vay của nhà tài trợ có sự thay đổi dẫn đến khó khăn trong cân đối nguồn vốn trả nợ. Qua tìm hiểu của phóng viên, cuối năm 2022, Bộ Tài chính có thông báo lãi suất vay của nhà tài trợ OFID cho Dự án phát triển giao thông đô thị TP Hải Dương. Nhà tài trợ thông báo thời gian cho vay 20 năm, thời gian ân hạn 5 năm; lãi suất SOFR (lãi suất qua đêm có bảo đảm cho các khoản vay bằng USD) kỳ hạn 6 tháng và chênh lệch cố định là 1,9%/năm; phí trả trước 0,5%; phí cam kết 0,25%.

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, điều kiện vay như trên cao hơn các nguồn từ các tổ chức tài chính quốc tế khác Chính phủ Việt Nam đang vay. Hiện tại, việc chênh lệch tỷ giá giữa đồng USD và tiền Việt Nam cao, ảnh hưởng đến khả năng trả nợ các khoản vay bằng ngoại tệ.

Ông Nguyễn Đình Khanh, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án phát triển tổng hợp các đô thị động lực TP Hải Dương thông tin, sau khi nghiên cứu, đánh giá hiệu quả nguồn vay, nguồn thu ngân sách của thành phố giai đoạn 2021-2025 và khả năng vay lại, UBND thành phố đã báo cáo UBND tỉnh xem xét đề xuất Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư dùng nguồn vốn khác đầu tư cho dự án. Đề nghị cho phép tạm dừng dự án, chuyển sang thực hiện giai đoạn từ năm 2026-2030 và hỗ trợ UBND thành phố tìm kiếm nguồn vốn tài trợ khác phù hợp hơn để bảo đảm hiệu quả đầu tư.