Vay mua, thuê nhà ở xã hội: Người thu nhập thấp mong đợi chính sách mới

Nhiều người có thu nhập thấp mong được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh để mua nhà tại khu nhà ở xã hội CT2 (thuộc dự án khu nhà ở xã hội Tuệ Tĩnh, TP Hải Dương) của Công ty CP Đầu tư Thành Đô

Mong ngóng

Ước mơ có được một ngôi nhà riêng ấm áp để ở đối với chị Phạm Thị Lành, công nhân Công ty TNHH May Trấn An (TP Hải Dương) khó thành hiện thực vì tổng thu nhập của hai vợ chồng chị chỉ hơn 8 triệu đồng/tháng. "Vợ chồng tôi đều là công nhân nên khó có thể dành dụm được số tiền lớn để mua đất, làm nhà. Chúng tôi chỉ mong có một căn hộ nhỏ để an cư lạc nghiệp. Được biết, Chính phủ đang triển khai chương trình cho người có thu nhập thấp vay vốn mua nhà ở xã hội (NOXH) với lãi suất chỉ 4,8%/năm. Với nguồn vốn ưu đãi này, hy vọng ước mơ của vợ chồng tôi sẽ thành hiện thực".

Năm 2013, Chính phủ đã triển khai gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng để tạo điều kiện cho người nghèo, người có thu nhập thấp được mua NOXH với mức lãi suất khoảng 5%/năm. Thế nhưng những bất cập trong quá trình thực thi làm cho cho gói tín dụng này "đứt gánh giữa đường". Giấc mơ mua NOXH của nhiều người chưa trở thành hiện thực. Sau gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, chương trình cho vay mua, thuê NOXH, cải tạo, sửa chữa nhà ở vừa được Chính phủ triển khai và giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) thực hiện giải ngân đã mở ra cơ hội mới cho người nghèo, người có thu nhập thấp được mua NOXH với lãi suất thấp.

Anh Phạm Việt Thắng, công nhân Công ty TNHH Xây lắp và vật liệu ở khu công nghiệp Đại An đang trọ ở phố Vũ Hựu, phường Tân Bình (TP Hải Dương) băn khoăn: "Gói cho vay mua NOXH 30.000 tỷ đồng trước đây được giao cho các ngân hàng thương mại thực hiện nhằm hai mục tiêu phá băng thị trường bất động sản và thực hiện chính sách an sinh xã hội. Nhưng các ngân hàng thương mại lại bắt người nghèo chứng minh thu nhập, khả năng trả nợ, tài sản thế chấp thì đúng là làm khó cho chúng tôi". Anh Thắng hy vọng việc giao Ngân hàng CSXH giải ngân vốn cho vay NOXH lần này sẽ không lặp lại những hạn chế tương tự. Người nghèo thực sự được hưởng lợi từ chính sách nhân văn của Nhà nước.

Theo Sở Xây dựng, trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai một số dự án NOXH. Đây là cơ hội lớn cho nhiều người có thu nhập thấp. Với chương trình cho vay lần này, người nghèo, gia đình chính sách ở các vùng nông thôn cũng có cơ hội được vay vốn với lãi suất thấp để xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Theo ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh, việc giải ngân vốn cho vay mua NOXH hoặc cho người nghèo, gia đình chính sách được trao cho Ngân hàng CSXH phù hợp hơn bởi đây là chương trình cho vay ưu đãi, tương đồng với nhiều chương trình cho vay mà ngân hàng hiện đang triển khai. Ngân hàng CSXH gắn bó, thấu hiểu và nắm rõ hoàn cảnh của người nghèo, người có thu nhập thấp nên việc triển khai thực hiện gói vốn vay này sẽ bảo đảm công khai, công bằng và đúng đối tượng thụ hưởng.

Còn những băn khoăn

Ngân hàng CSXH tỉnh hiện đã nhận được 10 tỷ đồng để triển khai thực hiện chương trình cho người nghèo, người có thu nhập thấp vay mua, thuê NOXH hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở với lãi suất thấp. Nguồn vốn này đã được phân bổ về các địa phương để triển khai cho vay.

Đại diện Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Gia Lộc cho biết: "Sau khi nhận được nguồn vốn của Ngân hàng CSXH tỉnh, chúng tôi đã tổ chức tập huấn cho cán bộ ngân hàng, đại diện tổ tiết kiệm vay vốn cũng như chính quyền các địa phương để triển khai sớm chương trình này. Chúng tôi đã sẵn sàng giải ngân để người thu nhập thấp có được nhà ở khang trang hơn".

Hiện nay, người dân đủ điều kiện để vay gói tín dụng này có thể đến các phòng giao dịch của các địa phương để làm thủ tục vay vốn. Theo ông Nguyễn Văn Thành, do nguồn vốn cho vay chuyển về chưa nhiều nên Hải Dương sẽ ưu tiên cho các hộ chưa có nhà ở vay vốn, sau đó mới đến các đối tượng ưu tiên khác.

So với gói vay tiền để mua, thuê NOXH 30.000 tỷ đồng thì hình thức vay của gói tín dụng lần này có sự khác biệt lớn. Khách hàng không phải chứng minh thu nhập, tài sản bảo đảm, nhưng khi vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng CSXH sẽ phải gửi tiết kiệm tại ngân hàng này hằng tháng với thời gian tối thiểu 12 tháng.  Mức gửi tối thiểu bằng mức trả nợ hằng tháng của người vay vốn. Điều này khiến cho người vay băn khoăn. Chị Trần Thị Hành ở thôn Cầu Lâm, xã Phạm Trấn (Gia Lộc) cho rằng: "Người nghèo làm gì có tiền mà gửi tiết kiệm. Nếu có tiền tiết kiệm thì việc gì phải vay mua NOXH hoặc để sửa nhà".

Phát triển NOXH đáp ứng nhu cầu cho người dân có thu nhập thấp rất cần thiết và có nhiều ý nghĩa song để chương trình phát huy được hiệu quả cần sự vào cuộc tích cực và giám sát chặt chẽ của các cơ quan chức năng. Tránh tình trạng trục lợi như "cò" chạy thủ tục, hoặc "xin được làm hộ nghèo" để được vay vốn lãi suất thấp. Việc bình xét gia đình, hộ khách hàng đủ điều kiện vay vốn cần được thực hiện công khai, minh bạch. Rút kinh nghiệm từ những bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện gói 30.000 tỷ đồng, chương trình cho vay lần này cần thông thoáng hơn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người vay, góp phần hiện thực hóa ước mơ có nhà của những người có thu nhập thấp.

HẢI MINH

Khi vay vốn tại Ngân hàng CSXH, người vay phải đáp ứng đủ các điều kiện như: gửi tiền tiết kiệm hằng tháng tại ngân hàng với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng với Ngân hàng CSXH. Mức gửi hằng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hằng tháng của người vay vốn. Bên cạnh đó, người vay vốn phải đủ vốn tự có tối thiểu 20% tổng giá trị hợp đồng mua bán, hợp đồng thuê, mua NOXH; tối thiểu 30% giá trị dự toán hoặc phương án tính toán giá thành đối với vay vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở. Thời hạn cho vay tối thiểu là 15 năm và tối đa không quá 25 năm.