Trước thực trạng các dòng sông, dòng kênh đang bị de dọa bởi rác thải, tuổi trẻ nhiều địa phương ở Hải Dương duy trì và phát huy hiệu quả mô hình Đội thanh niên tình nguyện "Bảo vệ dòng sông quê hương".
Lội kênh vợt rác
Đây là công việc thường xuyên của các thành viên trong Đội thanh niên tình nguyện "Bảo vệ dòng sông quê hương" của Đoàn xã Hồng Phong (Nam Sách). Được thành lập hơn 10 năm nay, dù có nhiều biến động về số lượng thành viên nhưng đội vẫn đều đặn thực hiện nhiệm vụ của mình.
Xã Hồng Phong có tuyến kênh thủy nông chảy qua là nguồn nước tưới, tiêu thoát nước và tạo cảnh quan cho xã. Tuy nhiên, quanh khu vực này cỏ thường xuyên mọc hai bên bờ, rác thải theo dòng chảy về hoặc bèo mọc tràn mặt kênh. Mỗi lần rác phủ mặt kênh thì cũng là lúc Đội thanh niên tình nguyện "Bảo vệ dòng sông quê hương" của Đoàn xã Hồng Phong ra quân dọn dẹp. Hơn 20 thành viên chia thành các nhóm nhỏ, nhóm cắt cỏ trên bờ, nhóm lội sông vớt bèo, rác, vật cản, nhóm thu gom rác. "Mỗi lần ra quân dọn vệ sinh dòng kênh này, đội đều nhận được sự hưởng ứng rất nhiệt tình của các thành viên. Dù dụng cụ hỗ trợ còn thô sơ, nhưng các bạn rất hăng hái tham gia", anh Hoàng Huy Minh, Bí thư Đoàn xã Hồng Phong cho biết.
"Cứ khi nào đoạn kênh Bắc Hưng Hải đoạn từ Thạch Khôi có rác là Đội thanh niện tình nguyện Bảo vệ dòng sông quê hương của Đoàn thị trấn Gia Lộc lại ra quân. Không có mốc thời gian cố định, nhưng khi có nhiệm vụ là các thành viên trong đội sẵn sàng tập hợp nhau chung tay dọn sạch dòng kênh", anh Đỗ Đức Thuần, Bí thư Đoàn thị trấn Gia Lộc chia sẻ. Đội tình nguyện này cũng được thành lập trên dưới chục năm, lịch hoạt động không đều đặn, nhưng cứ mỗi lần được huy động là đông đủ thành viên có mặt. Vì mặt kênh dài, có đoạn sâu nên đội dùng thuyền nhỏ vớt rác, những chỗ ngóc ngách thuyền không vào được thì các thành viên phải lội trực tiếp xuống kênh để vớt rác. Có những lần rác vớt được chất thành đống to, Đoàn xã phải vận động xã hội hoá dùng máy xúc, ô tô tải nhỏ mới chở hết. "Có những lần nhìn thấy đoạn kênh bị rác thải phủ kín mặt, bốc mùi khó chịu, tôi cảm thấy tiếc cho dòng kênh xanh trong ngày nào. Vì thế, khi đội ra quân, các thành viên đều sẵn sàng có mặt để góp sức dọn sạch dòng kênh", anh Thuần chia sẻ thêm.
Theo số liệu của Tỉnh đoàn Hải Dương, toàn tỉnh hiện duy trì 28 Đội thanh niên tình nguyện “Bảo vệ dòng sông quê hương”, mỗi đội có 20-25 thành viên. Công việc chính của các đội là vớt rác, bèo, vật cản trên tuyến sông, kênh chảy qua địa bàn. Đồng thời tuyên truyền cho đoàn viên thanh niên và nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông, dòng kênh…
Vẫn còn khó khăn
Là đội thanh niên tình nguyện nên mọi hoạt động đều mang tính chất tình nguyện, từ việc bỏ công sức cho tới các vật dụng, công cụ hỗ trợ cho hoạt động đều phải tự xã hội hóa, hoặc các thành viên tận dụng từ đồ dùng của gia đình. Nhiều lúc rác, bèo trôi đóng thành từng tảng lớn mắc vào chân cầu hoặc nơi địa hình phức tạp không thể dùng thuyền vợt, các thành viên phải lội xuống để vớt rác, trong khi đồ bảo hộ rất thô sơ chỉ là đôi ủng, găng tay cao su… Những lần vớt rác nhiều, các đội phải xã hội hóa kinh phí để thuê máy móc hoặc xe ô tô chở rác về nơi tập kết, sức của cả đội làm không hết.
Một khó khăn nhìn thấy rõ nhất chính là ý thức của người dân về bảo vệ môi trường chưa cao, nhiều người vô tư ném rác, xả thải xuống các dòng sông, dòng kênh nên chỉ sau một thời gian ngắn các đội ra quân, rác lại nổi đầy mặt kênh. “Dòng chảy được khơi thông vài hôm, rác thải, bèo tây, vật cản lại đầy dòng sông. Mỗi lần nhìn thấy thế thật sự rất tiếc công sức của toàn đội. Chúng tôi chỉ mong mỗi người đều có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông, dòng kênh ở gần khu vực mình sinh sống”, anh Minh chia sẻ thêm.
Mô hình Đội thanh niên tình nguyện “Bảo vệ dòng sông quê hương” là hành động thiết thực của tuổi trẻ trong tỉnh hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa và bảo vệ dòng sông quê hương. Tuy nhiên, dù không cần kinh phí để hoạt động nhưng họ cần được trang bị dụng cụ hỗ trợ, bảo hộ lao động để có thể làm việc hiệu quả và an toàn hơn.
Theo anh Bùi Hải Bằng, Phó Bí thư Tỉnh đoàn Hải Dương, từ hiệu quả thực tế mà các đội thanh niên tình nguyện mang lại, Tỉnh đoàn tiếp tục duy trì và phát huy tốt hơn nữa vai trò của các Đội thanh niên tình nguyện "Bảo vệ dòng sông quê hương". Đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động đoàn viên, thanh niên và nhân dân nâng ý thức bảo vệ dòng sông quê hương với các hoạt động cụ thể. Mỗi chi đoàn, cơ sở Đoàn đăng ký, đảm nhận làm sạch các dòng sông trên địa bàn mình, thường xuyên khơi thông dòng chảy, tuyệt đối không để tình trạng rác thải ùn ứ tại các mang cống, lòng sông gây ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan…
TÂM PHÚC