Tự hào nếu có giải thưởng mang tên Nguyễn Thị Duệ

Tranh vẽ bà Nguyễn Thị Duệ. Ảnh chụp sách "Những người thầy trong sử Việt"

Ngày 24.2.2023, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Hải Dương tổ chức hội thảo lấy ý kiến tham gia vào Đề án Giải thưởng Nguyễn Thị Duệ. Hội thảo có sự tham gia góp ý của lãnh đạo các sở, ngành, tổ chức uy tín của tỉnh. Các ý kiến đều đồng tình quan điểm cần thiết xây dựng một giải thưởng tôn vinh phụ nữ Hải Dương mang tên Nguyễn Thị Duệ.

Theo một số tài liệu lịch sử, Nguyễn Thị Duệ - "bà chúa Sao Sa" là nữ tiến sĩ khoa bảng đầu tiên và duy nhất của nền khoa bảng phong kiến nước ta. Bà làm quan qua triều đại nhà Mạc và nhà Lê. Những năm làm quan, bà luôn quan tâm phát triển nền giáo dục nước nhà. Năm 70 tuổi, bà cáo quan về quê nhà, nay là phường Văn An (Chí Linh). Bà mất năm 1654, khi 80 tuổi, được nhân dân địa phương lập đền thờ và tôn làm phúc thần.

Là một phụ nữ bình thường nhưng khi nghe đến đề án trên tôi cảm thấy thật tự hào nếu một ngày nào đó những phụ nữ Hải Dương tài năng sẽ được tôn vinh ở giải thưởng mang tên của "bà chúa Sao Sa" - một biểu tượng của người phụ nữ vượt lên những định kiến nặng nề giữa xã hội phong kiến trọng nam khinh nữ. 

Thời gian qua, phái đẹp luôn nhận được sự quan tâm. Các bà, các mẹ, các chị em được tôn vinh, "khoe sắc" trong Ngày Quốc tế phụ nữ 8.3, Ngày Phụ nữ Việt Nam 20.10, những cuộc thi sắc đẹp... Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cũng có Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam để tôn vinh những phụ nữ tài năng trên nhiều lĩnh vực. Nhưng đó vẫn là cái chung của phụ nữ cả nước. Tôi thích mục đích mà những người xây dựng Giải thưởng Nguyễn Thị Duệ hướng tới, đó là: giải thưởng nhằm đại diện cho những người phụ nữ tài năng của Hải Dương, mạnh mẽ vượt lên định kiến giới nhằm đóng góp cho xã hội, có ý nghĩa giáo dục truyền thống để các thế hệ phụ nữ Hải Dương noi theo; ghi nhận, tôn vinh, động viên, khuyến khích các tập thể, cá nhân phụ nữ có thành tích xuất sắc trong lao động sản xuất, học tập và công tác, đem lại lợi ích lớn cho cộng đồng và xã hội, có đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển tỉnh Hải Dương và sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh.

"Vượt lên định kiến giới", có lẽ nhiều người cho rằng trong cuộc sống hiện đại này làm gì còn cái gọi là định kiến giới hay bất bình đẳng giới, trọng nam khinh nữ. Nhưng không phải, định kiến giới vẫn ăn sâu vào tư tưởng của rất nhiều người dân ở cả thành thị và nông thôn, không chỉ ở người lớn tuổi mà còn tồn tại trong một bộ phận những người trẻ tuổi. 

Phụ nữ hiện đại đã có điều kiện khẳng định bản thân nhiều hơn khi có mặt ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề, nhiều người đã thành công trong công việc. Nhưng song song với đó, họ vẫn phải gánh vác quá nhiều công việc gia đình, là những phụ nữ giỏi việc cơ quan và phải đảm việc nhà như nuôi dạy con cái, chăm sóc người thân, chu toàn chuyện nhà cửa... Rồi cả chuyện trọng nam khinh nữ, tâm lý phải có con trai nối dõi tông đường vẫn là áp lực với người phụ nữ trong nhiều gia đình. Nạn bạo hành phụ nữ, trẻ em gái cũng không phải là hiếm...

Một giải thưởng dành để tôn vinh những người phụ nữ mạnh mẽ vượt lên định kiến, thành công và có đóng góp lớn với cộng đồng nếu trở thành hiện thực thì theo tôi đó là dấu mốc thực sự quan trọng. Đó như là một sự khẳng định dành cho phụ nữ rằng: Họ có thể mạnh mẽ làm được mọi việc và xứng đáng được tôn vinh. Và nếu Hải Dương thành lập được giải thưởng này, tin chắc rằng những người phụ nữ xứ Đông sẽ càng nỗ lực cống hiến hơn nữa cho quê hương ngày càng phát triển.

 NGÂN HẠNH