Thuốc bảo vệ thực vật bị cấm vẫn lưu hành

Lực lượng chức năng kiểm tra việc chấp hành các quy định về việc kinh doanh, buôn bán thuốc bảo vệ thực vật

Để bảo đảm sức khỏe người tiêu dùng và giữ cân bằng hệ sinh thái tự nhiên, ngành nông nghiệp đã loại bỏ 14 hoạt chất độc ra khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) được phép sử dụng tại Việt Nam. Mặc dù vậy, hiện nay, nhiều loại thuốc BVTV chứa các hoạt chất này vẫn được lưu hành.

Hơn 800 tên thuốc ngoài danh mục

Từ năm 2017 đến nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành 6 quyết định về việc loại bỏ các hoạt chất độc hại ra khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng. 14 hoạt chất này là thành phần trong hàng nghìn đầu thuốc thương phẩm để đặc trị nhiều loại bệnh hại trên cây trồng. Các đơn vị sản xuất, kinh doanh sẽ hạn chế nhập khẩu, phân phối các loại thuốc BVTV có chứa những hoạt chất này và ngừng hẳn sau 2 năm kể từ ngày quyết định có hiệu lực. Sau thời hạn 2 năm, nếu những loại thuốc này vẫn được buôn bán, sử dụng sẽ là hành vi vi phạm pháp luật. Căn cứ theo quy định này, đến nay, đã có 7 hoạt chất bị loại bỏ hoàn toàn với hơn 800 tên thuốc thương phẩm. Song trên thực tế, nhiều thuốc BVTV chứa chất cấm vẫn được bày bán công khai.

Vừa qua, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản đã kiểm tra đột xuất 5 cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV, phát hiện 3 cửa hàng vi phạm buôn bán thuốc chứa hoạt chất cấm. Ngoài ra, chi cục còn kiểm tra việc sử dụng thuốc BVTV của 25 hộ dân trồng rau màu thì có 6 hộ ở các huyện Kinh Môn, Gia Lộc vẫn dùng thuốc BVTV không được phép sử dụng tại Việt Nam. Điều này cho thấy những bất cập trong việc quản lý và sử dụng thuốc BVTV hiện nay.

Theo bà Lương Thị Kiểm, Chi cục trưởng Chi cục BVTV tỉnh, ngay khi có quyết định loại bỏ những hoạt chất độc hại, chi cục đã thông báo cho các cơ sở đóng gói, đại lý kinh doanh thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh. Đồng thời tổ chức lớp tập huấn, tuyên truyền để các chủ cơ sở nắm bắt kịp thời và thực hiện đúng các quy định liên quan. Tuy nhiên trên thực tế, một số cửa hàng vẫn bán thuốc BVTV ngoài danh mục. Nếu không kiểm soát chặt chẽ tình trạng này sẽ dẫn tới những nguy hại khó lường về sau.

Quản chặt đầu vào

Quản lý tốt thuốc BVTV được coi là giải pháp căn cơ để hướng tới sản xuất sạch bền vững. Thế nhưng, trước ma trận thuốc BVTV như hiện nay và nông dân lại ít am hiểu thì việc kiểm soát những loại thuốc ngoài danh mục gặp nhiều khó khăn.

Ông Trần Trung Âu, Phó Chi cục trưởng Chi cục BVTV cho biết: "Chi cục BVTV vừa thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về quản lý, kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV tại các huyện Nam Sách, Bình Giang, Kim Thành, Cẩm Giàng, Thanh Miện và TP Hải Dương. Qua kiểm tra cho thấy một số cửa hàng vẫn còn buôn bán thuốc BVTV ngoài danh mục, chủ yếu tập trung ở những cửa hàng nhỏ lẻ. Chi cục đã kiên quyết xử lý vi phạm, tuy vậy do lực lượng quản lý mỏng nên chúng tôi cũng lo ngại nhiều chủ cửa hàng vì lợi nhuận mà bất chấp quy định, sẽ tiếp tục tái phạm".

Việc loại bỏ các hoạt chất độc hại ra khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng là chủ trương đúng đắn để sản xuất nông nghiệp theo kịp các nước tiến bộ, nông sản có chỗ đứng ở tất cả các thị trường khó tính. Song theo ý kiến của đại diện một số ngành chức năng, việc đưa chính sách áp dụng vào thực tế gặp nhiều trở ngại. Hầu hết các thuốc BVTV bị loại bỏ đều là những loại thuốc từng được sử dụng phổ biến, phòng trừ hiệu quả các bệnh thường xuyên gặp trên cây trồng. Do đó, nếu cấm dùng mà không có thuốc thay thế hoặc tác dụng không bằng sẽ dẫn tới nguy cơ bùng phát dịch bệnh và người dân sẽ sử dụng bất hợp pháp các loại thuốc cấm. Điều này sẽ tạo điều kiện cho việc lưu hành thuốc BVTV ngoài danh mục. Lúc này, ý thức, trách nhiệm của các chủ cơ sở kinh doanh rất quan trọng.

Anh Nguyễn Văn Dũng, chủ cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV ở thị trấn Thanh Miện cho biết: "Sau khi tham gia các lớp tập huấn về những quy định liên quan tới những thuốc BVTV không được phép sử dụng, căn cứ vào thời gian ban hành quy định, tôi đã hạn chế nhập các loại thuốc cấm và dừng hẳn sau 2 năm. Ngoài ra, tôi cũng tư vấn cho người dân sử dụng các loại thuốc ít độc hại để thay thế".
Trong lộ trình loại bỏ các hoạt chất độc hại ra ngoài danh mục thuốc được phép sử dụng, ngoài việc quản chặt đầu vào, cơ quan chuyên môn cũng cần tăng cường chỉ đạo các biện pháp ngăn ngừa sâu bệnh từ đầu, quan tâm phòng bệnh hơn chữa bệnh. Có như vậy mới loại bỏ dứt điểm được các loại thuốc BVTV độc hại trong sản xuất nông nghiệp.

DŨNG CƯỜNG