Thất thu lớn

Google, Facebook... tại Việt Nam: Hốt bạc mà không nộp thuế

Thừa nhận

Ông Nguyễn Khoa Hồng Thành - Giám đốc Công ty Emerald, một trong 9 đại lý chính thức của Google tại Việt Nam cho biết: “Một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất để trở thành đại lý của Google là phải đạt doanh thu ít nhất 10.000 USD trong 3 tháng. Trở thành đối tác chính thức, họ mới ký hợp đồng đại lý và xuất hóa đơn. Đây cũng là điều kiện đầu tiên để các đại lý này có thể kê khai thuế nhà thầu nước ngoài và thực hiện nghĩa vụ thuế. 9 đối tác chính thức của Google tại Việt Nam ước tính hiện chiếm khoảng 50% doanh thu quảng cáo trực tuyến từ thị trường trong nước. Ngay cả khi 9 đại lý này đều thực hiện đúng nghĩa vụ kê khai và nộp thuế thì vẫn còn rất nhiều các doanh nghiệp (DN) nhỏ khác không đủ điều kiện để đóng thuế nhà thầu. Họ chỉ có thể thanh toán qua thẻ tín dụng và tìm hóa đơn ở đâu đó để bù đắp vào chi phí DN. Đương nhiên họ không thể nào thực hiện được việc kê khai và đóng thuế nhà thầu nước ngoài. Rõ ràng việc nhà nước đang thất thu thuế từ dịch vụ quảng cáo trực tuyến trên mạng nước ngoài là một điều cần phải thừa nhận”. Cũng theo ông Thành, việc quản lý thuế của nhà nước còn lỏng lẻo nên đóng thuế nhà thầu nước ngoài phụ thuộc chủ yếu vào ý thức của các đại lý.

Với mạng xã hội Facebook, tới thời điểm này, chưa có một đại lý chính thức nào được ủy quyền mà chỉ nhận thanh toán qua thẻ Visa và các hình thức chuyển tiền quốc tế. Một DN hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến cho biết, điều kiện để trở thành đại lý chính thức của Facebook rất khó khăn, trong đó phải đảm bảo doanh thu 1 tháng 10.000 USD thì họ mới xuất hóa đơn. Nhưng cho dù bây giờ cả Google, Facebook đều có hóa đơn hợp lệ thì việc các mạng này không có đại diện tại Việt Nam vẫn gây ra thất thoát xã hội rất lớn. Đầu tiên là việc họ đẩy trách nhiệm chịu thuế cho các DN trong nước, DN phải mất thêm tiền, ngoài ra đại lý còn phải mất phí chênh lệch tỷ giá khi thanh toán qua ngân hàng (NH), cơ quan thuế thì không thu được thuế đầy đủ…

Ngày 6-2, trao đổi với phóng viên, bà Lê Thị Thu Hương - Phó cục trưởng Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cho biết đã cho kiểm tra, rà soát hoạt động của mạng Google, Facebook tại Việt Nam và... không tìm được thông tin gì. Cục Thuế TP Hồ Chí Minh sẽ kiểm tra việc kê khai, đóng thuế nhà thầu nước ngoài đối với 9 đại lý chính thức của Google tại Việt Nam. Bà Hương thừa nhận: “Google đã chuyển giao trách nhiệm đóng thuế cho các đại lý thông qua hợp đồng thì có thể họ không còn nghĩa vụ. Nhưng ngoài những đơn vị có đăng ký, có địa chỉ và có kê khai, doanh thu của Goolge chuyển qua thẻ Visa thì chúng tôi không quản hết được. Mặt khác, cho dù họ né thuế bằng cách không ký hợp đồng, không ủy quyền cho đại lý trong nước mà chỉ chuyển khoản qua thẻ Visa như trường hợp của Facebook thì chúng tôi cũng không thu thuế được của họ. Đây là một thực tế phát sinh quá mới mà các quy định nhà nước chưa theo kịp. Để hạn chế được thì phải có sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các NH”.

Đặt vấn đề này lên bàn một cán bộ phòng thẻ NH Ngoại thương Việt Nam(Vietcombank), vị này cũng kêu khó và phân trần, NH chỉ quản lý khi các cá nhân, tổ chức dùng thẻ quốc tế thanh toán trên mạng về hạn mức cấp cho tổ chức, cá nhân đó chứ không thể nào kiểm soát việc khách hàng vào website nào để mua hàng hóa, dịch vụ gì. Trong trường hợp khách hàng dùng thẻ quốc tế thanh toán trực tiếp cho đơn vị tổ chức mạng thì đúng là thu nhập phát sinh tại Việt Nam, nhưng hiện nay cơ quan thuế lại không thu được thuế.

Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm đào tạo quản trị và an ninh mạng, đề xuất: “Kinh nghiệm của Trung Quốc cho thấy nếu các mạng nước ngoài không đăng ký tại thị trường trong nước thì chính phủ can thiệp bằng cách hạn chế băng thông truy cập hoặc cấm không cho xuất hiện. Họ xử lý rất mạnh và yêu cầu phải tuân theo quy định của họ. Trong cam kết WTO, Việt Nam cũng có điều khoản tương tự đối với lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới là phải tuân thủ theo quy định của Việt Nam”.