Vào những ngày này, TP Hải Dương tràn ngập sắc cờ hoa trên các trục đường.
Nếu tính theo âm lịch, bây giờ mới là đầu tháng 9, bầu trời vẫn xanh trong vời vợi, không gian như rộng thêm. Người thành phố bồi hồi đón chào ngày 30.10 mà mọi người quen gọi bằng cái tên thân thương "Tết giải phóng".
Xin đừng ngạc nhiên, nếu ai lần đầu nghe thấy. Đối với người dân thị xã Hải Dương xưa và nay là TP Hải Dương, giá trị của ngày 30.10 còn hơn cả ý nghĩa một ngày lễ. Những nhân chứng được vinh dự tham gia và những người được chứng kiến ngày giải phóng thành phố nay đã tuổi cao sức yếu. Dù vậy, khi nhắc đến khoảnh khắc thiêng liêng ấy, ai cũng trào dâng niềm tự hào với những ký ức vẹn nguyên.
Ngày 30.10.1954, tôi còn bé, theo mẹ ra vườn hoa Bảo Đại (nay là Quảng trường Độc Lập) đón bộ đội vào giải phóng thị xã. Mẹ bảo: "9 năm kháng chiến gian khổ mới có ngày hôm nay. Thật vui hơn Tết".
Đấy là mẹ tôi diễn giải một cách nôm na cho cái đầu non nớt của tôi hiểu. Dân ta hễ có được điều gì vui quá, hạnh phúc quá thường ví với Tết. Tết thì tôi biết nó vui như thế nào rồi. Sau này khi lớn lên, tôi mới hiểu một cách đầy đủ, sâu sắc cụm từ "Tết giải phóng". Và cũng từ đó đến nay, cứ đến ngày 30.10 là đại gia đình tôi có một ngày sum họp.
Chỉ cần nhìn cha tôi vuốt vuốt hai tà áo trước ban thờ Tổ quốc cũng đủ thấy sự thiêng liêng của ngày 30.10. Cha cầu cho quốc thái dân an, đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Lũ trẻ chúng tôi vừa ăn cỗ vừa đùa nghịch, trong khi người lớn trầm ngâm bên ly rượu.
Mọi người nhắc lại toàn chuyện cũ, về cuộc kháng chiến 9 năm, về cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.Trong câu chuyện, điều được nhắc nhiều là sự mất mát, sự hy sinh to lớn của quân và dân ta. Điều đó như nhắc nhở trách nhiệm của thế hệ sau phải biết trân quý, giữ gìn và phát huy truyền thống "không bao giờ cũ" ấy.
63 năm đã trôi qua, với bao thăng trầm của lịch sử, thành phố của tôi đã giành được nhiều kỳ tích rất đáng trân trọng, nhưng ý nghĩa của ngày 30.10.1954 với độc lập, tự do vẫn còn nguyên giá trị. Ngày "Tết giải phóng" luôn là niềm tự hào cho thế hệ hôm nay và mai sau. Tôi đi trong không gian đang háo hức đón chào ngày "Tết giải phóng", lắng nghe trái tim mình thổn thức: "Tôi yêu thành phố của tôi, yêu đất nước tôi".
NGUYỄN SĨ ĐOÀN