Tân Huyền thuộc nhuần nhuyễn dân ca trữ tình

Nhạc sĩ Tân Huyền, tên thật là Phan Văn Tần, quê ở Hà Tĩnh, là tác giả nhiều bài ca cách mạng trữ tình nổi tiếng. Hồi kháng chiến chống Pháp, ông ra chiến khu Việt Bắc để học tập bài bản về âm nhạc. Tại đây, ông đã có bài "Nhớ vào quê em" rất nổi tiếng: "Quê em khoai miền hai mùa xanh tốt cánh đồng/Quê em miền tự do lúa vàng bát ngát...".

Tân Huyền thuộc rất nhiều ca dao, dân ca các miền, nhất là dân ca Nghệ Tĩnh quê ông. Chính vì vậy, các ca khúc của ông tuy chính trị mà không khô khan. Bài "Mỗi bước đi thêm yêu Tổ quốc", Nghệ sĩ Nhân dân Quý Dương hát nhiều lần trên Đài Tiếng nói Việt Nam là một ví dụ: "Trên quảng trường Ba Đình hai mươi năm trước/Vọng lời Bác Hồ tuyên ngôn dựng nước/ Nước Việt Nam ta từ trong gian khổ sinh ra...".

Trong giai đoạn chống Mỹ, ông có nhiều ca khúc đi vào lòng người như "Tiếng hò trên đất Nghệ An", "Xe ta đi trong đêm Trường Sơn", "Ngọn lửa Morisơn"... Nhạc sĩ rất chú ý cân nhắc từng từ, từng ý khi đưa vào ca khúc. Trong bài "Tiếng hò trên đất Nghệ An", lúc đầu có câu "Nghệ An Xô viết vẫn là Nghệ An". Sau nhiều lần suy nghĩ, ông đã sửa lại, nâng cao ý nghĩa của lời ca: "Nghệ An Xô viết xứng là Nghệ An". Hay bài ngợi ca Hà Tĩnh trong giai đoạn chống Mỹ, ca từ hừng hực, trau chuốt. Nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện có lần nghe bài hát này, đã khen hết lời câu "Hai bờ sông La dậy nắng". Ông bảo từ "dậy" rất độc đáo, chỉ Tân Huyền mới có.

VƯƠNG BẠCH (st)