Rối nước Thanh Hải hấp dẫn khách quốc tế

Du khách nước ngoài thích thú khi xem múa rối nước Thanh Hải

Khách Tây thích thú

Chúng tôi đến thăm phường rối nước Thanh Hải vào một ngày cuối thu. Đó cũng là lúc đoàn du khách nước ngoài đến tham quan và thưởng thức nghệ thuật múa rối nước của các nghệ nhân xã Thanh Hải. Biết đoàn khách nước ngoài đến, phường rối đã chuẩn bị chu đáo. Những người diễn ăn mặc chỉnh tề theo phong tục truyền thống với mong muốn để lại dấu ấn đẹp trong lòng du khách về hình ảnh văn hóa, con người Việt Nam. Những con trò đã được sửa, sơn, vẽ lại đậm nét, thể hiện tinh thần của nghệ nhân và tâm hồn người Việt. Phường múa rối đã chuẩn bị 5 tiết mục để phục vụ du khách. Các tiết mục tập trung phản ánh đời sống nông thôn Việt Nam và một số sự tích ý nghĩa. 

Bà Ann Bonell, một du khách người Thụy Sĩ vui vẻ nói: "Tôi đã xem nghệ thuật múa rối nước nhiều trên truyền hình nhưng đây là lần đầu tiên tôi được xem trực tiếp. Các động tác chân thực hơn, rất thú vị nên tôi đã chụp nhiều ảnh làm kỷ niệm, chia sẻ với bạn bè". Sau mỗi tiết mục là tiếng vỗ tay giòn giã của những người bạn quốc tế. Họ không chỉ chăm chú xem mà còn tìm hiểu các tích trò thông qua người phiên dịch. Anh Ernandez Macedo, một du khách người Brazil biết đến rối nước Thanh Hải thông qua báo chí, truyền hình. Đam mê nghệ thuật này nên anh đã 2 lần về phường rối nước Thanh Hải để tìm hiểu lịch sử, văn hóa và các tích trò. "Múa rối nước là môn nghệ thuật độc đáo. Tôi thấy các nghệ nhân ở đây đều sống hết mình với nghề. Dù thời tiết lạnh nhưng chỉ cần có khách đến xem là họ sẵn sàng ngâm mình biểu diễn", anh Ernandez Macedo nói.

Thời điểm này, một đoàn của phường múa rối đang biểu diễn ở Đài Loan. Đây cũng là lần đầu tiên rối nước Thanh Hải đi diễn ở nước ngoài. Ông Phạm Khắc Xoa, Trưởng phường rối nước Thanh Hải chia sẻ: "Chúng tôi mong muốn rối nước quê nhà sẽ được nhiều bạn bè quốc tế biết đến. Đây là cơ hội để chúng tôi mang nghệ thuật múa rối nước quảng bá, tiếp cận với du khách nước ngoài". 

Từ đầu năm đến nay đã có hơn 20 đoàn khách quốc tế về tham quan phường rối nước Thanh Hải. Các đoàn đều đã đăng ký và có lịch trước khoảng 1 năm. Ông Nguyễn Đức Tới, Chủ tịch UBND xã Thanh Hải cho biết nhà thủy đình biểu diễn múa rối nước trước đây xuống cấp nhưng đã được địa phương kêu gọi doanh nghiệp hỗ trợ để tu sửa. Mỗi khi có đoàn khách quốc tế đến, địa phương đều bố trí dân quân, công an xã bảo đảm an ninh trật tự.

Sức sống mãnh liệt

Nếu chỉ dùng ánh mắt bình thường để nhìn những con rối, nhiều người có thể không nhận ra vẻ đẹp, hồn cốt của con người gửi vào đó. Sau khi biểu diễn xong cho đoàn khách nước ngoài, những nghệ nhân đưa con rối từ nhà thủy đình vào bờ. Họ lau rửa sạch sẽ, chỉnh trang lại dây cẩn thận. Đối với họ, con rối không phải là khúc gỗ mà là những người bạn gắn bó nhiều năm. Những con trò ở đây do chính tay những nghệ nhân múa rối chạm khắc nên chúng mang tinh thần của người dân Thanh Hải và nông thôn Việt Nam.

Ông Phạm Khắc Xoa cho biết rối nước Thanh Hải đã có từ hơn 300 năm nay với nhiều thăng trầm. Trước đây, các tích trò chỉ được thể hiện thông qua một vài nghệ nhân già trong làng và là thú chơi của một số người. Đến năm 1999, một số người yêu nghệ thuật múa rối nước ở thôn An Liệt tập hợp lại khôi phục nghề truyền thống này. Lúc đầu chỉ có 20 người nhưng đến nay tăng lên 29 người tham gia vào phường múa rối nước. Nhưng để duy trì sức sống cho môn nghệ thuật này, những người làm nghề không khỏi trăn trở. Họ chấp nhận cùng con rối lênh đênh khắp trong Nam, ngoài Bắc để có đất biểu diễn.

Với sự kiên trì, bền bỉ, rối nước Thanh Hải đã có nhiều thành tích hơn mong đợi. Năm 2004, rối nước Thanh Hải đoạt giải nhì toàn quốc khi tham gia Festival Huế; năm 2005 giành giải nhất Liên hoan rối nước không chuyên toàn quốc lần I; năm 2006 đoạt giải A toàn quốc Liên hoan sáng tác tiết mục mới do Quỹ Phát triển văn hóa Việt Nam-Thụy Điển tổ chức và giành giải nhất Liên hoan múa rối nước dân gian toàn quốc lần thứ I tại Hải Dương năm 2011. 

MINH NGUYỆT