'Nút thắt' phòng hỏa cho các chợ mới

Thay đổi kết cấu

Đầu tư xây dựng chợ mới để phát triển giao thương, tạo thuận lợi cho người dân. Tuy nhiên, nhiều chợ đã xây dựng xong cả năm nhưng chưa thể mở cửa hoạt động do vướng quy định về phòng cháy, chữa cháy.

Chợ Phú Yên, phường Trần Phú (TP Hải Dương) thuộc dự án đầu tư xây dựng, quản lý và kinh doanh chợ Phú Yên do Hợp tác xã Đầu tư, xây dựng, quản lý và khai thác chợ Hải An - Phú Yên làm nhà đầu tư.

Chợ Phú Yên có quy mô chợ hạng I với hơn 600 điểm kinh doanh cố định, tổng vốn đầu tư lên đến hơn 290 tỷ đồng. Chợ được khởi công xây dựng năm 2019, sau 2 năm thi công chợ đã cơ bản hoàn thành xây dựng.

Chợ Phú Yên mới gồm tòa nhà chính 5 tầng nổi và 1 tầng hầm. Trong 5 tầng nổi của dự án thì tầng 1 và tầng 2 vẫn giữ mô hình chợ truyền thống kinh doanh các mặt hàng thiết yếu phục vụ dân sinh. Tầng 3 bày bán các mặt hàng cao cấp, hiện đại; tầng 4 và tầng 5 bố trí các dịch vụ phụ trợ như thể dục thể thao, ăn uống...

Tuy nhiên, sau hơn 2 năm hoàn thành, chợ Phú Yên mới vẫn chưa thể đưa vào hoạt động do các công trình phòng cháy, chữa cháy chưa bảo đảm quy định mới. Như hệ thống hút khói theo tiêu chuẩn cũ thì bảo đảm, nhưng quy định mới phải có đặc thù riêng: Ống khói phải có khả năng cách nhiệt, nguồn điện cấp cho quạt hút phải là nguồn ưu tiên... Các khu vực sảnh chung trước được để thoáng thì nay phải xây dựng tường ngăn lửa, hệ thống cửa lùa...

Những ngày giữa tháng 10 này, Hợp tác xã Đầu tư, xây dựng, quản lý và khai thác chợ Hải An - Phú Yên đang gấp rút hoàn thiện các hạng mục phòng cháy, chữa cháy theo quy định. Chủ đầu tư dành hơn 20 tỷ đồng để khắc phục những hạn chế về phòng cháy, chữa cháy như phải thay đổi cơ bản thiết kế tầng hầm, lắp thêm hệ thống cửa lùa chống cháy, xây dựng tường chịu lửa, làm lại hệ thống cầu thang chính, thay hệ thống đường ống hút khói phòng cháy, chữa cháy…

“Khi thiết kế ban đầu, chợ Phú Yên đã có các hạng mục về phòng cháy, chữa cháy theo quy định lúc đó. Tuy nhiên, quá trình xây dựng chợ bị kéo dài do giải phóng mặt bằng, ảnh hưởng của dịch bệnh... Khi hoàn thành, thực hiện các bước nghiệm thu để đưa vào sử dụng thì chợ không bảo đảm quy định phòng cháy, chữa cháy mới”, ông Vũ Ngọc Tùng, Phó Giám đốc Hợp tác xã Đầu tư, xây dựng, quản lý và khai thác chợ Hải An - Phú Yên thông tin.

Các tiểu thương tại chợ Phú Yên mong muốn chợ sớm hoàn thiện để đưa vào sử dụng bởi thời gian xây dựng đã kéo dài. “Chúng tôi mong chủ đầu tư sớm hoàn thành việc khắc phục các công trình phòng cháy, chữa cháy để chợ sớm đi vào hoạt động”, bà Bùi Thị Mai Hương, phố Quang Trung (TP Hải Dương), tiểu thương tại chợ cho biết.

Chưa thể hoạt động

Chợ Trạm Bóng cũ (Gia Lộc) đã tồn tại từ lâu, ngoại trừ số ít ki ốt, quầy bán hàng có quy hoạch và xây dựng từ những năm 1980, còn lại đều do người bán hàng tự cơi nới trong thời gian dài. Hạ tầng của chợ Trạm Bóng đều cũ nát, phần mái che các sạp hàng chắp vá tạm bợ từ ngói, tôn cũ, nền chợ thấp hơn nhiều so với mặt đường. Hệ thống điện chiếu sáng, quạt điện đều do các tiểu thương tự lắp đặt nên không bảo đảm an toàn.

Năm 2021, chủ đầu tư là UBND xã Quang Minh đã đề nghị Công ty CP Tập đoàn Thành Công tài trợ xây dựng chợ Trạm Bóng mới trên khu đất rộng hơn 5.108 m2, sau đó bàn giao lại cho chính quyền địa phương quản lý, khai thác.

Với tổng vốn đầu tư xây dựng trên 10 tỷ đồng, chợ Trạm Bóng mới có quy mô chợ dân sinh hạng III, với các hạng mục phòng cháy, chữa cháy theo quy định lúc đó.

Tuy nhiên đến nay chợ mới vẫn chưa được đưa vào sử dụng dù đã hoàn thành từ năm 2023 do một số hạng mục phòng chống cháy nổ chưa có hệ thống phòng cháy chủ động... theo quy định hiện hành.

Chợ Sao Đỏ cũ đã xuống cấp nghiêm trọng và không thể tồn tại, vì thế đã có khoảng 50% số tiểu thương có ki ốt ở chợ nghỉ bán hàng. Tháng 8/2019, TP Chí Linh đã đầu tư xây dựng chợ tạm Sao Đỏ cho các tiểu thương chuyển sang hoạt động để có địa điểm xây dựng chợ mới. Chợ tạm có tổng diện tích 6.155 m2 với hơn 480 điểm kinh doanh, giá trị dự toán được phê duyệt khoảng 11,5 tỷ đồng.

Chợ tạm gồm 2 khu, một khu gần khu đô thị Việt Tiên Sơn rộng hơn 4.600 m2 đã được hoàn thiện và đưa vào sử dụng. Khu này dành cho các tiểu thương buôn bán các mặt hàng nông sản, thực phẩm tươi sống. Còn một khu được xây dựng tại khu đất phía bắc chợ cũ hiện chưa thể đưa vào sử dụng do nhiều hạng mục công trình không phù hợp với quy định phòng cháy, chữa cháy mới.

Tại thời điểm xây dựng, quy định về phòng cháy, chữa cháy ở đây khá đơn giản như bố trí tủ đựng bình chữa cháy, lối thoát hiểm… Theo quy định mới, chợ còn thiếu hệ thống chống sét, hệ thống thông gió tăng nhiệt; thiết kế và thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy, chữa cháy...

Phòng Kinh tế, Ban Quản lý chợ Sao Đỏ đã nhiều lần làm việc với Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Công an tỉnh) để tìm phương án tháo gỡ. Nhưng do khó khăn về nguồn kinh phí để từng bước khắc phục những hạn chế này nên chưa biết tới khi nào chợ tạm này mới có thể đưa vào hoạt động.

Hầu hết các chợ này tại thời điểm xây dựng đều có thiết kế các hạng mục phòng cháy, chữa cháy. Tuy nhiên, khi có quy định mới thì các công trình này lại không bảo đảm, không thể nghiệm thu đưa vào sử dụng.

Để khắc phục những hạn chế này, các chủ đầu tư phải dành ít nhất từ 2-3 tỷ đồng, hoặc nhiều hơn để đầu tư khắc phục những hạn chế theo quy định phòng cháy, chữa cháy. Nhưng không phải địa phương hoặc chủ đầu tư nào cũng có sẵn nguồn lực để khắc phục ngay những hạn chế này…

Vì thế, một số nơi vẫn tồn tại nghịch lý: tiểu thương phải kinh doanh trong chợ cũ xập xệ, không bảo đảm an toàn nhiều mặt, kể cả phòng cháy, chữa cháy, trong khi chợ mới thì bỏ không.