Ninh Giang nỗ lực kiểm soát cân bằng giới tính khi sinh

Sâu sát từ cơ sở

Xã Ứng Hoè có dân số đông nhất nhì huyện Ninh Giang vì sáp nhập từ 3 địa phương cũ là Ninh Hoà, Quyết Thắng, Ứng Hoè. Xã từng là “điểm nóng” về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Thế nhưng, thời gian gần đây, nhờ làm tốt công tác vận động, tuyên truyền, địa phương đã dần kiểm soát được tỷ số giới tính khi sinh. 10 tháng năm 2024, tỷ số giới tính khi sinh của xã là 97 bé trai/100 bé gái. Tỷ lệ sinh con thứ 3 giảm 1,1% so với cùng kỳ năm trước.

Theo chị Đỗ Thị Minh, phụ trách dân số tại Trạm Y tế xã Ứng Hoè, mỗi năm địa phương có khoảng từ 180-200 bé được sinh ra. Tỷ số giới tính khi sinh ở mức 114-115 bé trai/100 bé gái, song so với mức sinh học thông thường, con số này vẫn ở mức cao. Do đó, địa phương xác định kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi để bảo đảm ổn định dân số. Ngoài hoạt động tuyên truyền định kỳ, Trạm Y tế cũng lồng ghép vấn đề dân số, bình đẳng giới trong chương trình của các đoàn thể, câu lạc người cao tuổi, mẹ chồng nàng dâu, trẻ em gái.

Là địa phương có dân số đông song xã Tân Quang chỉ có 1 viên chức phụ trách và 12 cộng tác viên ở 9 thôn. Tuy nhiên, việc điều tra, rà soát tỷ số giới tính khi sinh tại xã rất kịp thời, sát sao. Không chỉ hằng tháng, hằng quý mà Trạm Y tế nắm bắt thông tin về tình hình sinh hằng tuần để đánh giá, đề xuất định hướng phát triển dân số phù hợp. Chị Lê Thị Thuỳ Mỵ, viên chức phụ trách công tác dân số tại xã Tân Quang cho biết: “Ngoài vận động, tuyên truyền thì Trạm Y tế coi điều tra dân số là công cụ hữu hiệu. Từ những số liệu chính xác sẽ có điều chỉnh hợp lý”.

10 tháng năm 2024, xã Tân Quang có 100 trẻ được sinh ra, gồm 49 bé trai và 51 bé gái. Đây là nỗ lực thực hiện cân bằng giới ở địa phương hướng tới phát triển dân số ổn định, bền vững.

Tăng cường tuyên truyền

Trước đây, huyện Ninh Giang là một trong số địa phương mất cân bằng giới tính nhất tỉnh. Huyện ghi nhận tỷ số giới tính khi sinh cao nhất vào năm 2008 là 127 bé trai/100 bé gái. Trước thực tế này, huyện đã xây dựng kế hoạch để kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh.

Cơ quan quản lý, tham mưu của huyện Ninh Giang xác định mất cân bằng giới tính khi sinh có nhiều nguyên nhân song gốc rễ của vấn đề xuất phát từ tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”, lựa chọn giới tính thai nhi trên cơ sở định kiến giới. Việc thay đổi thái độ, quan điểm của người dân không phải một sớm một chiều. Mặt trái của phát triển kỹ thuật y tế khiến dễ dàng can thiệp, lựa chọn giới tính thai. Ngoài ra, tâm lý muốn đông con trong điều kiện kinh tế dư dả cũng là rào cản bảo đảm cân bằng giới tính khi sinh.

Anh Nguyễn Tôn Mạnh, Trưởng Phòng Dân số, Giáo dục và Sức khoẻ (Trung tâm Y tế huyện) cho biết trên cơ sở phân tích nguyên nhân gây mất cân bằng giới tính khi sinh, huyện chú trọng tới công tác truyền thông, đa dạng cả về nội dung lẫn hình thức. Thông tin tuyên truyền gần gũi, sinh động, phù hợp với từng nhóm đối tượng như người trong độ tuổi sinh đẻ, thanh niên, trẻ vị thành niên, người cao tuổi… Với phương châm “mưa dầm, thấm lâu”, các cơ quan, đơn, vị, địa phương bền bỉ áp dụng biện pháp này để thay đổi nhận thức của người dân.

Ngoài đẩy mạnh tuyên truyền, huyện Ninh Giang cũng thường xuyên tổ chức các chương trình bình chọn, nêu gương, biểu dương các gia đình tiêu biểu trong thực hiện chính sách dân số. 132 cộng tác viên dân số của huyện luôn tích cực trong việc thu thập thông tin, dữ liệu về tỷ số giới tính khi sinh. Trong đó, có sự đối chiếu với cơ quan công an, tư pháp, bảo đảm không có sai số. Từ kết quả đánh giá hằng tháng, cơ quan tham mưu sẽ đề xuất phương án, kế hoạch kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Nhờ vậy, tỷ số giới tính khi sinh của huyện giảm dần theo từng năm.

Tỷ số giới tính khi sinh của huyện từ cao hơn trung bình cả tỉnh, vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước thì từ năm 2020 trở lại đây đạt kết quả tốt. Giai đoạn 2020-2023, tỷ số giới tính khi sinh ở Ninh Giang duy trì ở mức 111-112 bé trai/100 bé gái, thấp hơn tỷ số của tỉnh, khu vực và cả nước. Dự kiến 11 tháng năm 2024, tỷ số giới tính khi sinh ở Ninh Giang là 115 bé trai/100 bé gái. Hết năm 2024, tỷ số sẽ ở mức 111,5 bé trai/100 bé gái, dự kiến thấp hơn tỷ số của cả tỉnh. Huyện đặt mục tiêu năm 2025, tỷ số giới tính khi sinh đạt 110 bé trai/100 bé gái.

Việc đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên của huyện Ninh Giang thời gian qua đạt được một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, đánh giá kiểm soát giới tính khi sinh là cả giai đoạn, quá trình. Vì thế, huyện cần tiếp tục có những giải pháp dài hơi để bảo đảm cân bằng giới tính khi sinh.