Những mũi chỉ inox và ý chí của người tù Phú Quốc

Những sợi chỉ inox địch khâu ở bụng ông Mộc

Trong một dịp cùng đoàn cán bộ Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam đi sưu tầm hiện vật của các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày, chúng tôi tìm đến gia đình anh Trần Huy Hương (con ông Mộc) và được nghe kể những câu chuyện rất xúc động.

Đón tiếp chúng tôi trong căn nhà nhỏ mới được tu sửa, anh Hương và những người thân trong gia đình với đôi mắt đỏ hoe xúc động kể lại cuộc đời của bố mình. Ông Mộc (sinh năm 1949, tại thôn Quý Cao, xã Nguyên Giáp) nhập ngũ tháng 12.1967, là chiến sĩ thuộc Đại đội 7, Tiểu đoàn 3, Tỉnh đội Hải Dương. Tháng 3.1968, ông biên chế thuộc Đại đội 3, Tiểu đoàn 140, Mặt trận Quảng Đà.

Tháng 11.1969, khi đang vận chuyển vải về căn cứ may quần áo cho bộ đội thì ông bị địch bắt giữ. Sau đó, chúng giam giữ ông tại nhà tù Phú Quốc, trại giam lớn nhất của Mỹ, ngụy. Trong suốt thời gian bị giam cầm, địch đã dùng mọi thủ đoạn tra tấn rất dã man nhằm khai thác thông tin, nhưng với bản lĩnh kiên cường, dũng cảm, ông Mộc kiên quyết không khai báo. Chúng đánh bằng dùi cui, roi điện, “đi máy bay, tàu ngầm”, đóng đinh, nướng trên lửa, bỏ vào thùng phuy đầy nước rồi dùng báng súng gõ vào thùng cho đến khi hộc máu mũi, thủng màng nhĩ. Ngước nhìn di ảnh của bố, anh Hương nghẹn ngào: “Năm 1969, gia đình nhận được giấy báo tử nên tưởng ông đã hy sinh. Đến tháng 3.1974, bố tôi trở về với chằng chịt vết thương trên người, nhất là 17 vết khâu bằng inox”.

Khi ông Mộc còn sống, anh Hương thường đưa bố đi gặp các đồng đội cũ và được nghe kể lại câu chuyện khi ông bị địch bắt. Bọn địch dùng đủ loại hình tra tấn, đánh đập tàn bạo nhưng ông nhất quyết không khai báo. Thế rồi chúng hỏi: Quê mày ở đâu? Ông nói: Nguyên Giáp. Tức là xã Nguyên Giáp ở quê ông. Bọn địch cho rằng ông đã lấy tên Đại tướng Võ Nguyên Giáp ra để dọa bọn chúng nên đòi mổ bụng ông với mục đích xem gan mày to đến đâu mà đưa Đại tướng Võ Nguyên Giáp ra dọa. Chúng dùng báng súng đánh vào đầu khiến ông ngất đi. Rồi mấy tên Mỹ dùng dao rạch bụng, sau đó lính ngụy dùng sợi inox khâu bụng lại. Khi tỉnh lại, ông đã thấy trên bụng có 17 mũi khâu, mỗi mũi cách nhau 1 cm.

Ban đầu những vết khâu sưng lên làm ông liên tục phải sống trong cảnh đau đớn. Sau một thời gian thì vết thương có phần lành hơn. Thấy ông Mộc vẫn sống, địch lại tiếp tục đánh đập, thậm chí chúng nhắm vào bụng ông để những sợi chỉ kim loại sắc cạnh cứa rách da thịt. Anh Hương cho biết: “Nghe các bác là đồng đội của bố nói rằng bọn chúng làm như vậy muốn thử nghiệm loại hình tra tấn mới để tù binh không chết ngay mà phải chịu cảnh đau đớn hành hạ mỗi ngày do vết thương hoại tử".

Đoàn cán bộ Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam xác định hiện vật

Tháng 3.1973, ông Mộc được trao trả theo các điều khoản của Hiệp định Paris. Là một trong những chiến sĩ cách mạng bị tàn phế nặng nề do phải chịu nhiều đòn tra tấn tàn bạo của kẻ thù nên ông được đưa về Nhà an dưỡng tỉnh Tuyên Quang để điều trị các vết thương. Tháng 3.1974, ông Mộc là thương binh hạng 4/4 được xuất ngũ về sinh sống tại quê nhà.

Theo anh Hương, mỗi khi trái gió trở trời, ông Mộc rất đau đớn, thần trí không ổn định, từng nhiều lần bỏ đi. Hoàn cảnh gia đình nghèo khó, mẹ anh cũng ốm yếu thường xuyên, anh em anh phải nhờ người dân trong làng đi tìm thì thấy ông nằm vật vạ ngoài đường. Trong một lần đi mò cua, bắt ốc, do ngâm nước ao quá lâu, vết khâu bị lở loét, mưng mủ, ông được người thân đưa vào điều trị tại Trạm Y tế xã và tháo được 2 mũi khâu. Đến tháng 12.2011, do sức yếu, lại bị vết thương tái phát thường xuyên, ông Mộc đã qua đời.

Ngày 5.8.2008, Báo Quân đội Nhân dân đăng bài “Dù chết không đổi tên quê” của tác giả Phạm Xưởng kể về câu chuyện người thương binh anh dũng, trung kiên Trần Huy Mộc dù bị tra tấn dã man trong tù vẫn không đổi tên quê hương xã Nguyên Giáp. Đại tướng Võ Nguyên Giáp khi đọc bài báo đã rất quan tâm đến thương binh Trần Huy Mộc. Ngày 8.12.2008, Đại tướng đã ký tặng ông cuốn sách “Tổng hành dinh trong mùa xuân đại thắng”. Vào dịp Tết, Đại tướng gửi thiếp chúc Tết đến gia đình ông. Thực hiện tâm nguyện của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và được sự ủy quyền của gia đình Đại tướng, chiều 8.1.2017, một số thành viên Câu lạc bộ Thế hệ trẻ họ Vũ - Võ Việt Nam đã đến nhà ở thôn Quý Cao trao kỷ vật của Đại tướng cho gia đình ông Mộc. 

Tháng 11.2017, mộ phần của ông Mộc được cải táng. Điều thật lạ khi trực tiếp tiến hành bốc mộ, chúng tôi cùng anh Hương và gia đình đã đếm đủ 17 mũi chỉ inox cùng hài cốt của ông. Tuy nhiên, có 15 mũi ở bụng và 2 mũi ở hai bên xương cánh tay. Như vậy có thể khẳng định những ngày ở Phú Quốc, ông Mộc còn bị cai ngục khâu ở hai bên cánh tay.

Với mong muốn lưu giữ, tuyên truyền cho các thế hệ nhằm phát huy giá trị lịch sử những hiện vật về các chiến sĩ cách mạng bị tù đày, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam đã đặt vấn đề sưu tầm 17 mũi chỉ khâu bằng inox và được gia đình chấp thuận. Trao tặng hiện vật cho đoàn cán bộ bảo tàng, anh Hương xúc động: “Những mũi chỉ này là bằng chứng rõ ràng nhất về tội ác của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Gia đình mong muốn bảo tàng lưu giữ và phát huy giá trị của những hiện vật này nhằm giúp thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn quá trình đấu tranh kiên cường, bất khuất của các chiến sĩ cách mạng bị tù đày trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước”.

VŨ XUÂN KIÊN - HÀ THẢO