Những khúc ca xanh về miền đất Tổ

Đồi chè san sát, uốn lượn quanh co, hòa với màu xanh của núi rừng Tân Sơn (Phú Thọ), tạo cảm giác về nơi trời đất giao hòa

Phú Thọ - mảnh đất có chiều dài lịch sử mấy nghìn năm, là nơi phát tích của dân tộc Việt Nam, nơi khởi nghiệp của 18 đời Hùng Vương hưng thịnh trong buổi đầu dựng nước và giữ nước. Trong dòng chảy văn hóa cội nguồn và nền văn minh nông nghiệp từ buổi bình minh của lịch sử, vùng đất thiêng Phú Thọ không chỉ xuất hiện những võ tướng tài danh, trạng nguyên nổi tiếng, khoa bảng tài hoa mà nơi đây còn hội tụ hồn thiêng sông núi, khơi nguồn cảm xúc cho các loại hình văn học nghệ thuật từ dân gian đến bác học.

Đất và người Phú Thọ đã đi vào trang sử hào hùng, vào thơ ca, nhạc, họa. Bao khúc hát yêu thương, thấm đẫm hồn dân tộc cùng tình người, tình đất trung du có sức sống lâu bền trong tâm hồn người Việt. Từ chiếc nôi của "thủ đô của văn nghệ kháng chiến" đã ra đời khúc tráng ca Du kích sông Thao, Trường ca sông Lô bất hủ. Và, các tác phẩm được sáng tác sau này như Ánh đèn sáng trên cầu Việt Trì, Hát về Vĩnh Phú, Gửi Việt Trì thành phố ngã ba sông, Chim đậu đất lành, Yêu lắm đất quê mình, Hát trên vùng đất cổ, Tìm về lời ru... là những giai điệu còn mãi với thời gian. Hòa vào dòng chảy đời sống là những nét nhạc, ca từ mãi ngân lên và đọng lại, trở thành kỷ niệm thân thương, niềm kiêu hãnh, nỗi nhớ khôn nguôi trong mỗi con người về một vùng đất đai huyền thoại.

Gửi gắm lòng mình về đất Tổ, bao nhạc sĩ tài danh của đất nước đã có những sáng tác về Phú Thọ. Ngoài Văn Cao và Đỗ Nhuận mà tên tuổi gắn liền với hai tuyệt phẩm về sông Lô và sông Thao, nhiều nhạc sĩ đã viết tiếp những khúc ca về quê hương rừng cọ đồi chè, thành phố ngã ba sông, đền Hùng, Phong Châu... Đó là những Cảm xúc trung du của Hoàng Vân, Phong Châu mở hội của Phó Đức Phương, Qua Việt Trì của Trần Chung, Đoan Hùng yêu thương của Thái Cơ, Hành quân qua đất Tổ của An Thuyên, Kỷ niệm Việt Trì của Cát Vận, Nắng trung du của Phan Thanh Nam, Hoàng hôn lang thang của Hồng Đăng, Tình ca Thanh Sơn của Nguyễn Đình San, Phú Thọ quê hương tôi của Thanh Phúc... cùng các tác phẩm đặc sắc khác của các nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn, Huy Thục, Văn Dung, Đoàn Bổng, Trần Tiến, Cao Việt Hòa, Minh Quang, Đặng An Nguyên, Trương Quang Lục...

Nhiều năm gắn bó với quê hương, các nhạc sĩ trưởng thành từ ngôi nhà chung Hội Văn học nghệ thuật Phú Thọ như Cao Khắc Thùy, Đào Đăng Hoàn, Trịnh Hùng Khanh, Ngô Minh Toán, Phạm Khương, Triệu Huyền Ngọc, Hà Hoàn, Đào Trọng Kiêm, Phạm Đăng Ninh, Vũ Văn Viết, Đỗ Khánh Nhung, Nguyễn Hùng... đều có những sáng tác được công chúng ghi nhớ. Việc hát xoan Phú Thọ trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, ngoài công lao bảo tồn của cộng đồng, các phường xoan gốc và các nghệ nhân, còn có sự đóng góp của các nhạc sĩ. Nhiều ca khúc được phát triển từ làn điệu hát xoan, hát ghẹo và dân ca Phú Thọ đã nối âm nhạc truyền thống với âm nhạc đương đại, giúp người nghe thẩm thấu cái hay, cái đẹp, nét đặc sắc và giá trị của di sản âm nhạc một thời dựng nước.

Bộ ba nhạc sĩ: Cao Khắc Thùy, Trịnh Hùng Khanh, Đào Đăng Hoàn làm nên thế chân kiềng vững chắc của chuyên ngành âm nhạc đất Tổ. Cao Khắc Thùy có Hát trên vùng đất cổ, Mùa xuân Bãi Bằng, Thành phố và anh, Tình người trung du, Trồng nhiều chuối ngọt chè thơm... Trịnh Hùng Khanh có Đón em về Hội Đền Hùng, Phú Thọ quê em, Thị xã trung du - thị xã tôi yêu... Nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, Thông tin và Thể thao Phú Thọ - nhạc sĩ Đào Đăng Hoàn - với hoàng loạt tác phẩm có tiếng vang như Câu ca em hát Phú Thọ quê mình, Đi tìm con sáo sang sông, Tìm về lời ru, Chim đậu đất lành, Về sông Thao, Yêu lắm đất quê mình, Việt Trì nỗi nhớ trong tôi...

Đi thực tế vùng đất Tổ, một trong hai sáng tác của nhạc sĩ Thuận Yến là bài hát Phú Thọ - một khúc ca xanh với nét nhạc trong sáng, giai điệu trữ tình, tha thiết, ca từ đẹp, giàu chất thơ. Phú Thọ - một khúc ca xanh được nhiều người yêu thích, gắn với tên tuổi nhiều ca sĩ thành danh như Trọng Tấn, Anh Thơ, Quang Hà. Bởi thế, Phú Thọ - một khúc ca xanh được lấy làm tên tập 100 ca khúc tuyển chọn về Phú Thọ - đất Tổ Hùng Vương. Có thể coi thành quả sáng tạo trong lao động nghệ thuật của các nhạc sĩ với các tác phẩm viết về đất và người Phú Thọ là sự tri ân tiên tổ, sự hướng tâm về vùng đất cội nguồn dân tộc.

NGUYỄN VĂN